Βυθόμετρο και παράσιτα. Ο ορατός εχθρός
Πάγια επιδίωξη όλων των χειριστών βυθοµέτρου, είναι η εκπαίδευσή τους στην παραµετροποίηση της συσκευής. Εχοντας αυτή τη γνώση, θα είναι σε θέση να επιτύχουν την καλύτερη εικόνα.
Αυτή, που ανάλογα µε τις συνθήκες του τόπου που διενεργούν ανίχνευση, θα τους αποδώσει τους στόχους µε ευκρίνεια. Όµως παρά την εµπειρία και δεξιοτεχνία του χειριστή στις ρυθµίσεις του fish finder καιροφυλακτεί ένας εχθρός. Ενας παράγοντας ικανός να παρεµποδίσει την εµφάνιση µιας σωστής εικόνας. Αυτός ο αστάθµητος παράγοντας, είναι τα λεγόµενα «παράσιτα».
Τα ηλεκτρογενή παράσιτα θα επηρεάσουν την απόδοση των στόχων στην οθόνη του βυθοµέτρου µας.
Με τους όρους «παράσιτα» ή «θόρυβος» εννοούµε ένα µη θεµιτό σήµα που περνά στην ηλεκτρονική συσκευή. Ετσι χαρακτηρίζουμε στην ορολογία των ηλεκτρονικών, το σήμα που λόγω κάποιας εξωγενούς, µη προβλέψιµης πηγής, παρεµβάλλεται στο αποτέλεσµα. Ο όρος «θόρυβος» (noise), προέρχεται από το «φύσηµα» που ακουγόταν στα ηχεία των τελικών ακουστικών ενισχυτών. Προκαλούνταν εξαιτίας των ηλεκτρονικών εξαρτηµάτων στις πλακέτες τους, κάτι που µε τη πρόοδο της τεχνολογίας ελαχιστοποιήθηκε.
Τα βυθόµετρα όµως δεν είναι ακουστικές συσκευές, αλλά οπτικές. Την πληροφορία θα την πάρει ο χρήστης µέσω οθόνης υγρού κρυστάλλου. Άρα µια ενδεχόµενη ηλεκτρική παρεµβολή θα εµφανίζεται στην οθόνη. Στα βυθόµετρα, µε τον όρο «παράσιτα» εννοούµε κάθε στίγµα που θεωρούµε ότι µας ενοχλεί. Για να το θέσω καλύτερα ότι µας εµποδίζει να ξεχωρίσουµε στην οθόνη τους στόχους που µας ενδιαφέρουν.
Τα παράσιτα από διπλανό βυθόµετρο, θα κάνουν την εµφάνισή τους σαν κάθετες γραµµές σε ίση απόσταση µεταξύ τους
Τα «καλά παράσιτα»
Σε µια οθόνη βυθοµέτρου, εύκολα θα συγχέαμε στίγµατα θεµιτά και πραγµατικά με «παράσιτα». Τα «καλά παράσιτα» όπως συνηθίζω να τα αποκαλώ, είναι τα σκουπίδια επιφανείας, τα οποία συναντούµε συνέχεια, ειδικά σε κυµατώδεις συνθήκες. Επεκτείνονται µέχρι κάποια µέτρα κάτω από το σκάφος.
Τα στίγµατα του πλαγκτόν, του θαλάσσιου ρεύµατος και του θερµοκλινούς, µοιάζουν επίσης µε εξωγενή παράσιτα, χωρίς όµως να είναι. Τα παραπάνω είναι στόχοι, που παρέχουν πληροφορίες στον έµπειρο χρήστη. Παρόλο που όλα τα µηχανήµατα έχουν φίλτρα για να τα αφαιρούν, είµαι κατά αυτής της διαδικασίας. Ο εχθρός που αναφέραµε παραπάνω καµία σχέση δεν έχει µε τα προαναφερθέντα στίγµατα.
Το παράσιτο που δυσκολεύει το ψάρεµα και την αναγνώριση στόχων έχει συγκεκριµένη µορφή. Αναγνωρίζεται δύσκολα και απαιτεί εµπειρία. ∆ε θα ήταν υπερβολή, αν έλεγα ότι στην καριέρα μου συνάντησα πολλούς χειριστές που υπέφεραν από τη µάστιγα των παρασίτων. Ποτέ δεν αντιλήφθηκαν τι συνέβαινε και αυτό γιατί ποτέ δεν είχαν την ευκαιρία να δουν µια σωστή, καθαρή εικόνα βυθοµέτρου.
Τα παράσιτα, εκτός από την οθόνη θα επηρεάσουν και ζωτικές λειτουργίες του βυθοµέτρου όπως είναι το σύστηµα BDS (σύστηµα αναγνώρισης υλικών πυθµένα), µε αποτέλεσµα λανθασµένες ενδείξεις
Τι προκαλεί παράσιτα
Για να πάρουµε τα πράγµατα από την αρχή, θα πρέπει να εξετάσουµε τον τρόπο δηµιουργίας των παρασίτων. Από που προέρχονται δηλαδή και πως καταλήγουν στην οθόνη µας. Εάν βλέπαµε σε ένα παλµογράφο το ρεύµα µιας µπαταρίας, το οποίο είναι και το πιο «καθαρό», θα αντικρίζαµε δύο ολόισιες γραµµές. Η µία είναι το θετικό και η άλλη το αρνητικό (γείωση). Mια τέτοια τροφοδοσία δε θα παρέµβαλε ποτέ µε παράσιτα στην οθόνη της συσκευής µας.
Όµως τα βυθόµετρα τοποθετούνται στα σκάφη που παρέχουν ρεύµα µέσα από δαιδαλώδεις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις. Η τροφοδοσία ρεύματος γίνεται από µπαταρίες οι οποίες φορτίζονται από τους κινητήρες: είτε εξωλέµβιους, είτε εσωλέµβιους.
Αυτή η ηλεκτρική εγκατάσταση αποτελεί τη δίοδο για τα παράσιτα. Το µη «καθαρό» ρεύµα δηλαδή που θα περάσει µέσω της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας στη συσκευή. Στη συνέχεια µέσα από το ηλεκτρονικό κύκλωµα του βυθοµέτρου µας θα εµφανιστεί στην οθόνη του.
Ένας λάθος γειωµένος ηλεκτρικός κινητήρας είναι μία από τις πηγές που µπορούν να δηµιουργήσουν αυτό το φαινόµενο. Το συναντάµε συχνά σε παλιά καΐκια. Μια αντλία νερού (σεντίνα), ένας ηλεκτρικός κινητήρας (πχ. του υαλοκαθαριστήρα αν υπάρχει) είναι κάποια παραδείγματα. Ένα ηλεκτρικό µοτέρ για βαθιά καθετή και γενικά οι ηλεκτρικές συσκευές -ειδικά αυτές που φέρουν πηνίο- είναι οι συνήθεις «ύποπτοι».
Ένα είδος παρασίτου εξίσου ύπουλο µε τα ηλεκτρογενή, είναι αυτό που δηµιουργείται από άλλη συσκευή βυθοµέτρου. Είτε αυτή βρίσκεται στο ίδιο σκάφος, είτε σε άλλο, ακόµα και εκατοντάδες µέτρα µακριά (κιλοβατικοί αισθητήρες). Να τονίσω ότι δύο βυθομέτρα στο ίδιο σκάφος είναι εγκληµατικό λάθος για µένα. Σε αυτήν την περίπτωση η ζηµία που υφίσταται ο χειριστής στην ανίχνευση των στόχων είναι διπλή.
Μην ξεχνάμε ότι δουλεύουµε τα περισσότερα βυθόµετρα σε αυτόµατη λειτουργία (fishing mode). Σε αυτήν τη λειτουργία ο υπολογιστής της συσκευής αναλαµβάνει να ρυθµίσει την ευαισθησία (εκτός του επιπέδου που έχουµε επιλέξει εµείς), ώστε η στάθµη των «καλών παρασίτων» να είναι εµφανής σε τέτοιο βαθµό που να ξεχωρίζουµε τους στόχους, δηλαδή τα ψάρια.
Όµως, όταν ο υπολογιστής αντιληφθεί το εξωγενές παράσιτο, είτε από άλλο βυθόµετρο, είτε από ηλεκτρική πηγή, τότε θα µειώσει τόσο το επίπεδο της ευαισθησίας ώστε να το κάνει «αόρατο», µε συνέπεια να κόψει και οποιοδήποτε άλλο στόχο ψαριού υπάρχει στην οθόνη. Αυτός µάλιστα είναι και ο λόγος που όσοι έχουν παράσιτα και δεν τα έχουν αντιληφθεί, βλέπουν ελάχιστα ή καθόλου ψάρια.
Πως τώρα ένας χειριστής θα καταλάβει αν έχει παράσιτα; Καταρχήν, κάτι που θα πρέπει να µας πονηρεύει είναι οι κάθετες περιοχές στην οθόνη του βυθοµέτρου. Ανεξάρτητως πάχους, µε έντονη παρουσία ή πλήρη απουσία χρωµατισµών, πχ. σαν να ανοίξαµε ή να κλείσαµε ευαισθησία απότοµα. Επίσης, τα παράσιτα από διπλανό βυθόµετρο θα εµφανιστούν στην οθόνη µας σαν κάθετες γραµµές µε ίσες αποστάσεις µεταξύ τους.
Ένας τρόπος για να δούµε αν έχουµε παράσιτα, είναι ο εξής:
Πάµε το σκάφος σε ένα σηµείο µε βάθος περίπου 30 µέτρα. Ενεργοποιούµε τη συσκευή του βυθοµέτρου. Αφού γεµίσει η οθόνη και έχουµε ρυθµίσει ευαισθησία, ενεργοποιούµε την πηγή που υποπτευόµαστε ότι κάνει παρεµβολή. Για παράδειγμα τον κινητήρα ή τη σεντίνα.
Αν τα έχουµε ενεργοποιήσει, η εικόνα του βυθοµέτρου δεν πρέπει να αλλάξει καθόλου. Αν όµως βγαίνει από το Ascope (δεξιά της οθόνης) µια «καινούρια» πιο έντονη εικόνα, έχουµε πρόβληµα.
Πόσο εύκολη είναι όμως η λύση στο πρόβληµα των παρασίτων; Mάλλον όχι και τόσο εύκολη! Διαφέρει από περίπτωση σε περίπτωση και χρειάζεται εξειδικευµένο τεχνικό για τον εντοπισµό της πηγής των παρασίτων. Βάση της εμπειρίας και της κατάρτισής του θα κάνει τις κατάλληλες ενέργειες για να τα εξαλείψει τελείως.
Το κεφάλαιο «παράσιτα» στα βυθόµετρα είναι πολύ σηµαντικό για µένα. Μπορεί να υποβαθµίσει µια καλή αγορά βυθοµέτρου, να αναιρέσει µια καλή τοποθέτηση και να ακυρώσει την άριστη ρύθµιση ενός οργάνου.
Ένα βυθόµετρο το οποίο αναπαράγει στην οθόνη του παρεµβολές από µια άλλη συσκευή, είναι ένα «άρρωστο» όργανο, που ποτέ δε θα µας αποδώσει τα µέγιστα.
Εύχοµαι σε όλους τους φίλους της στήλης µας να είναι καλά και να έχουν ένα καλό και ψαρευτικά απολαυστικό καλοκαίρι.
