Βυθόμετρο: Πλοήγηση στο σηµείο. Το Α και το Ω στις Vertical τεχνικές
Μετά από µισή ώρα ταξίδι, ο καπετάν Γιώργος χαµήλωσε το γκάζι. Το παρθένο στίγµα αφορούσε ένα µεγάλο βράχο σε µια απέραντη, λασπώδη έκταση στα 76 µέτρα. Συναγρίδες και άλλα είδη θηρευτών σύχναζαν εκεί.
Το βοριαδάκι είχε φουσκώσει και εµείς ήµασταν έτοιµοι µε τα καλάµια στα χέρια. Στο µυαλό µας γυρόφερναν οι εικόνες από τις ψαριές που µας είχε δείξει ο καπετάνιος το προηγούµενο βράδυ. Δε βλέπαµε την ώρα να ψαρέψουµε.
«Μη ρίξει κανένας αν δεν σας φέρω από πάνω». Είπε ο κυρ-Γιώργος σουφρώνοντας τα φρύδια του, κοιτώντας µία τον ορίζοντα και µία το όργανο. Μετά από λίγο ακούστηκε ξανά η βραχνή του φωνή να λέει, «ρίξτε τώρα είµαστε ακριβώς από πάνω».
Η παραπάνω σκηνή είναι χαρακτηριστική της µεθόδου προσέγγισης ενός σηµείου για να ψαρευτεί με vertical τεχνικές. Aπαραίτητη προυπόθεση να πλησιάσει κανείς τα δολώµατά του όσο πιο κοντά γίνεται στα ψάρια που έχει εντοπίσει µε το βυθόµετρο.
Vertical τεχνικές
Τα τελευταία χρόνια έχουν εµφανιστεί στην Ελλάδα πολλές κάθετες (vertical) τεχνικές ψαρέµατος από σκάφος. Σε αυτές ανήκουν: το jigging, η kabura, το tenya, το inchiku, το slow pitch, η ζόκα και άλλα. Το αλιευτικό εργαλείο είναι ένα µεταλλικό οµοίωµα σκέτο ή δολωµένο µε ζωντανό (σουπιά, καλαµάρι κτλ.).
∆υστυχώς σήµερα η υπεραλίευση έχει µειώσει δραµατικά τους πληθυσµούς των ψαριών. Από την άλλη η μητέρα φύση έχει προικίσει όλα τα πλάσµατά της με μηχανισμούς προστασίας. Λόγω αυτών διδάσκονται τους κινδύνους αλλά και µεταβιβάζουν τη γνώση στους απογόνους τους µέσω του DNA.
Σήµερα δεν αρκεί να µπούµε στη βάρκα και να κατεβάσουµε απλώς το δόλωµα µέσα στη θάλασσα. Πρέπει να ανιχνεύσουµε και να εντοπίσουµε τα ψάρια. Συνεπώς σε αυτές τις τεχνικές καθοριστικό ρόλο θα παίξει το βυθόµετρό µας. Σε συνδυασµό φυσικά µε το plotter-gps, εάν τελικά δε θέλουµε να επιχειρούµε «ραντεβού στα τυφλά».
Το πρώτο βήµα λοιπόν είναι να ψάξουµε να βρούµε τόπους με συνθήκες ικανές να προσελκύσουν µεγάλους θηρευτές. Μια βραχώδης περιοχή, µια έκταση λασποτραγάνας ακόµα κι ένα βυθισµένο αντικείµενο (πχ. ναυάγιο) αποτελούν ιδανικό περιβάλλον.
Η εξασφάλιση ενός «παρθένου» στίγµατος, µακριά από τα αδιάκριτα µάτια, είναι το όνειρο κάθε ψαρά. Ακόµα όµως και αν διαθέτουμε τις συντεταγµένες του, έχουµε κάνει το µισό δρόµο. Ο άλλος µισός είναι η σωστή πλοήγηση σε αυτό. Και δεν εννοούµε το να φύγουµε από το λιµάνι και να φτάσουµε κοντά στο σηµείο. Αλλά τη σωστή προσέγγιση µε απώτερο σκοπό την ακριβή ρίψη των δολωµάτων µας.
Mεγάλο κεφάλαιο
Η πλοήγηση είναι ένα µεγάλο κεφάλαιο στο ψάρεµα από το σκάφος µε τη βοήθεια ηλεκτρονικών οργάνων. Από την εµφάνιση των πρώτων GPS, δεύτερη πιο σηµαντική ανάγκη µετά από το µαρκάρισµα ενός σηµείου, ήταν η πλοήγηση σε αυτό.
Όσο και αν φαίνεται περίεργο, η πλοήγηση στους πρώτους δέκτες GPS γινόταν µε την περιστροφή ενός βέλους στην οθόνη. Aπλά σου έλεγε εάν πρέπει να στρίψεις δεξιά ή αριστερά. Σήµερα που η τεχνολογία προχωρά µε γοργούς ρυθµούς, µπορούµε να εκµεταλλευτούµε τα πλεονεκτήµατα του πλότερ. Μεγάλος σύμμαχός μας είναι οι αναλυτικοί ηλεκτρονικοί χάρτες. Στην ουσία πρόκειται για ένα εικονικό σκάφος που απεικονίζεται µε βέλος ή κύκλο (αναλόγως τον κατασκευαστή) στην οθόνη µας και προσοµοιώνει την κίνηση του σκάφους μας.
Η ακριβής µετάβαση σε ένα σηµείο απαιτεί δεξιοτεχνία του χειριστή, λαµβάνοντας υπόψη της πληροφορίες που του παρέχει το πλότερ, όπως το εικονικό σκαφακι (µαύρο βέλος), το ίχνος (κόκκινο βέλος) και τη γραµµή πλώρης (κίτρινο βέλος).
Η διαδικασία παρακολούθησης του εικονικού σκάφους και κατεύθυνσης του δικού µας σκάφους σε ένα σηµείο, ονοµάζεται «πλοήγηση». Δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, ειδικά για αυτούς που έρχονται πρώτη φορά σε επαφή µε ένα πλότερ. Το GPS στην ουσία είναι ένας δέκτης, όπως το ραδιόφωνο. Ο δέκτης δέχεται ταυτόχρονα σήµα από τους δορυφόρους που βρίσκονται εκείνη την στιγµή στον ορίζοντα. Βάσει µιας διαδικασίας υπολογισµού µπορεί αν καθορίσει τη θέση που βρίσκεται πάνω στη γη.
Σωστός υπολογισµός
Ο υπολογισµός αυτής της διαδικασίας, απαιτεί ένα µικρό χρόνο 2-3 δευτερολέπτων κάθε φορά που επανακαθορίζει τη θέση του. Εδώ βρίσκεται ένα µεγάλο λάθος που κάνουν πολλοί χειριστές. Δυσκολεύονται να πλοηγηθούν σε ένα σηµείο, µε αποτέλεσµα να ταλαιπωρούνται.
Στρίβοντας το τιµόνι του σκάφους περιµένουµε αυτόµατα να γυρίσει και το εικονικό βαρκάκι στο πλότερ. Όπως εξηγήσαμε απαιτείται µικρό χρονικό διάστηµα που πρέπει να λάβουµε υπόψη µας για να υπάρχει στροφή και στην οθόνη. Αν δεν το καταλάβουµε αυτό, θα στρίβουµε το σκάφος και το εικονικό βαρκάκι θα µας ακολουθεί µε καθυστέρηση. Αυτό έχει ως αποτέλεσµα να γίνεται η πλοήγηση Γολγοθάς.
Ο σωστός χειρισµός απαιτεί να στρίβουµε το σκάφος συµβουλευόµενοι την κατεύθυνσή του βάσει της γραµµής πλώρης (νοητή προέκταση της πλώρης µας). Να επαναφέρουµε το τιµόνι στο ίσιο, να περιµένουµε την κίνηση στο πλότερ και να προχωράµε µε τον ίδιο τρόπο σε διορθώσεις µέχρι να πλοηγηθούµε στο σηµείο µε ακρίβεια.
Έτσι αν πρέπει να µεταβούµε σε ένα σηµείο για να ψαρέψουµε, τα πράγµατα γίνονται πιο περίπλοκα, µιας και πρέπει ταυτόχρονα να συµβουλευόµαστε το βυθόµετρο (θα µας πληροφορήσει την στιγµή που θα αφιχθούµε στο στίγµα, αν όντως η µορφολογία του βυθού είναι αυτή που περιµένουµε, άρα θα βεβαιώσει τη ακριβή άφιξή µας στο σωστό σηµείο), ενώ παράλληλα θα έχουµε να αντιµετωπίσουµε και δύο αστάθµητους παράγοντες: ο πρώτος είναι ο αέρας µε τον κυµατισµό που τον συνοδεύει, και δεύτερος τα θαλάσσια ρεύµατα.
Στην εικόνα βλέπουµε τη σωστή πλοήγηση ενός σκάφους στο σηµείο ενδιαφέροντος (κόκκινο βελάκι), και καθώς ο κυµατισµός «σπρώχνει» το σκάφος σε µια κατεύθυνση (µαύρο βέλος), αφού ο χειριστής περάσει τελείως από το στίγµα, γυρνά πάλι (κίτρινο βελάκι), ώστε να κατεβάζει τα δολώµατα µε όσο µεγαλύτερη ακρίβεια γίνεται στο σωστό σηµείο.
Εύλογα λοιπόν θα ρωτήσει κάποιος: «µα είναι τόσο σηµαντικό να πέσουν τα δόλωµατά µας µε ακρίβεια στο σηµείο που βρίσκονται τα ψάρια;». Η απάντηση είναι καθοριστική. Τα ψάρια πολλές φορές θα χτυπήσουν ένα ζωντανό δόλωµα ή ένα µεταλλικό οµοίωµα, όχι γιατί πρέπει να τραφούν, αλλά για να το διώξουν από την οριοθετηµένη τους περιοχή.
Έτσι έχοντας ο χειριστής του οργάνου µία σαφή εικόνα της κατεύθυνσης, πρέπει να πλησιάσει το σηµείο και να προσέξει που ακριβώς θα τον οδηγήσει το κύµα σε συνδυασµό µε το ρέµα. Αυτό γίνεται παρατηρώντας το ίχνος που αφήνει το εικονικό σκαφάκι πάνω στο πλότερ.
Μια σαφή ένδειξη της πορείας, οδηγεί το σκάφος σε τέτοιο σηµείο ώστε το κύµα και το ρεύµα να τον περάσει πάνω από το στίγµα.
Αφού σβήσει τον κινητήρα -σηµαντική λεπτοµέρεια ειδικά αν ψαρεύουµε ρηχά κοµµάτια-, µε το που θα εµφανιστούν στο βυθόµετρο τα ψάρια ή ο βυθός µε τις κατάλληλες συνθήκες, ο ψαράς ρίχνει τα δολώµατα µε φορά όµοια µε αυτήν του αέρα, ώστε να επιτύχει δυο πράγµατα:
• πρώτον να πάνε τα δολώµατα το συντοµότερο στην ακριβή θέση των ψαριών,
• δεύτερον και σηµαντικό, να µπουν στον κώνο σήµατος του βυθοµέτρου, ώστε να έχουµε οπτική επαφή µε δόλωµα και θηρευτές, κάτι που θα µεγαλώσει κατά πολύ τα ποσοστά επιτυχίας µιας και θα είµαστε έτοιµοι για το ενδεχόµενο κάρφωµα.
Το να καθίσεις σε ένα γραφείο και να περιγράψεις τη διαδικασία προσέγγισης ενός σηµείου µε πλότερ και βυθόµετρο, είναι εύκολο, όµως αν αυτό δε γίνει πράξη αρκετές φορές ώστε αν διορθωθούν τυχόν λάθη, τελικά αποδεικνύεται ανώφελο.
Ολόκληρη η φιλοσοφία του ψαρέµατος βασίζεται στην εµπειρία, οπότε και η µετάβαση σε έναν τόπο για να ψαρευτεί από το σηµείο που πρέπει, απαιτεί εµπειρία και δεν είναι µια εύκολη διαδικασία. Όµως αν το δοκιµάσεις αρκετές φορές, γίνεται παιχνιδάκι. Η σωστή προσέγγιση ενός στίγµατος, αλλά και η ρίψη των δολωµάτων στο σωστό σηµείο, είναι ένα από τα βασικά συστατικά ενός επιτυχηµένου ψαρέµατος από σκάφος µε vertical τεχνική.
