Spinning µε σιλικόνες: Τα «ψιλά γράμματα» της τεχνικής (A’ Μέρος)
Εδώ και χρόνια λαµβάνω στο inbox µου το ίδιο και το ίδιο µήνυµα. «Πες µου ένα καλό τεχνητό για το τάδε και το τάδε ψάρι». Εδώ και χρόνια απαντώ µε τον ίδιο τρόπο πάντοτε: «σταµατήστε να ρωτάτε για τεχνητά και επιτέλους ενδιαφερθείτε για την τεχνική».
Μαγικό τεχνητό δεν υπάρχει.Και αν υπάρξει σήµερα και για µια βδοµάδα ή ένα µήνα, σε λίγο καιρό, σε άλλο τόπο ή ακόµα και σε άλλα χέρια, το ίδιο τεχνητό δεν θα αποδίδει.
Το έργο το έχουµε δει να παίζεται ξανά και ξανά. Τα τεχνητά αλλάζουν, οι εταιρίες κάθε σεζόν λανσάρουν κάτι νέο και τα πράγµατα τρέχουν µε τόσο γοργό ρυθµό, που έχει καταστεί απολύτως αδύνατο να τα παρακολουθήσει κανείς όλα. Κι όµως, η ερώτηση παραµένει η ίδια: «πες µας, ξέρεις κανένα καλό τεχνητό, από τα χιλιάδες που υπάρχουν ποιο είναι το καλό;» Και η ερώτηση παραµένει ίδια, κυρίως γιατί η προσδοκία µας από το ψάρεµα δεν είναι το να προχωρήσουµε στη γνώση και στην ψαροσύνη, αλλά απλά να βγάλουµε ένα µεγάλο ψάρι. Και τι έγινε; Ακόµα και αν µας πει ο άλλος ένα σούπερ τεχνητό και πάµε και βγάλουµε ψάρι µε αυτό, πόσο δική µας είναι η «νίκη» τελικά;
Είχα ένα φίλο που ήρθε µαζί µου για spinning, είδε τα ψάρια που έβγαλα και ζήλεψε. Του έφτιαξα ένα σετ από καλάµι, µηχανισµό, νήµα, τεχνητά, τα πάντα, εκείνος µόνο τα πλήρωσε και εγώ τα είχα διαλέξει όλα. Του έδειξα πώς να τα δουλεύει, όλα µε λεπτοµέρεια. Πήγε για ψάρεµα και έβγαλε ένα καλό λαβράκι. Τον είδα, δεν χάρηκε. «Τι έγινε ρε συ», τον ρωτάω,«ωραίο λαβράκι έτσι;». Και µου απάντησε: «αυτό το λαβράκι δεν είναι δικό µου, εσύ το έβγαλες». ∆εν τον κατάλαβα αµέσως, όµως τον κατάλαβα αργότερα όταν ψάχτηκε ο ίδιος, έβαλε το µυαλό του να δουλέψει, βρήκε το δικό του τρόπο ψαρέµατος και έβγαλε «δικά του» ψάρια.
Συνήθως θέλουµε µασηµένη, έτοιµη τροφή, ξεχνώντας πως έτσι χάνουµε την ουσία. Και όλη η ουσία στην ανθρώπινη ιστορία, είναι η µάθηση και η προσωπική εξέλιξη. Από εκεί αντλούµε χαρά, όχι από την τεµπελιά και το εύκολο. Τούτα τα πράγµατα θέλουν όµως κόπο, απαιτούν εξοπλιστική αρτιότητα και χρήµα. Είναι λοιπόν προφανές πως θα δοκιµάσουµε τόσα και τόσα πράγµατα µέχρι να βρούµε τι δουλεύει. ∆εν είναι έτσι; Και ναι, και όχι. Από τη µεριά µου, µετά από καιρό κατάλαβα πως το µόνο που µπορώ να κάνω, είναι ίσως να βάλω κάποιον στη διαδικασία να δει το όφελος και την οµορφιά, να µπει στη διαδικασία να κοπιάσει για να προσεγγίσει την τεχνική γνώση και τη φιλοσοφία του ψαρέµατος. Αυτό µπορεί να του γλιτώσει άσκοπες περιπλανήσεις, τόσο πνευµατικά ανούσιες, όσο και χρηµατικά κοστοβόρες.
Ο µύθος του all around καλαµιού
Οι σιλικόνες έχουν τη φήµη του αποδοτικού τεχνητού που ξεκλειδώνει ψάρια εκεί που τα σκληρά τεχνητά αποτυγχάνουν, έχουν όµως και την φήµη του απαιτητικού τεχνητού. Εδώ να σηµειώσουµε το εξής: οι σιλικόνες όντως θέλουν περισσότερο κόπο και εξειδίκευση για να δουλέψουν σωστά. Αν γίνει αυτό, πραγµατικά µπορούν να ξεγελάσουν ψάρια που δύσκολα θα τα ξεγελούσαµε αλλιώς. Οι «δυσκολίες» στις σιλικόνες ξεκινούν από το ότι θέλουν το δικό τους, εξειδικευµένο εξοπλισµό. Ας ξεκινήσουµε από το καλάµι, µιλώντας λίγο για τον µύθο του “all around” εργαλείου.
Το καλάµι αυτό, όσο και αν διατείνεται περί του αντιθέτου το σύγχρονο µάρκετινγκ, απλά δεν υφίσταται. Και δεν υφίσταται για τον εξής απλό λόγο. Τύποι τεχνητών υπάρχουν πολλοί: σιλικόνες, jerkbaits, τεχνητά επιφανείας, vibration, pencils, πλανάκια κτλ. Όπως και είδη τεχνικών. Κάθε µια από αυτές τις κατηγορίες τεχνητών και τεχνικών χρειάζεται άλλου τύπου καλάµι για να αποδώσει σωστά στο µέγιστο. Μόνο ορισµένες από αυτές τις κατηγορίες και τεχνικές επικαλύπτονται από το ίδιο καλάµι. Για την απόλυτη εξειδίκευση, ούτε λόγος, κάθε κατηγορία τεχνητού και τεχνικής χρειάζεται το δικό της καλάµι και το δικό της σετ γενικότερα.
Είναι ο λόγος που θα δείτε πρωταθλητές του spinning να έχουν στους αγώνες πολλά καλάµια και όχι το ένα θαυµατουργό (και πιθανώς πανάκριβο) που θα τα έκανε όλα. Τέτοιο καλάµι δεν υπάρχει και γι’ αυτό έχουν µαζί τους τύπους καλαµιών µε διαφορετικά στατιστικά στο action και το c.w., στη συµπεριφορά και στην αίσθηση, «κουµπωµένα» πάνω στο σωµατότυπο και την ιδιοσυγκρασία τους.
Ένα καλάµι all around λοιπόν, θα πρέπει να είναι ταυτόχρονα και light και medium και heavy (…και τα πάντα) σε δύναµη, και να έχει ας πούµε την ίδια στιγµή δυνατότητα να ρίξει το ίδιο καλά τεχνητό κάθε τύπου από 5 έως 60 γραµµάρια, ενώ θα πρέπει να καρφώνει και πιο µαλακά και πιο δυνατά, να επαναφέρει πιο αργά αλλά και πολύ γρήγορα, κλπ. κλπ. Να είναι και µαλακό και µέτριο, και σκληρό και ελαστικό και ντούρο, και να τα ρίχνει όλα και να τα δουλεύει όλα… Χρειάζεται να συνεχίσω; Όχι. Τέτοιο πράγµα δεν υπάρχει.
Ρωτούν φίλοι: «µήπως κάτι τέτοιο το πετυχαίνει ένα πανάκριβο καλάµι;». Και πάλι όχι θα απαντήσω. Αν µελετήσουµε τα πολύ ακριβά καλάµια, θα δούµε ότι δεν υπόσχονται ότι κάνουν τα πάντα, αλλά ότι είναι σχεδιασµένα για υψηλή εξειδίκευση τα καθένα. Τα ακριβότερα καλάµια είναι ειδικά για συγκεκριµένα τεχνητά, ψάρια, περιοχές και τεχνικές, και όσο πιο ακριβά είναι, τόσο πιο εξειδικευµένα καθίστανται. Γι’ αυτό και η επιλογή τους πρέπει να γίνεται όταν πια έχουµε προχωρήσει στο ψάρεµα και όταν έχουν κατασταλάξει µέσα µας ένα σωρό πράγµατα σχετικά µε το τι περιµένουµε από αυτό.
Υπάρχουν λοιπόν καλάµια για σιλικόνες µε -µεγάλες- µολυβοκεφαλές µέχρι 20γρ. για µπούκες λιµανιών σε ρέµατα, καλάµια για µεγάλα jerkbaits σε βραχώδη ακτογραµµή, καλάµια για pencils και µεγάλα minnows από παραλία. Πανάκριβο καλάµι που να κάνει για τα πάντα δεν θα βρείτε, και αν το βρείτε να σας το υπόσχονται, έχετε το νου σας… Όταν µάλιστα µιλάµε για τα καλάµια µαζικής παραγωγής, τα οποία και χρησιµοποιούµε περισσότερο, για το «απλό» καλάµι που πήραµε για να το έχουµε (δίχως να ξέρουµε και κάτι παραπάνω από το c.w. του), τότε πέρα από ένα απλό shad, µια σιλικόνη δηλαδή µε τακουνάκι που θέλει µια απλή ανάκτηση, δεν µπορούµε σοβαρά να πιστεύουµε ότι θα δουλέψουµε κάτι άλλο σοβαρά όσον αφορά στις σιλικόνες.
Σηµείωση: όχι πως δεν µπορούµε να προσπαθήσουµε να βγάλουµε κάποια πλεύση µε άλλες σιλικόνες και πως είναι µαθηµατικά αδύνατον. Αν εκπαιδευτείς σωστά, µπορείς να φας σούπα και µε ένα φτυάρι! Εδώ θα µιλήσουµε όµως για το πώς τρώει κανείς µια «σούπα» µε ένα «κουτάλι». Για τη θεωρία. Από εκεί και πέρα η θεωρία είναι για να σπάει, στο χέρι του καθενός να κάνει ότι αυτός κρίνει σωστό και πρόσφορο.
Θα κλείσω αυτό το ίσως αιρετικό κεφάλαιο µε το εξής: η µεγαλύτερη απογοήτευση που έχω δει να έρχεται από τη χρήση σιλικονούχων δολωµάτων, ξεκινά από το γεγονός ότι οι περισσότεροι προσπαθούν να δουλέψουν αυτά τα τεχνητά µε τον εντελώς λάθος εξοπλισµό…
Εξειδικευµένος εξοπλισµός για σιλικόνες
Θα µιλήσουµε για τα βασικά της θεωρίας. Καταρχήν, το καλάµι που εξειδικεύεται στις σιλικόνες, ορίζεται ως τέτοιο από την εταιρία. Μας το λέει συνήθως: «αυτό το καλάµι το έφτιαξα για σιλικόνες αυτού του εύρους». Τα συνήθη χαρακτηριστικά των καλαµιών αυτών, είναι κατά βάση τα εξής. Είναι πιο κοντά από το µέσο καλάµι spinning, δηλαδή φθάνουν µέχρι 2.50-2.60m το πολύ, ενώ ξεκινούν ακόµα και από τα 2,10-2,20m. Είναι λοιπόν φυσικό να έχουν πολύ πιο κοντό butt από τα άλλα.
Αυτό µπορεί να µην βοηθάει στη βολή, αλλά βοηθά πάρα πολύ στα περίπλοκα χτυπήµατα που θα πρέπει να κάνουµε προκειµένου να ζωντανέψουµε τις σιλικόνες µας. Χτυπήµατα που κατά βάση γίνονται µε τον καρπό και δεν θέλουν ένα µεγάλο butt, το οποίο µας ενοχλεί στον πήχη ή στα πλευρά. Αυτό επίσης µεταφέρει δυνάµεις µπροστά στο καλάµι, πράγµα σηµαντικό στην όλη αίσθηση του παιχνιδιού. Από θέµα power τα καλάµια αυτά είναι συνήθως medium και έχουν fast action. Για τα ελληνικά νερά και τους περισσότερους ψαράδες και τόπους, αυτό είναι αρκετό.
Σε ορισµένες περιπτώσεις πολύ βαθιών ακτογραµµών, έχουµε χρησιµοποιήσει µε επιτυχία ακόµα και καλάµια medium heavy και extra fast. Να έχετε βέβαια στο νου σας, πως κάθε εταιρία «καταλαβαίνει» διαφορετικά αυτές τις τιµές, οπότε για να προχωρήσουµε ένα βήµα παραπέρα, θέλουµε τα εξής: άµεση επαφή µε τη σιλικόνη στις πολλές τεχνικές που θα χρησιµοποιήσουµε, οπότε καλάµι µε γρήγορη επαναφορά (fast action), ενώ ζητάµε από το καλάµι µας να έχει µεν δυνατό και στιβαρό κάρφωµα, αλλά να µην είναι σε καµιά περίπτωση «κούτσουρο», οπότε στο medium power θεωρούµε πως πλησιάζουµε το κατά προσέγγιση ζητούµενο.
Για πολύ µεγαλύτερες σιλικόνες (σεταρισµένες µε µολυβοκεφαλές από 20γρ. και πάνω), βαραίνουµε κάπως το σύνολό µας προς το MH/XF. Όσο πιο ακριβό το καλάµι µας, τόσο πιο ελαφρύ θα είναι, ζητούµενο σοβαρό, καθώς σε αυτό του είδους ψαρέµατος τα χέρια µας θα καταπονηθούν πολύ περισσότερο από άλλα. Θα ακούσετε πως ο ιδανικός µηχανισµός για ένα «σιλικονοκάλαµο» είναι ένας αργός µηχανισµός (κατά προσέγγιση περίπου 75-80 εκατοστά ανάκτησης νήµατος ανά µανιβελιά). Αυτό γιατί θέλουµε ένα µηχανισµό που θα αφήνει την σιλικόνη να δουλεύει και στο πέσιµο, και έτσι να µην την «σέρνει» πριν αυτή προλάβει να αποδώσει σωστά µεταξύ των χτυπηµάτων. Αυτή είναι η µισή µόνο αλήθεια!
Αν µελετήσουµε τους ψαράδες στο εξωτερικό θέλοντας να δούµε τις πλέον πρόσφατες τάσεις στη σιλικόνη και να τις εφαρµόσουµε στο πεδίο αποκτώντας πείρα, θα δούµε πως υπάρχουν περιπτώσεις που απαιτούν έναν µάλλον γρήγορο µηχανισµό. Πλεύσεις όπως το έντονο darting, το side-to-side µε µεγάλες σιλικόνες, πλεύσεις που θυµίζουν παλαβό wtd λίγο κάτω από την επιφάνεια, αλλά ακόµα και πλεύσεις σε παρουσιάσεις σχεδόν πατωτά, βγαίνουν πιο σωστά µε γρήγορους µηχανισµούς (κατά προσέγγιση περίπου 95+ εκατοστά ανά µανιβελιά). Τι κάνουµε λοιπόν εδώ; ∆υστυχώς, όπως δεν υπάρχει ένα all around καλάµι, έτσι δεν υπάρχει και ένας all around µηχανισµός! Ούτε νοµίζω και βοηθάει ιδιαίτερα να πάρει κανείς ένα µηχανισµό στο «µέσον», ώστε να κάνει και τις δύο τεχνικές. Προσωπικά, η µόνη λύση που έχω βρει στο δίληµµα αυτό, είναι απλά να έχω δυο σετ για σιλικόνες.
Το πρώτο σετ είναι:
– ένα καλάµι µε c.w. 5-15 medium/fast (µιλάµε για power και action αντίστοιχα),
– «παντρεµένο» µε ένα σχετικά αργό µηχανισµό µε δυνατότητα ανάκτησης 75 εκατοστών ανά µανιβελιά, και
Το δεύτερο σετ είναι:
– ένα καλάµι µε c.w. 8-30 medium (στην πραγµατικότητα λίγο πιο δυνατό, θα το έλεγα medium heavy) και fast σε action (που σε σχέση µε το πρώτο είναι καταφανώς πιο γρήγορο και ας το «δίνει» η εταιρία απλά για fast).
– To δεύτερο καλάµι το έχω παντρέψει µε ένα µηχανισµό που ανακτά 95 εκ. νήµατος ανά µανιβελιά.
Είναι και τα δύο τους κοντά σε ύψος καλάµια (στα 2.50 περίπου). Το ελαφρύ το χρησιµοποιώ σε πιο ρηχά µέρη και µε µικρότερα σεταρίσµατα (γύρω στα 12gr µολυβοκεφαλή+σιλικόνη, ενώ το άλλο σε σαφώς πιο βαθιά µέρη, µε περισσότερα ρέµατα και σεταρίσµατα µέχρι 20-25gr).
Αυτά µε καλύπτουν περίφηµα και θαρρώ µπορούν να εφαρµοστούν ευρέως σε όλη τη χώρα, µε µαθηµατικά γεωµετρικές παρεκκλίσεις στα χαρακτηριστικά τους, εύλογες ανάλογα µε τις ανάγκες.
Βλέπουµε πως και στο δικό µου παράδειγµα πρέπει να ξέρουµε τι δίνει η εταιρία σχετικά µε το power, action, πώς είναι και τι πραγµατικά είναι το κάθε καλάµι… Θεωρώ περιττό να τονίσω την ανάγκη χρήσης νήµατος αντί πετονιάς, καθώς και του καλύτερου fluorocarbon παράµαλλου που µπορεί να αγοράσει η τσέπη µας.
Η χρήση πετονιάς στις σιλικόνες είναι απαγορευτική από θέµα εντολών προς το τεχνητό µας, αλλά και των ενδείξεων από αυτό προς τα εµάς, ενώ το καλό παράµαλλο θα µας βοηθήσει λιγάκι στην επαφή µε το περιβάλλον (βράχια, φύκια) µε τα οποία οι σιλικόνες µας θα έρχονται πολύ περισσότερο σε επαφή από ένα minnow π.χ.
Η τεχνική: Χορογραφώντας τις σιλικόνες
Ο τρόπος που αρµατώνονται οι σιλικόνες ανά τον κόσµο και ανάλογα µε το αν ψαρεύουµε σε γλυκά νερά ή στη θάλασσα, ποικίλλει τροµερά. Από πολλές αρµατωσιές στην τεχνική του dropshot, έως αυτές στα Carolina/Τexas rig, ή απλά µε ένα offset αγκίστρι µέχρι µολυβοκεφαλές κάθε είδους, σταθερές, κινούµενες, cheburashka κτλ.
Όσο βαθαίνουµε στην τεχνική, τόσο θα βλέπουµε πως µπορούµε να στήσουµε τη σιλικόνη µας µε πολλούς τρόπους και µε αυτούς να «πλέξουµε» τη δική µας, µοναδική «χορογραφία» που θα ξεκλειδώσει ψάρια.
Καταρχήν ας πάµε στις σιλικόνες τύπου shad, οι οποίες έχουν ένα τακουνάκι πίσω στην ουρά και από εκεί παίρνουν τη χαρακτηριστική τους κίνηση. Υπάρχουν τέτοιες σιλικόνες µε έτοιµη σεταρισµένη απάνω τους τη µολυβοκεφαλή που προτείνει η εταιρία, η οποία συνήθως ταιριάζει χρωµατικά µε το σώµα της σιλικόνης. Υπάρχουν όµως και άλλες που απαιτούν από εµάς να βάλουµε µια µολυβοκεφαλή. Με τις πρώτες, που έχουν ήδη σεταρισµένη µολυβοκεφαλή, µπορεί να ξεκινήσει ο αρχάριος όντας σίγουρος πως δεν κάνει λάθος σετάρισµα.
Το τακουνάκι των σιλικόνων αυτών (θα τις βρούµε στον αγγλόφωνο κόσµο µε πολλά ονόµατα, όπως shads, swimbaits, paddle tails, µε ελαφριές παραλλαγές τύπων κατά τόπους και διαλέκτους), µπορεί να είναι ένα απλό τετράγωνο, διπλό, µπορεί να είναι σε διάφορα άλλα σχήµατα, σε φορά προς τα πάνω ή προς τα κάτω µα στην ουσία κάνει την ίδια δουλειά: καθώς εµείς ανακτούµε την σιλικόνη, αυτό δίνει κίνηση στο κορµί της και µιµείται ένα ψάρι που χτυπάει την ουρά αριστερά- δεξιά κολυµπώντας. Ας µην υποτιµούµε αυτήν την απλή πλεύση, που µπορεί να βγει µε µια απλή ανάκτηση, αργή, µέτρια ή γρήγορη. Αν εξερευνήσουµε διάφορα επίπεδα του νερού µε αυτές τις σιλικόνες, θα πάρουµε ψάρια. Με τις σιλικόνες γενικότερα, έχουµε την ευκαιρία να εξερευνούµε και να µένουµε περισσότερο σε όλα τα στρώµατα του νερού.
Ένα πέρασµα ακριβώς πάνω από την ποσειδωνία, δίνει ψάρια που δεν θα έρχονταν να φάνε στα µεσόνερα ή στον αφρό. Με αυτές τις σιλικόνες µπορούµε επίσης να εκµεταλλευτούµε το γεγονός ότι ακόµα και στο πέσιµο κάνουν την κίνησή τους και κολυµπούν. Έτσι µπορούµε να κάνουµε µεγάλα σε διάρκεια κατακόρυφα χτυπήµατα (long jerks) και έπειτα να τις αφήνουµε να πέσουν, ακόµα και ανοίγοντας το pick up ή περιµένοντας να βουλιάξουν, δίχως να µαζεύουµε συνεχώς τα µπόσικα. Με αυτόν τον τρόπο πολλές φορές θα πάρουµε χτύπηµα στο πέσιµο και εκεί πρέπει να έχουµε το νου µας, στην παραµική λεπτοµέρεια που θα λάβουµε από την οπτική επαφή µε το νήµα ή τις πληροφορίες που θα µας δώσει το καλάµι µας.
Αυτά προς το παρόν. Στο επόµενο άρθρο µας, το οποίο θα αποτελεί συνέχεια ετούτου εδώ, θα ξεκινήσουµε να µπαίνουµε πιο βαθιά στην τεχνική, εξερευνώντας άλλους τύπους σιλικονών, αρµατωµάτων και τεχνικών. Μέχρι τότε θερµή παράκληση, αυτούς τους µήνες της αναπαραγωγής πολλών ψαριών όπως ο λούτσος: να σεβαστούµε τα µεγάλα θηλυκά, µας είναι αρκετά να έχουµε ένα-δύο τέτοια µεγάλα ψάρια τη σεζόν.
Έτσι θα αφήσουµε τη φύση να κάνει την θαυµατουργή δουλειά της, για να έχουµε και αύριο στην τόσο τυραννισµένη µας θάλασσα. Φωτογραφίες που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο αυτήν την εποχή µε ένα «χαλί» από λούτσους, δεν τιµούν κανένα. ∆εν χρειάζεται καµιά ιδιαίτερη τέχνη για να πιάσεις αυτά τα αδηφάγα ψάρια που χτυπούν στα πάντα, και το πλήθος της ψαριάς δεν αποδεικνύει τίποτα άλλο παρά το ότι δεν έχουµε σκεφτεί µέσα µας πιο είναι το σωστό και πιο το λάθος σε αυτήν την όµορφη περιπέτεια που λέγεται «ψάρεµα»…
