Επισκευή κορδονιέρας (Μέρος 2ο)
Στο προηγούµενο άρθρο είδαµε πως γίνεται αλλαγή σχοινιού καθώς και τα διάφορα εξαρτήµατα που απαρτίζουν ένα χειροκίνητο σύστηµα εκκίνησης τύπου Bendix (Μπέντιξ) το οποίο είναι αρκετά δηµοφιλές ειδικά στους Αµερικανικούς κινητήρες λόγω του µικρού όγκου που καταλαµβάνει χάρη στην κυλινδρική και συµπαγή του µορφή.
Πάµε τώρα και στον άλλο µεγαλύτερο διαστασιακά και ογκωδέστερο αλλά επίσης αξιόπιστο µηχανισµό κορδονιέρας που απαντάται σε αρκετούς εξωλέµβιους και κατά κόρον στους Ιαπωνικούς. Και εδώ ισχύουν τα ίδια που περιγράψαµε στο προηγούµενο τεύχος όσον αφορά τον έλεγχο του συστήµατος εκκίνησης καθώς ένα αδυνατισµένο ελατήριο επαναφοράς ή ένα φθαρµένο σχοινί ή ακόµη χειρότερα κοµµένο που θα ρουφηχθεί ταχύτατα σαν µακαρόνι εντός της κορδονιέρας µπορεί να µας δηµιουργήσει προβλήµατα.
Στην προκειµένη περίπτωση θα εξετάσουµε ένα τυπικό σύστηµα κορδονιέρας τοποθετούµενης πάνω απο το βολάν σε µία 2χρονη Yamaha 30 Hp. Οι αντίστοιχες κορδονιέρες άλλων εταιρειών είναι παραπλήσιας φιλοσοφίας και σχεδίασης αλλά σε κάθε περίπτωση πριν ξεκινήσουµε οποιαδήποτε εργασία καλό είναι να έχουµε ανα χείρας το εγχειρίδιο επισκευών αλλά και τα απαραίτητα εργαλεία και ανταλλακτικά Η παρακάτω περιγραφή είναι απλά ένας οδηγός έτσι ώστε να αντλήσετε τα βασικά για την λυσιαρµολόγηση και συναρµολόγηση οποιουδήποτε τύπου κορδονιέρας πάνω απο το βολάν.
Ακόµη και εάν έχετε 4χρονο κινητήρα το παρόν άρθρο θα φανεί χρήσιµο καθώς η διαφορά µεταξύ της κορδονιέρας ενός 2χρονου µε ενός 4χρονου είναι απλά ένας παραπάνω µηχανισµός που ενεργοποιεί ένα έκκεντρο που ανοίγει ελαφρά τις βαλβίδες εξαγωγής. Αυτό συµβαίνει για να έχουµε µία ευκολότερη εκκίνηση στον 4χρονο καθώς ο 2χρονος δεν έχει ιδιαίτερη συµπίεση ενώ ο 4χρονος διαθέτει αρκετή.
Ανταλλακτικά
Όλες οι εταιρείες κάνουν συνεχείς προσπάθειες για βελτίωση των προιόντων τους αλλά και των διαφόρων εξαρτηµάτων που απαρτίζουν τα µοντέλα τους. Εάν η κορδονιέρα σας διαθέτει πλαστικά µέρη που έχουν φθαρεί θα µπορούσατε να τα αντικαταστήσετε µε όµοια µεταλλικά άλλων µοντέλων τα οποία είναι ανθεκτικότερα π.χ διάφορα πλαστικά µέρη των 2χρονων Yamaha δεκαετίας 90 όπως οι 9,9 και 15 Hp µπορούν να αντικατασταθούν µε τα αντίστοιχα αλουµινένια του κινητήρα των 8 Hp. Σε τέτοιες περιπτώσεις ρωτήστε τους πάγκους ανταλλακτικών που διαθέτουν τις αντιστοιχίες και µπορούν να σας πληροφορήσουν ανάλογα. Φροντίστε να πάρετε τα σωστά ανταλλακτικά βάσει του µοντέλου σας καθώς απο µοντέλο σε µοντέλο µπορεί να υπάρχουν µικροαλλαγές.
Προσοχή στις επισκευές
Ο κίνδυνος που ελοχεύει όταν λύνουµε την κορδονιέρα βρίσκεται στο ελατήριο εκκίνησης (επαναφοράς) του όλου µηχανισµού, το οποίο εάν ξετυλιχτεί ανεξέλεγκτα µπορεί να µας τραυµατίσει. Φοράτε πάντοτε γυαλιά εργασίας όταν αντικαθιστάτε το ελατήριο ή λύνετε όλο το µηχανισµό. Επίσης καλό θα ήταν να βγάλετε και τα µπουζοκαλώδια για να µην εκκινήσει κατά λάθος ο κινητήρας όταν χρειαστεί να περιστρέψετε το βολάν.
Πως λειτουργεί
Σε αντίθεση µε την κορδονιέρα τύπου Μπέντιξ όπου ένα γραναζάκι φυγοκεντρίζεται για να εµπλακεί µε τα δόντια του βολάν , η κορδονιέρα πάνω απο το βολάν (βλέπε Σχ.1 και Φωτ.1) διαθέτει ένα κέλυφος (καβούκι- Σχ.1-6) εντός του οποίου φωλιάζει η τροχαλία εκκίνησης (Σχ.1-2) επάνω στην οποία περιτυλίγεται το σχοινί. Καθώς τραβάµε το κορδόνι δυνατά η τροχαλία περιστρέφεται ενάντια (κόντρα) στη δύναµη του ελατηρίου µετακινώντας το έκκεντρο εµπλοκής (Σχ.1-3) έτσι ώστε αυτό να γαντζώσει στο βολάν και να το περιστρέψει για να εκκινήσει ο κινητήρας. Οταν αφήσουµε το κορδόνι να επιστρέψει, το ελατήριο συσπειρώνεται µαζεύοντας το σχοινί εντός της τροχαλίας. Για να µην µπορεί να εκκινήσει ο κινητήρας όταν έχουµε εµπλεγµένη πρόσω η ανάποδα ,µία ντίζα µε συρµατόσχοινο (Σχ.1- 5) επιτρέπει την λειτουργία εκκίνησης µόνο στην Νεκρά (κράτει).
Αντικατάσταση σχοινιού
Οταν το σχοινί φθαρεί καλό είναι να αντικαθίσταται άµεσα πρίν κοπεί ,είτε αντικαθιστώντας µε αυτό του κατασκευαστή είτε µε ένα του εµπορίου, κοµµένο απο κουλούρα αλλά µε την προυπόθεση να είναι ίδιας διαµέτρου, µήκους και ποιότητας. Τα βήµατα που απαιτούνται για την αντικατάσταση του σχοινιού αλλά και τυχόν επισκευές στην κορδονιέρα είναι τα εξής:
1. Αφαιρέστε το κάλυµµα του κινητήρα για να αποκτήσετε πρόσβαση (Φωτ.2)
2. Ξεβιδώστε και βγάλτε το άνω άκρο της ντίζας αποφυγής εκκίνησης µε ταχύτητα (Σχ.1-5-Φωτ.1,Φωτ.3) απο το κέλυφος (Σχ.1-6) της κορδονιέρας.
3. Αφαιρέστε το µικρό έµβολο και το ελατήριο (Φωτ.4) απο το άκρο του συρµατόσχοινου της ντίζας και φυλάξτε τα σε ένα δοχείο πρός επανατοποθέτηση
4. Ξεβιδώστε τις βίδες που συγκρατούν το κέλυφος (Φωτ.5 και Φωτ.6) και ότι άλλο απαιτείται για να βγάλετε όλο το µηχανισµό της κορδονιέρας πάνω απο το βολάν. Αφαιρέστε τον όλο µηχανισµό και τοποθετήστε τον ανάποδα σε ένα πάγκο (Φωτ.7)
5. Αφαιρέστε µε ένα κατσαβιδάκι την ασφάλεια (Σχ.1-11-Φωτ.1) που συγκρατεί το έκκεντρο εµπλοκής (Σχ.1-3) στο κάτω µέρος και προσεκτικά αφαιρέστε το έκκεντρο εµπλοκής και το ελατήριο του (Σχ.1-10-Φωτ.8).
6. ΠΡΟΣΟΧΗ: Ασκείστε επαρκή πίεση µε το χέρι σας στην τροχαλία ώστε να αποφύγετε την βίαιη αποσυσπείρωση του σπειροειδούς ελατηρίου εκκίνησης (Σχ.1-4) εντός της τροχαλίας της κορδονιέρας. Το ανωτέρω είναι σηµαντικό για να µην τραυµατιστείτε και φροντίστε να φοράτε γυαλιά εργασίας και γάντια πρίν απο αυτό το βήµα. Αφου βεβαιωθείτε ότι το σχοινί είναι γατζωµένο στο άκρο του στην σχετική εγκοπή της τροχαλίας αφήστε να περιστραφεί σιγά σιγά η τροχαλία εντός των χεριών σας (ενώ την έχετε ήδη πιασµένη) για να αποσυσπειρωθεί πλήρως το ελατήριο εκκίνησης.
7. Με ένα κατσαβίδι αφαιρέστε το κάλυµµα στην χειρολαβή και ξετυλίξτε τον κόµπο της χειρολαβής. Αφαιρέστε στην συνέχεια την χειρολαβή
8. Λύστε την βίδα (Σχ.1-13-Φωτ.1) και το παξιµάδι (Σχ.1-14) που συγκρατούν την τροχαλία στο κέλυφος.Αφαιρέστε τον κοντό άξονα της τροχαλίας (Σχ.1-12-Φωτ.9).
9. ΠΡΟΣΟΧΗ: Στο ακόλουθο βήµα κινηθείτε αργά και προσεκτικά για να αποτρέψετε το ελατήριο εκκίνησης απο το να πεταχθεί απο τη φωλιά του εντός της τροχαλίας και να ξετυλιχθεί βίαια τραυµατίζοντας σας. Φορέστε υποχρεωτικά γυαλιά εργασίας. Για να µη συµβεί αυτό και για να αποχωρίσετε την τροχαλία απο το κέλυφος µε ασφάλεια, σηκώστε ελαφρά την τροχαλία και περάστε µέσα ένα κατσαβίδι (Φωτ.10) ώστε να πατήσετε το ελατήριο για να µην πεταχτεί απότοµα έξω απο τη φωλιά του. Αποχωρίστε στη συνέχεια την τροχαλία απο το κέλυφος.
10. Λύστε τον κόµπο του σχοινιού στην τροχαλία.Αφαιρέστε το σχοινί και στη συνέχεια αφαιρέστε και το κουζινέτο (Σχ.1-9) του άξονα. Ελέγξτε το για φθορά η καταστροφή και τοποθετήστε ένα νέο εάν αυτό απαιτείται.
11. Εάν το ελατήριο είναι αδύνατο η σπασµένο βάλτε την κορδονιέρα στο πάτωµα µε τα πόδια της να ακουµπούν κάτω. Χτυπήστε ελαφρά το πάνω µέρος του κελύφους και το ελατήριο θα βγεί απο τη φωλιά του και θα ξετυλιχτεί αλλά έως ένα σηµείο επειδή το περιορίζουν τα πόδια. Πετάξτε το µε προσοχή και στη συνέχεια θα δούµε πως αντικαθίσταται απο ένα καινούργιο εργοστασιακό το οποίο παραδίδεται συσπειρωµένο απο το εργοστάσιο.
12. Στερεώστε σε µία µέγγενη το ένα πόδι του κελύφους και αλείψτε µπόλικο γράσσο ναυτικού τύπου στο εσωτερικό του κελύφους.
13. Ανοίξτε τη συσκευασία µε το καινούργιο ελατήριο (Φωτ.11). Τοποθετήστε το εντός του κελύφους στη φωλιά του. Τοποθετήστε το εξωτερικό «µάτι» του ελατηρίου στο σχετικό πείρο. Με το ελατήριο καλά τοποθετηµένο στη φωλιά του αφαιρέστε τα δεµατικά (τάι-ράπς) που το συγκρατούν µε προσοχή και αφήστε το να ξετυλιχτεί οµαλά εντός της φωλιάς του (Φωτ.12).
14. ∆έστε έναν κόµπο στο άκρο του σχοινιού και περάστε το άλλο άκρο µέσα απο τη σχετική τρύπα της τροχαλίας.
15. Τυλίξτε το σχοινί αριστερόστροφα (ανάποδα απο τους δέικτες του ρολογιού) κατά δυόµιση στροφές γύρω απο την τροχαλία και στη συνέχεια προχωρήστε το σχοινί στην περιφερειακή εγκοπή της τροχαλίας.
16. Γρασσάρετε ελαφρά τα σηµεία επαφής της τροχαλίας µε το κέλυφος και επανατοποθετήστε το κέλυφος επάνω απο την τροχαλία.Βεβαιωθείτε ότι το εσωτερικό «µάτι»-άκρο του ελατηρίου κουµπώνει µε τον σχετικό πείρο της τροχαλίας (το εξωτερικό «µάτι»έχει ήδη κουµπώσει στο κέλυφος στο βήµα 13).
17. Λιπάνετε ελαφρά τόσο το κουζινέτο (Σχ.1-9) όσο και τον κοντό άξονα (Σχ.1-12) και επανατοποθετήστε τα στο κέλυφος.
18. Αλείψτε την βίδα (Σχ.1-13) µε κόλλα σπειρωµάτων (π.χ Loctite Type A) και σφίξτε την µε την ροδέλα της και το σχετικό παξιµάδι (Σχ.1-14). Αν δεν σφιχθούν σωστά, σε περίπτωση που λυθεί το παξιµάδι, το ελατήριο θα ξετυλιχτεί εντός του κελύφους και η κορδονιέρα δεν θα λειτουργεί.
19. Πιέζοντας την τροχαλία της κορδονιέρας µε τα χέρια περιστρέψτε την αριστερόστροφα για 5 πλήρεις στροφές για να συσπειρώσετε το ελατήριο. Κρατήστε την τροχαλία πιεσµένη για να µην ξετυλιχτεί το ελατήριο και περάστε το άκρο του σχοινιού στην εγκοπή του κελύφους, στον οδηγό (Σχ.1-7-Φωτ.13) και στη χειρολαβή. Κάντε έναν κόµπο τύπου 8 (Σχ.2) στο άκρο της χειρολαβής και αφήστε σταδιακά την τροχαλία να πάρει τους τζόγους απο το σχοινί.
20. Επανατοποθετήστε µε προσοχή το έκκεντρο εµπλοκής µε τα ελατήρια του και βάλτε την ασφάλεια µε µία µικρή πένσα η µυτοτσίµπιδο και στη συνέχεια τα ελατήρια. Εάν χρειαστεί στραβώστε ελαφρά τις άκρες των ελατηρίων που κουµπώνουν στο έκκεντρο για να µην βγούν κατά την λειτουργία της κορδονιέρας.
21. Επανατοποθετήστε το κέλυφος πάνω απο τον κινητήρα και τυχόν παρελκόµενα που είχατε ξεβιδώσει και βιδώστε τις τρείς βίδες που το συγκρατούν.
22. Επανατοποθετήστε το µικρό έµβολο και το ελατήριο του στο άκρο της ντίζας του συστήµατος αποφυγής εκκίνησης µε ταχύτητα. Επαναβιδώστε σφιχτά τη ντίζα στο κέλυφος της κορδονιέρας.
23. Πηγαίνετε στο άλλο άκρο της παραπάνω ντίζας και βρείτε τα παξιµάδια ρύθµισης (Φωτ.1 και Φωτ.14). Χαλαρώστε τα και ρυθµίστε τη ντίζα µέσω αυτών ,εµπρός η πίσω ώστε να επιτύχετε να λειτουργεί η κορδονιέρα µόνο όταν ο κινητήρας είναι στο κράτει και όχι µε εµπλεγµένη ταχύτητα (πρόσω η ανάποδα). Σφίξτε τα παξιµάδια µε δύο κλειδιά όταν ολοκληρώσετε την ρύθµιση.
24. Επανατοποθετήστε τα µπουζοκαλώδια εάν τα είχατε βγάλει για λόγους ασφαλείας και το κάλυµµα του κινητήρα.
Συµπερασµατικά
Η διαδικασία λυσίµατος και επισκευής µίας κορδονιέρας δεν αποτελεί εξαιρετικά δύσκολο εγχείρηµα. Με λίγα απλά εργαλεία και λίγο υποµονή µπορεί κανείς να αλλάξει το κοµµένο σχοινί και όχι µόνο, ακόµη και στην άτυχη στιγµή που θα χρειαστεί να επανεκκινήσει στη θάλασσα µετά απο βλάβη της κορδονιέρας.
Καλή επιτυχία.
