Βυθόµετρο & µπαταρία
Το βυθόµετρο είναι ο αχώριστος σύντροφος και βοηθός µας σε κάθε ψαρευτική εξόρµηση, και µαζί µε τα άλλα ηλεκτρονικά όργανα κάνουν τη ζωή µας στο σκάφος ευκολότερη. Πηγή ζωής τους το ρεύµα, το οποίο τροφοδοτείται µέσω της µπαταρίας. Συνεπώς µια καλή επιλογή συσσωρευτή και µια προσεγµένη εγκατάσταση, υποστηρίζουν σωστά τα όργανα και κατ’ επέκταση το χειριστή του βυθοµέτρου.
Σε αυτό το τεύχος αποφάσισα να µην γράψω κάτι πολύ εξειδικευµένο σχετικά µε τις λειτουργίες του οργάνου, αλλά προτίµησα να εµβαθύνουµε στην πηγή ζωής του, την τροφοδοσία ρεύµατος µέσω των µπαταριών. Να εξηγήσω χωρίς δυσνόητους τεχνικούς όρους τι σηµαίνει η σωστή τροφοδοσία του οργάνου µας. Οι περισσότεροι από εσάς θα γνωρίζετε ότι η τάση ρεύµατος στα σκάφη είναι 12 , 24 ή 220 V στα µεγαλύτερα, που είναι εφοδιασµένα µε γεννήτρια εναλλασσόµενου ρεύµατος.
Όταν µιλάµε για 12 V, εννοούµε πάντα συνεχές ρεύµα, δηλαδή τροφοδοσία δυο αγωγών, θετικό (+) και αρνητικό (-). Αυτά τα σύµβολα θα τα διακρίνουµε και πάνω στην µπαταρία µας, και δίνουµε ιδιαίτερη προσοχή όταν πρέπει να συνδέσουµε πάνω τους τα καλώδια τις εγκατάστασης, ώστε να µην τα µπερδέψουµε και προκαλέσουµε ζηµιά στην εγκατάσταση ή τον κινητήρα . Μια σωστή και καλοσυντηρηµένη εγκατάσταση προϋποθέτει ένα καλοσυντηρηµένο συσσωρευτή, τη µπαταρία µας. Η ισχύς των µπαταριών χαρακτηρίζεται από τα Ah (αµπερώρια), δηλαδή Α (αµπέρ)/ανά ώρα (ποσότητα ρεύµατος).
Ένα βασικό ερώτηµα είναι πόσα αµπερώρια πρέπει να διαθέτει η µπαταρία του σκάφους µας. Το ερώτηµα αυτό δεν είναι καθόλου απλό, γιατί πρέπει να λάβουµε σοβαρά υπόψη µας,
α) την ιπποδύναµη του κινητήρα, αφού µια µεγάλη σε κυβικά µηχανή θα χρειαστεί µεγαλύτερη ισχύ για να εκκινήσει,
β) τις απαιτήσεις ρεύµατος που έχει το σκάφος µας, όπως φώτα, ηλεκτρονικές συσκευές κ.ά., ώστε να καταλήξουµε σε µια σωστή επιλογή µπαταρίας, µε επαρκή αµπέρ εκκίνησης, η οποία θα βάλει µπροστά τον κινητήρα µας χωρίς να «τραβήξει» το ρεύµα από τις άλλες συσκευές και στην ουσία να τις σβήσει (hard reset). Η παραπάνω κατάσταση είναι ο µεγαλύτερος εχθρός των ηλεκτρονικών του σκάφους και κατ’ επέκταση και του βυθοµέτρου µας.
Η ένδειξη των βολτ της µπαταρίας θα µας εχει πάντα ενήµερους για την κατάσταση της αλλά και για το αν φορτίζεται από τον κινητήρα ή όχι.
Τα σύγχρονα βυθόµετρα δε διαφέρουν σε τίποτα από τους οικιακούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Πατώντας το κουµπί για να θέσουµε την συσκευή σε λειτουργία, το λογισµικό ακολουθεί µια διαδικασία εκκίνησης (start up) που φορτώνει το πρόγραµµα, τις ρυθµίσεις µας κτλ. Όµοια, όταν κλείσουµε το βυθόµετρό µας θα ακολουθήσει µια διαδικασία οµαλού τερµατισµού της λειτουργίας του, αποθηκεύοντας όσες νέες ρυθµίσεις που κάναµε.
Κόβοντας όµως απότοµα την τροφοδοσία, αναιρούµε τη δυνατότητα οµαλής αποσύνδεσής του, µε επακόλουθα κάποιες δυσλειτουργίες που ίσως αποβούν καθοριστικές για την επαναλειτουργία του οργάνου! Άρα, για να αποφύγουµε τις παραπάνω καταστάσεις, φροντίζουµε η µπαταρία µας να είναι η ενδεδειγµένη για την εκκίνηση του κινητήρα µας και την υποστήριξη των υπολοίπων φορτίων. Κάτι που συνιστώ εγώ, είναι να εκκινήσουµε πρώτα τον κινητήρα και µετά να θέσουµε σε λειτουργία το βυθόµετρό µας, τακτική η οποία είναι πρόβληµα όταν ανάβουµε και σβήνουµε τον κινητήρα µας πολλές φορές σε µια ψαρευτική εξόρµηση.
Μία ακόµα λύση στο παραπάνω ζήτηµα είναι να εφοδιάσουµε το σκάφος µας µε δυο µπαταρίες, οι οποίες θα συνδέονται µε την ηλεκτρική εγκατάσταση του σκάφους µε ένα διακόπτη-επιλογέα, παρέχοντας τις εξής δυνατότητες:
1) πλήρους αποµόνωση της µπαταρίας (OFF) από το κύκλωµα, όταν το σκάφος είναι αραγµένο και βρίσκεται σε αδράνεια. Έτσι µπορούµε να αποφύγουµε αποφόρτιση από τυχόν διαρροές,
2) εύκολης επιλογής µίας από τις δύο µπαταρίες (1 ή 2) στο κύκλωµα, ώστε να έχουµε τη δεύτερη ανά πάσα στιγµή εφεδρική, και,
3) παραλληλισµού των δύο µπαταριών ώστε να τροφοδοτούν τα πάντα από κοινού (both), όπερ σηµαίνει επαρκής ισχύς χωρίς προβλήµατα, ακόµα και όταν εκκινήσουµε τον κινητήρα µε τα ηλεκτρονικά σε λειτουργία!
Μια καλή λύση για την αποφυγή προβληµάτων είναι η σύνδεση δυο συσσωρευτών µε ένα επιλογέα.
Προσωπικά συνηθίζω να δουλεύω το συγκεκριµένο κύκλωµα ως εξής: κατά την πορεία του σκάφους ο επιλογέας είναι στο both, ώστε και οι δυο µπαταρίες να φορτίζονται από τον κινητήρα. Aν έχουµε βολτόµετρο στο σκάφος ή το βυθόµετρό µας διαθέτει ψηφιακή ένδειξη, τότε µετά τις 1000 µε 1500 στροφές πρέπει η ένδειξη να ανεβαίνει στα 13 µε 14 V.
Αυτό σηµαίνει ότι ο κινητήρας φορτίζει τις µπαταρίες µας (φυσικά οι στροφές φόρτισης και η τάση διαφέρουν από κατασκευαστή σε κατασκευαστή κινητήρα). Αφού φτάσουµε στο µέρος που θα ψαρέψουµε, επιλέγουµε την µπαταρία Ν1 για να µας εξυπηρετήσει και αφήνουµε την δυο εφεδρική, ενώ στο τέλος της ψαρευτικής εξόρµησης επιλέγουµε και πάλι both, για να δώσουµε την ευκαιρία στον κινητήρα να φορτίσει και τις δυο µπαταρίες.
Στο επόµενο ψάρεµα θα επιλέξουµε τη µπαταρία N2 για κύρια και την πρώτη σαν εφεδρική κ.ο.κ. Μια άλλη σηµαντική παράµετρος αφορά στη γραµµή τροφοδοσίας του οργάνου η οποία πρέπει να βρίσκεται σε σειρά µε διακόπτη, αλλά και µια ασφάλεια η τιµή της οποίας θα ορίζεται από τον κατασκευαστή του οργάνου, ώστε σε περίπτωση ανάγκης να καεί αυτή και όχι το όργανο. Επίσης, ολόκληρη η καλωδίωση από τη µπαταρία µέχρι το όργανο θα πρέπει να διαθέτει τους κατάλληλους αγωγούς (καλώδια), ενδεδειγµένους για χρήση σε θάλασσα, όπως π.χ. τα καλώδια σιλικόνης.
Όπου υπάρχει ακροδέκτης ο οποίος σφίγγει µε βίδα (οι γειώσεις λόγου χάρη), αυτή θα πρέπει να είναι καλά σφιγµένη, χωρίς µπόσικα, και όλες οι γυµνές επαφές όπως οι πόλοι της µπαταρίας να καλύπτονται µε γράσο ή βαζελίνη, ώστε να αποφεύγονται οι διαρροές και η δηµιουργία παρασίτων.
Τέλος, θυµηθείτε ότι µια εγκατάσταση σωστά τοποθετηµένη και επιµελώς συντηρηµένη, µε καλά φορτισµένες µπαταρίες, θα σας απαλλάξει από πολλούς µπελάδες.
Ειδικά όταν οι εξορµήσεις σας πραγµατοποιούνται τις βραδινές ώρες, όπου οι ανάγκες σε ρεύµα είναι µεγαλύτερες από µια απλή τροφοδοσία βυθοµέτρου.
