Kατασκευή γνωστών ψαρευτικών κόμπων: Μετρήσεις και αντοχή
Uni Knot | Clinch Knot | Crazy Alberto Knot | GT knot
Με αφορµή κάποιες καλοκαιρινές αστοχίες σε ψαρευτικούς κόµπους σύνδεσης υλικών και εξαρτηµάτων, αλλά και παλιότερες παρατηρήσεις στη διάρκεια ψαρεµάτων, βρήκα την αφορµή να κάνω κάποιες µετρήσεις αντοχής σε κόµπους που χρησιµοποιώ αρκετά συχνά και να παρουσιάσω τα αποτελέσµατα που προέκυψαν.
Οι κόµποι που χρησιµοποιήθηκαν είναι ευρέως γνωστοί στους περισσότερους ψαράδες και νοµίζω ότι οι µετρήσεις και τα σχόλια που θα ακολουθήσουν θα µας βοηθήσουν αρκετά να ψαχτούµε σε τρόπους σύνδεσης, µέτρησης και αντοχής των υλικών που χρησιµοποιούµε στις ψαρευτικές εξορµήσεις µας.
Ο σκοπός του άρθρου δεν είναι να µιµηθεί κάποιος τους κόµπους που προτείνονται, αλλά να κατανοήσει πώς µπορεί να µετρήσει τους δικούς του κόµπους και να εξάγει συµπεράσµατα για την αντοχή τους και τα υλικά που χρησιµοποιεί.
ΠΕΙΡΑΜΑ
Για τις µετρήσεις χρησιµοποιήθηκε ένα ψηφιακό κανταράκι που κρεµάστηκε από σταθερό-ακλόνητο σηµείο και µία πετονιά fluorocoated 0.26mm καλής ποιότητας, ανερχόµενης ιαπωνικής εταιρίας, αναγραφόµενης αντοχής 6,95 kg. Επίσης, ένα αρκετά τίµιο και αξιόπιστο οκτάκλωνο νήµα µε χαρακτηριστικά της συσκευασίας PE1, διάµετρο 0.14mm και αντοχή 8,2 kg.
To ρόλο της σύνδεσης στριφτάρι µε πετονιά έπαιξε ένα solid ring που κρεµάστηκε στο γάντζο του µετρητή και δέθηκε όπως ακριβώς θα δέναµε την παραµάνα, το στριφτάρι, την άκρη ενός τεχνητού ή και ένα αγκίστρι µε κρίκο.
Ο συνδυασµός διαµέτρων και αντοχών, ειδικότερα, προσοµοιάζει σε ένα τυπικό σετάρισµα λαβρακοψαρέµατος. Άσχετα µε το αν χρησιµοποιείτε κι εσείς κάποιους από αυτούς τους κόµπους, η «ψυχή» του άρθρου είναι ο πειραµατισµός και η ώθηση να γνωρίσουµε όλοι τα όρια του εξοπλισµού µας, µε απλά υλικά που όλοι διαθέτουµε.
«ΣΠΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΚΟΜΠΟ»
“Breaking the law” τραγουδούσαν οι παλιοί µεταλλάδες (Judas Priest, 1980). Εµείς, όµως, ως τίµιοι και νοµοταγείς πολίτες, αποφασίσαµε να σπάσουµε τον κόµπο και όχι φυσικά το νόµο. Άρχισε λοιπόν η επιχείρηση “breaking the knot” και για τους σκοπούς της επιλέχθηκαν δύο πασίγνωστοι και δηµοφιλείς κόµποι σύνδεσης πετονιάς µε κρίκο: Ο Uni και ο Clinch. Η µόνη παραλλαγή από τα γνωστά, είναι το διπλό πέρασµα της πετονιάς από τον κρίκο, η οποία και συνιστάται ανεπιφύλακτα.
Έγιναν από 10 πειράµατα σε κάθε κόµπο. Από αυτά παρατίθενται τα αποτελέσµατα των 5 βέλτιστων τιµών για κάθε ένα από αυτούς. Το µήκος του παράµαλλου που χρησιµοποιήθηκε ήταν 50cm περίπου, σε κάθε περίπτωση. Αφού το solid περνιέται από το γάντζο, το παράµαλλο τραβιέται από το καρούλι, δηλαδή δεν µεσολαβεί άλλος κόµπος. Η δύναµη ασκείται γραµµικά και σταθερά µέχρι να σπάσει ο κόµπος ή η πετονιά πριν το καρούλι.
Στην πρώτη περίπτωση λέµε ότι έχουµε θραύση στον κόµπο (αυτή µπορεί να συµβεί και κάποια εκατοστά πριν από αυτόν), ενώ στη δεύτερη ουσιαστικά φτάνουµε στα πραγµατικά όρια θραύσης της πετονιάς και όχι αυτά που αναφέρει ο κατασκευαστής.
Μετά το τέλος κάθε πειράµατος, η πετονιά µε την οποία έγινε η µέτρηση κόβεται ολόκληρη, γιατί είναι ήδη αλλοιωµένη, και πάµε στο επόµενο τµήµα για να επαναλάβουµε. Όπου υπάρχει η ένδειξη «καρούλι» σηµαίνει ότι η πετονιά δεν έχει σπάσει κοντά στον κόµπο, οπότε έφτασε στα πραγµατικά όρια θραύσης της.
O Uni έγινε µε 4 περάσµατα του ελεύθερου άκρου γύρω από την πετονιά, ενώ ο Clinch µε 6 περάσµατα γύρω από την πετονιά.
Αν επιχειρήσετε κι εσείς το πείραµα, να καλύψετε το χέρι σας µε µια πετσέτα και να αποµακρύνετε το κεφάλι σας, γιατί η πετονιά που σπάει µπορεί να σας τραυµατίσει!
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – Σχόλια
Φαίνεται ότι η πραγµατική αντοχή της πετονιάς είναι κοντά στα 5,500 kg, δηλαδή περίπου στο 80% της αναγραφόµενης τιµής. Αν λάβουµε υπόψη ότι µπορεί να έχει κατασκευαστεί πριν 2 χρόνια, η επίδοση είναι πολύ καλή.
Εποµένως, ο Uni έχει ένα µέσο όρο των 5 καλύτερων επιδόσεων που πλησιάζει το 90% της πραγµατικής αντοχής της πετονιάς (ή το 72% αυτής που αναφέρεται στη συσκευασία, αλλά έτσι αδικούµε τον κόµπο). Να σηµειωθεί ότι η 1η και η 2η επίδοση του Uni σηµειώθηκαν µε 3 τσακιστές στο τελείωµα του κόµπου. Οπότε, οι τσακιστές φαίνεται να έχουν και ρόλο ενίσχυσης του κόµπου, εκτός από προστασία της πετονιάς από τα δαγκώµατα των ψαριών.
O Clinch φαίνεται να είναι πιο δυνατός και σταθερός κόµπος. Ενδεικτικά, άντεξε 2 φορές περισσότερο από την ίδια την πετονιά, ενώ ο µέσος όρος της πραγµατικής του αντοχής κυµάνθηκε στο 97% (77% της επίσηµης). Η λογική του υπεροχή, προφανώς, βρίσκεται στο δέσιµο πάνω στο µέταλλο, ενώ ο Uni δένεται πάνω στην πετονιά.
Η δική µου άποψη, µετά από χασίµατα αρκετών τεχνητών και δολωµάτων µεγάλου βάρους, είναι ότι αν κάνετε τον Clinch, µετά από 2-3 συνεχείς ώρες ψαρέµατος ή µετά από σύλληψη καλού ψαριού, κόψτε τον και ξαναφτιάξτε τον γιατί γλιστρά µε τη συνεχόµενη καταπόνηση.
Εννοείται ότι κανένας από τους δύο κόµπους δεν πρέπει να χρησιµοποιείται ο ίδιος για δεύτερο ψάρεµα, την επόµενη µέρα. Βέβαια, τα στοιχεία αυτά είναι οι καλύτερες µετρήσεις, υπήρχαν και κάποιες χαµηλότερες, αλλά θέλησα να τις αφαιρέσω αφού και τα ανθρώπινα χέρια σφάλουν, οπότε θέλησα να καταγράψω τα καλύτερα δεσίµατα.
ΚΟΚΚΙΝΗ ΚΛΩΣΤΗ ΔΕΜΕΝΗ…
Πάµε στο νήµα τώρα! Αρχικά δοκιµάστηκε µε ένα Clinch 12 περιστροφών, αφού πάντα το νήµα θέλει σχεδόν διπλάσιες στροφές για να µη γλιστράει. Η αντοχή του νήµατος ήταν εξαιρετική και έφτασε τα 8kg στον κόµπο, κοντά στο 97,5%, συνεπώς άριστη επίδοση!
Μία άλλη σύνδεση που µε απασχόλησε, η οποία είναι και πολύ της µόδας, είναι αυτή της ένωσης νήµα µε πετονιά. Το νήµα δέθηκε στο παράµαλλο µε τους κόµπους GT Knot, Crazy Alberto Knot, Uni to Uni, Tony Pena (την απλή εκδοχή), και 6 Surgeon`s Knot.
Ντρέποµαι λίγο, αλλά αναφέρω ότι δοκίµασα και τον FG για πρώτη φορά, µε ενθαρρυντικά αποτελέσµατα, όµως δεν νοµίζω ότι µπορώ να κρίνω ακόµα την αποδοτικότητά του σε αυτές τις διαµέτρους. Με δυσκόλεψε αρκετά και δεν νοµίζω ότι είναι εύκολο να γίνει γρήγορα την ώρα του ψαρέµατος. Έτσι, κατέληξα σε δύο κόµπους που αναφέρω παρακάτω.
Όλα τα σπασίµατα (γλιστρίµατα) έγιναν στον κόµπο, εκτός από ένα που έγινε στο solid και αναφέρεται. Έγιναν 5 µετρήσεις µε τον κάθε κόµπο και κρατήθηκαν οι 3 καλύτερες. O Crazy Alberto Knot (βελτιωµένη έκδοση του Albright) και ο GT Knot, ξεχώρισαν κατά Μ.Ο. Οι µετρήσεις που έγιναν µε τον FG ήταν καλύτερες κατά Μ.Ο του GT, αλλά δεν αναφέρονται για τους λόγους που ειπώθηκαν.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ – Σχόλια
Ο πιο αξιόπιστος κόµπος αποδείχτηκε ο Crazy Alberto Knot! ∆εν είναι τυχαίο ότι πολλοί ψαράδες τον προτιµούν για την κρίσιµη ένωση νήµατος-παράµαλλου. Γενικά, εµπνέει περισσότερη εµπιστοσύνη, χωρίς αυξοµειώσεις σε µέγιστες-ελάχιστες τιµές και γίνεται πολύ γρήγορα την ώρα του ψαρέµατος. Η αντοχή του έφτασε το 70% της πραγµατικής αντοχής της πετονιάς (ή αλλιώς 55% της πλασµατικής).
Ο GT knot έφτασε σε µεγαλύτερη µέγιστη τιµή, αλλά δεν ήταν το ίδιο σταθερός, καθώς γλιστρούσε εύκολα. Ως µαθηµατικός, θα χρησιµοποιούσα µάλιστα ως πιο αντιπροσωπευτική τιµή τη διάµεση, που ήταν 3,200kg, και όχι τη µέση, που βγήκε 3,500kg (Αυτό το κάνουµε όταν υπάρχουν ακραίες παρατηρήσεις!). Πιστεύω ότι σε µεγαλύτερες διαµέτρους νήµατος και παράµαλλου, το µειονέκτηµά του αυτό θα εξαλείφεται.
Ο απλός Tony Pena δεν τα πήγε καλά, αλλά υπάρχουν πολύ καλύτερες παραλλαγές αυτού του κόµπου, που αξίζει να δοκιµαστούν. Ο Uni to Uni γλιστράει αρκετά εύκολα και καλό είναι να αποφεύγεται. Εννοείται ότι όλοι οι κόµποι σαλιώνονται και σφίγγονται καλά πριν τη χρήση τους!
ΤΗΝ ΩΡΑ ΤΟΥ ΨΑΡΕΜΑΤΟΣ
Το µεγάλο ερώτηµα που προκύπτει από όλα αυτά είναι: «Μέχρι πόσα κιλά να ρυθµίσω τα φρένα µου;».
Αυτό εξαρτάται από το ψαρευτικό στυλ του καθενός! Όµως, αν θέλουµε να πάµε βάσει λογικής και µαθηµατικών, εφόσον πρόκειται για casting αρµατωσιές, χωρίς πολλούς κόµπους και νήµατα να παρεµβαίνουν, το µέγιστο όριο βρίσκεται πάνω από το µισό της αναγραφόµενης αντοχής του παράµαλλου, ενώ για το spinning µέχρι το πολύ στο µισό (και πολύ είναι).
Αλήθεια, όµως, πόσοι πάνε σε λαβρακοψάρεµα µε παράµαλλο 0,26mm και ρυθµίζουν φρένα στα 3 κιλά; Πόσα καλάµια αντέχουν να διαχειριστούν τόση πίεση (θυµίζει καλάµια jigging); Πόσοι µηχανισµοί µεγέθους 2500 µπορούν να διαχειριστούν µε γραµµικό τρόπο τέτοιες τάσεις;
Είναι προφανές ότι πρέπει να προσαρµοστούν οι δυνατότητες του εξοπλισµού µας στις αντοχές τους και στο ψαρευτικό µας στιλ. Εµείς, µένει να µάθουµε ως που µπορούµε να πιέσουµε, αν κάτι τέτοιο είναι επιθυµητό. Τέλος,υπενθυµίζεται ότι τα δεσίµατα νήµατος-παράµαλλου πρέπει να έχουν µια αρµονία όσον αφορά στις διαµέτρους.
Από αυτά που έχω χρησιµοποιήσει και για τα οποία διαθέτω άποψη, προτείνονται οι παρακάτω συνδυασµοί: 
ΕΛΕΓΧΟΥΜΕ ΠΑΝΤΑ ΓΙΑ ΦΘΟΡΕΣ
Επιπλέον, να θυµίσουµε τους νόµους της φυσικής: Όλα τα σχοινιά και τα νάιλον καταπονούνται από τις συνεχόµενες επιµηκύνσεις τους, χάνουν σταδιακά ή και απότοµα (από ξαφνικό σοκ) τη µοριακή συνοχή τους και τελικά σπάνε πιο γρήγορα και πιο εύκολα.
Μη νοµίζουµε ότι ο σαργός του κιλού που πήγαµε να σηκώσουµε στον αέρα µε το 16άρι παράµαλλο, έκοψε την πετονιά έτσι εύκολα. Το πιθανότερο είναι ότι η πετονιά έσπασε πάνω από τον κόµπο, γιατί απλά ταλαιπωρήθηκε και δεν µπόρεσε πλέον να σηκώσει το βάρος.
Το φαινόµενο είναι πολύ συχνό και δεν συµβαίνει µόνο µε τους σαργούς, το ίδιο µπορεί να συµβεί και µε άλλα ψάρια µεγαλύτερων µεγεθών, σε πολύ πιο χοντρά παράµαλλα. Εννοείται ότι πάντα ελέγχουµε τα παράµαλλα και τις συνδέσεις µας για τυχόν φθορές στη διάρκεια του ψαρέµατος!
ΑΝΑΝΕΩΝΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΚΟΜΠΟΥΣ
Πολλές φορές, ειδικά στο casting, τα ρέµατα µπορεί να έχουν φτιάξει κόµπους στα παράµαλλα. Αυτό θα στοιχίσει, µε βεβαιότητα, την απώλεια ενός ακριβοθώρητου ψαριού, εάν δεν ελεγχθεί και αντικατασταθεί εγκαίρως. Οι κόµποι µας ανανεώνονται συχνά, αν χρειαστεί και στη διάρκεια του ίδιου ψαρέµατος.
Στο τέλος του άρθρου, υπάρχει ένας αρκετά ενδιαφέρον σύνδεσµος που ίσως βοηθήσει στην τεχνική κόµπων που εφαρµόζετε. Πάντα όµως πρέπει να θυµόµαστε ότι ο βέλτιστος κόµπος είναι αυτός που φτιάχνουµε εµείς καλύτερα µε τα δικά µας χέρια και του έχουµε εµπιστοσύνη, αρκεί να γνωρίζουµε τα όρια αυτού, αλλά και του συνολικού µας εξοπλισµού συν τις ανθρώπινες αντοχές και ικανότητες που διαθέτουµε.
