Ψαροτούφεκο στην Ιθάκη: Δεν θα σε αφήσει να φύγεις με άδεια χέρια
Λαιστρυγόνες, Κίρκη, Πηνελόπη και Οδυσσέας. Ονόµατα τρανά που ξεπηδούν µέσα από την αστείρευτη ελληνική µυθολογία και στο µυαλό θα µας θυµίζουν πάντα ένα νησί… την Ιθάκη. Θα είναι πάντα εκεί, και θα περιµένει το δικό σου ταξίδι για να σφηνωθεί µες στο µυαλό σου και να χαράξει εικόνες που δεν θα φύγουν ποτέ!
Ένα «διαµάντι των Ιόνιων νήσων» σε απόσταση αναπνοής από τα βορειανατολικά τµήµατα της Κεφαλονιάς, που λες και κόπηκε βίαια σε κάποιο µεγάλο σεισµό της προϊστορικής εποχής, αναζητώντας την αυτονοµία και επιδιώκοντας να γράψει την δική του µεγάλη και αθάνατη ιστορία που θα έµενε αναλλοίωτη στη δίνη του χρόνου. Και το κατάφερε!
ΠΑΝΕΜΟΡΦΗ ΠΑΝΩ ΚΑΙ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΒΑΘΥ ΜΠΛΕ ΤΩΝ ΝΕΡΩΝ ΤΗΣ
Αν δεν έχεις δει ποτέ πίγκα, εκεί µπορεί να είναι η ευκαιρία σου να την πρωτοαντικρίσεις. Να δεις πώς στέκεται αγέρωχη πάνω από τα σκαλοπάτια και πώς διαφεντεύει το βασίλειο του Ποσειδώνα.
Να αισθανθείς την ορµή της όταν εκτινάσσεται προς τα µικρόψαρα, και πώς στον επιθετικό διάβα της ακόµη και αυτή η βασίλισσα συναγρίδα παραµερίζει µπροστά στη δύναµή της!
Στον κάβο του Αι Λια, στην υποβρύχια γλώσσα που ανοίγεται από την πλευρά που κοιτά το βορρά, θα συναντήσεις μεγάλα μονόπετρα. Ανοίξου και κράτα δυνατό όπλο στο χέρι, γιατί συχνά θα κινηθούν μεγάλα πελαγίσια!
ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ
Η Ιθάκη δεν είναι το νησί που θα σου υποσχεθεί «πολλά κεράσια»! Από την άλλη, ακόµα και στη χειρότερη περίπτωση δεν θα σε αφήσει να φύγεις µε άδεια χέρια.
Μπορεί όµως να υπάρξουν και οι καλύτερες περιπτώσεις. Και τότε, στα χέρια σου πιθανόν να κρατήσεις «παππούδες» σαργούς, σηκιούς ή κάποιο µεγάλο µαύρο, όπως ένα ροφό ή µια «λουλουδάτη» στήρα που απάγκιασε στα προσιτά σου βάθη, περιµένοντας να σου χαρίσει την έκπληξη εκεί που δεν θα το περιµένεις!
Το λιµάνι της είναι σχεδόν αθέατο, κρυµµένο καλά µες στην αγκάλη του κόλπου, σαν πολύτιµο φυλαχτό. Μόλις διαβείς το στενό κανάλι και µπεις µέσα, λες και σε αρπάζει η µηχανή του χρόνου, σε ταξιδεύει πολύ πίσω και σε εναποθέτει σε προηγούµενους χρόνους και καιρούς. Θα το νιώσεις αυτό σαν άγγιγµα γαλήνης και εσωτερικής ανάτασης που θα ‘ρθει να σε ανταµώσει όταν χορτάσει το βλέµµα σου και ενσωµατωθείς στο χωροχρόνο του.
Ο οικισµός του αντανακλά την απόλυτη ηρεµία. Δεµένος µε τόση αρµονία κάτω από τις πλαγιές του βουνού που ο υγρός αέρας που γεννούν χαϊδεύει όλο το τοπίο, µαζί και το µικρό Λαζαρέτο, την πέτρα στολίδι καταµεσής του όρµου. Εδώ µυρίζει άλλη θάλασσα, εδώ µυρίζει Ιόνιο πέλαγος!
∆ύο πράγµατα είναι καλό να αποφύγεις. Να έρθεις τουριστικούς µήνες, όπου η µαγεία του χώρου αλώνεται από λογής-λογής επισκεπτών εξανεµίζοντας την ιστορική αύρα και την αυθεντικότητα των ντόπιων, ή να κάνεις το λάθος να έρθεις όταν ο Μαΐστρος δείξει τα «δόντια» του… Τότε θα δεις ένα άλλο τοπίο, αγριεµένο όσο δεν βάζει ο νους σου!
ΣΤΑ ΨΑΡΟΤΟΠΙΑ ΤΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΠΟΥ ΒΛΕΠΟΥΝ ΤΟΝ ΗΛΙΟ ΝΑ ΑΝΑΤΕΛΕΙ
Μετά την παρουσίαση της Άνδρου που έκανα στο προηγούµενο τεύχος, µεταφερόµαστε σε ένα άλλο θαλάσσιο σηµείο της πατρίδας µας, ώστε να καλύψουµε και τους ψαροτουφεκάδες της δυτικής Ελλάδας, χωρίς αυτό να σηµαίνει ότι η Ιθάκη δεν αποτελεί ένα ψαρευτικό προορισµό, αν και λίγο πιο µακρινό, για τους Αθηναίους και τους κατοίκους άλλων µεγάλων πόλεων.
Το ταξίδι πάντα µετράει και αυτό θα έχεις να θυµάσαι φίλε αναγνώστη, µαζί µε τούτα τα λόγια: «Βγες, ταξίδεψε, ζήσε στιγµές και γνώρισε τόπους κάτω και πάνω από το νερό, και αν καταφέρω να σε κάνω να αναζητήσεις εικόνες µακριά από τη βόλεψη σου, θα έρθει η στιγµή που θα µε ευγνωµονείς!»
Στο κάβο της Χοντρηπούντας, στήσε τα καλύτερα καρτέρια σου. Κράτα το όπλο σου ευθεία στα ανατολικά. Αν σε βρουν ήρεμο, οι συναγρίδες θα έρθουν κοντά σου!
Νο1: ΣΤΟ ΚΟΛΠΟ ΤΟΥ ΑΕΤΟΥ
Σαν έρθεις λοιπόν εδώ, αν πας αριστερά καθώς βγαίνεις από τον οικισµό και το κανάλι, θα µπεις βαθιά µέσα στην αγκαλιά του µεγάλου κόλπου του Αετού. Με το που βγεις και περάσεις ένα νησόπουλο, η µεριά αυτή κρατάει σαργούς.
Αν είναι προχωρηµένο φθινόπωρο, θα τους πετύχεις ρηχά και εκεί θα µείνουν έως και τα τέλη της άνοιξης, µε απόγειο της περατζάδας τους όλες τις ηλιόλουστες απογευµατινές ώρες. Τις άλλες εποχές θα πάρουν την κατηφόρα και δεν θα σε αφήσουν. Άντε να γυρίσεις κάποιους σε κάνα καρτέρι…
Εδώ είναι πολύ πιθανή και η συνάντηση µε κάποιο λαβράκι, σκαστό από τα κλουβιά. Τέλη φθινοπώρου, ο κόλπος αποτελεί το βασίλειο της τσιπούρας, και είναι χαρακτηριστικό πως οι ντόπιοι παραγαδιάρηδες αποκαλούν τον κόλπο «τσιπουρότοπο»!
Επίσης, στην εποχή των χταποδιών, για όσους ασχολούνται µε το είδος, έχει µεγάλο νόηµα να καταπιαστεί κανείς µαζί τους στα ρηχά του Αετού.
Από την άλλη, για τους λάτρεις του βαθιού ψαρέµατος, ένα άλλο είδος κατοικεί στις βαθιές πλάκες που είναι σκόρπιες στη λασποτραγάνα, η αυτού µεγαλειότης σφυρίδα. Αν υπάρχει σκάφος και καλό βυθόµετρο, ψάξε και θα εντυπωσιαστείς, αρκεί να υπάρχει δυνατότητα για βαθύ έως πολύ βαθύ ψάρεµα!
Στον κόλπο του Αετού, συχνά θα διασταυρωθείς με τέτοια λαβράκια, αλλά για να τα πιάσεις, θα πρέπει να ασχοληθείς μόνο με αυτά. Αλλιώς, κάποια τυχαία και μικρά…
Καθώς βγαίνουµε από το λιµάνι, ακριβώς απέναντι υπάρχει ο «Κόκκινος βράχος» και αν κάποιος δεν θέλει να ασχοληθεί µε τα προηγούµενα, µπορεί να πάει κατευθείαν σε αυτόν. Μεγάλα µονόπετρα πάνω στα κοφτά νερά, µοιάζουν να συνεχίζουν υποβρυχίως την προέκταση του επιβλητικού βουνού των Καθαρών, που πάνω του είναι χτισµένο το µοναστήρι της Παναγίας.
Αξίζει να ανεβείτε για προσκύνηµα και να απολαύσετε τη µοναδική θέα που απλώνετε γύρω σας. Καθήστε, απολαύστε τον καφέ σας και αναλογιστείτε την ζωή και τις αξίες της αγναντεύοντας από εκεί πάνω…
Στα ρηχά των βράχων, βρίσκουν καταφύγιο όλα τα «ΑΑ» ψάρια της τρύπας. Σαργοί, σηκιοί, ροφοί, στήρες και σπανιότερα κάποια τρελαµένη σφυρίδα.
Συνεχίζοντας, υπάρχουν εναλλαγές σε βάθη και ποιότητα βυθού. Τα πιο συνηθισµένα είδη είναι κεφαλόπουλα, λαβράκια, σαργοί και τσιπούρες. Στα κοψίµατα, προσοχή στα µαύρα και στα πάσης φύσεως πελαγίσια, µε πιο αντιπροσωπευτικό είδος τη συναγρίδα.
Καθώς διατηρούµε την ίδια πάντα πορεία, θα φτάσουµε σε ένα σηµείο που ονοµάζεται «Κοτσύφια». Εδώ τα ψάρια κινούνται πιο µοναχικά, και στις µικρές σχετικά πέτρες του βυθού όλο και κάποιος σαργός ή σηκιός θα σταθεί για να σε αποφύγει.
Η αναφορά µου στον κόλπο του Αετού, τελειώνει στο µεγάλο απλωτό κάβο της Χονδρηπούντας.
Μεγάλες τσιπούρες, και όχι μόνο, συγκεντρώνονται μέσα στον κόλπο του Αετού, γνωστού στους ντόπιους ψαράδες ως τσιπουρότοπου
Νο 2: Ο ΚΑΒΟΣ ΤΗΣ ΧΟΝ∆ΡΗΠΟΥΝΤΑΣ
Εδώ θα κάνουµε την πρώτη µεγάλη στάση, γιατί το σηµείο αυτό έχει πολύ µεγάλο ενδιαφέρον, και αν δεν το ψαρέψουµε µε βιασύνη, µπορεί να καλύψει µεγάλο µέρος του ψαρέµατός µας. Καταρχήν, η ώρα που θα το ψαρέψεις πρέπει να συµπέσει µε τις τέσσερις τελευταίες ώρες της δύσης.
Σταδιακά και όσο η ώρα περνάει, η σκιά της ακτής θα απλώνεται στα υποβρύχια κοµµάτια εµπρός του κάβου. Στήσε τα καρτέρια σου, τα καλύτερά σου, και τοποθετήσου στο βυθό µε το όπλο σου στραµµένο πάντα προς την ανατολή. Κάτσε στη σκιά, λίγο πιο πίσω από τις διαγώνιες ακτίνες του ήλιου που θα παιχνιδίζουν µπροστά σου και τότε θα τις δεις να τις γεννά το µπλε!
Οι συναγρίδες θα σε αφουγκραστούν και αν σε βρουν ήρεµο θα έρθουν, εφόσον φυσικά «είναι στη µέρα τους». Μη ρίξεις σε στήρες, γιατί αυτές πιθανόν να σηκωθούν νωρίτερα ή να βρεθούν κοντά σου από την αρχή. Αγνόησέ τις και περίµενε…
Αν είναι άνοιξη ή φθινόπωρο, πολύ πιθανό να σε προλάβουν τα µαγιάτικα και να έρθουν πρώτα επάνω σου. Έχει τύχη να δω όλα αυτά τα ψάρια, µαζί σε ένα µοναδικό αέναο χορό αρµονικών κινήσεων, που φοβάσαι να τον χαλάσεις πατώντας τη σκανδάλη. Ίσως εδώ, το σηµείο του προλόγου µου «…να χαράξει εικόνες που δεν θα φύγουν ποτέ…», να το έγραψα για όσα έχω αντικρίσει στα πεσίµατα της Χονδρηπούντας!
Το µέρος θα ικανοποιήσει κάθε ψαροτουφεκά, µε όποια τεχνική κι αν ψαρέψει. Όσοι θα ασχοληθούν µε τις τρύπες, θα βρουν άπλετο κοµµάτι µε κάθε λογής θαλάµι. Μικρό, µεγάλο, δύσκολο ή εύκολο, κάτω από τις πέτρες στα ενδότερά τους, οι συναντήσεις µε σαργούς, σηκιούς, στήρες και ροφούς, είναι πάντα µέσα στην πιθανότητα.
Συντροφικό ψάρεμα στην Ιθάκη
Φεύγοντας από τον κάβο, αντικρίζεις έναν ανοιχτό κόλπο µε µια µικρή βραχονησίδα στη βορεινή πλευρά του. Μπροστά του, κάτω από το νερό, υπάρχει προέκταση βυθού µε µια «υποβρύχια γλώσσα». Αν είναι συναγριδοµέρα, στάσου οπωσδήποτε για καρτέρια στο σούρουπο. Χτύπα ένα ψάρι καλό, όποιο έρθει πρώτο, και φύγε…
Στην άλλη πάντα της βραχονησίδας θα δεις µια απότοµη πλαγιά µεταξύ δύο αµµουδιών. Ο κάβος ανάµεσά τους λέγεται Κριτάµι. Χαρακτηριστικό του βυθού είναι τα πολλά µονόπετρα. Ένας απίστευτος βιότοπος µε όλα τα ψάρια, τόσο τα καρτερίσια, όσο και όλα τα υπόλοιπα που κρύβονται καλά µέσα στους λαβύρινθους.
Στο ψαχτήρι, θέλει να βάλεις τέχνη. Ποτέ να µην κατέβεις µε το σώµα σου ανάµεσα στον ήλιο και την τρύπα. Η προσέγγισή σου αθόρυβη σαν της γάτας, η κίνησή σου αργή και το όπλο έτοιµο, στραµµένο στο άνοιγµα. Την τελευταία σου εξίσωση υπολόγισέ την να γίνει ψηλά, θυµήσου µε… Οι σαργοσηκιοί εδώ, είναι πολύ ευαίσθητοι στους ήχους, ακόµη και σε αυτούς της εξίσωσης, και ο παραµικρός θόρυβος θα σπρώξει τα ψάρια βαθιά µέσα στα σκοτεινά διαµερίσµατα. Ίσως, φευγαλέα, σε αφήσουν να δεις µόνο τις ουρές τους…
Αν και µιλάµε για ένα από τα βασίλεια των σαργοσηκιών, τα ψάρια έχουν δεχτεί µεγάλη αλιευτική πίεση και χρειάζεται µαεστρία για να τα κρατήσεις σε σηµεία που θα σου δώσουν περιθώρια µιας καλής βολής. Απέφυγε τις τουφεκιές που έχουν ρίσκο, γιατί ένα ξεψάρισµα θα αποτελέσει σήµα κινδύνου σε µεγάλη ακτίνα για όλα τα υπόλοιπα και κυρίως για κάποιο µαύρο που θα το συναντούσες στην επόµενη βουτιά…
TO ΕΚΚΛΗΣΑΚΙ του Αι Λια
Ακολουθώντας την ακτογραµµή, χαρακτηριστικό επόµενο σηµάδι µπροστά σου είναι το εκκλησάκι του Αι Λια! Ο κάβος αυτός είναι χαµηλός και προς τα νότια τραβάει µε µια ρηχή υποβρύχια προέκταση, την οποία φρόντισε να µην την περάσεις αδιάφορα. Ξεκίνα την από την αρχή, µε ησυχία, και κράτα την πλευρά που θα συναντήσεις πρώτη, δηλαδή το πέσιµο που κοιτά στο νοτιά.
Απογευµατινές ώρες εδώ, οι στήρες αποτελούν µόνιµους θαµώνες, ενώ συχνά θα βρεις τις συναγρίδες επάνω στο ρηχό. Ξεκίνα µε καρτέρι για να δεις εάν υπάρχουν οι «κόκκινες» και µετά γλίστρα απαλά προς τα κάτω για να ανταµώσεις µε τις στήρες.
Όταν ολοκληρώσεις τη νότια πλευρά της ράχης, θα αρχίζεις να γυρίζεις προς το βορεινό της πέσιµο. Σε αυτήν τη µεριά υπάρχουν µεγάλα µονόπετρα, κάτω από τα οποία συχνάζουν σηκιοί και τα γυροφέρνουν κοπάδια µεγάλων σαργών.
Μπροστά από τα µονόπετρα συχνά θα κινηθούν µεγάλα πελαγίσια, οπότε επέλεξε δυνατό όπλο και ενέδρες, και όταν τελειώσεις µε αυτό το παιχνίδι, πάρε ένα αξιόµαχο 85άρι και µε προσοχή ψάξε επιλεκτικά κάτω από τους µεγάλους βράχους. Ίσως είσαι τυχερός να βρεθείς απέναντι σε κάποιο σηκιό µεγάλων διαστάσεων, από αυτούς που παλαιότερα έβριθαν στον τόπο και κινούνταν σε πολυπληθείς οµάδες, µπαινοβγαίνοντας µε τη χαρακτηριστική τους ηρεµία στα ηµιφωτισµένα προαύλια των θαλαµιών τους και σκορπώντας παντού τα εξαίσια χρώµατά τους.
ΟΙ ΔΙΚΟΙ ΜΟΥ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΙ ΒΥΘΟΙ
Αποµένει µια στάλα ακτογραµµής, σκάρτο µισό µίλι, πριν το Κιόνι και το λιµάνι του. Από τα πιο κοφτά νερά της Ιθάκης, µε αγριάδα που κόβει σαν το ξυράφι για όσους δεν έχουν συνηθίσει τέτοια υποβρύχια θεάµατα. Προσωπικά, θεωρώ το σηµείο από τους πιο όµορφους βαθιούς βυθούς, και εξίσου πολύ σηµαντικούς, µε ανατροπές…
Σε κάποια σηµεία, στα πιο ρηχά, υπάρχουν µεγάλες µεµονωµένες πέτρες που έχει νόηµα να τις ψάξεις. Μετά αρχίζει η κατηφόρα, µε το βυθό να αναδύει το µπλε βαθύ του χρώµα µπερδεµένο µε τη σκοτεινιά από τους όγκους των βράχων που ξεπηδούν στο πλανάρισµα σου προς τα κάτω και σε κάνουν να σαστίζεις για το ποια θα είναι η επόµενη κίνηση. Να προσπεράσεις ή να το παλέψεις; Μέτρησε τις δυνάµεις σου µε σύνεση και βγάλε την απόφασή σου…
Αν το προσπεράσεις, θα σου δώσω ένα ακόµη σηµείο που θα εντοπίσεις εύκολα. Φτάνοντας στον πανέµορφο οικισµό που διατηρεί το Κιόνι, στην αριστερή µεριά του πριν µπεις µέσα, θα δεις κάποιους µεγάλους µύλους! Ακριβώς κάτω από αυτούς, ξεκινά ένα κόψιµο που τραβάει προς τα ανοιχτά. Από τη µία τα ρηχά και από την άλλη τα βαθιά.
Η καλύτερη επιλογή είναι το καρτέρι, άλλοτε πάνω στο γκρέµισµα και άλλοτε λίγο πιο µέσα. Συναγρίδες και στήρες είναι κι εδώ στο στόχαστρο. Το ακολουθείς, έως ότου ξεφύγει σε βάθη που δεν θα µπορείς πια να λειτουργήσεις…
Σαν έρθεις στην Ιθάκη, επέλεξε να βγάλεις ώρες σε βάθη που τα έχεις µε άνεση. Μην παρασυρθείς πιο βαθιά, πίστεψέ µε δεν έχει κανένα νόηµα. Αν φροντίσεις να ψαρέψεις γράφοντας αριθµό βουτιών και όχι νούµερα βάθους, θα τα πάρεις τα ψάρια σου!
Όσο για τις πίγκες, για τις οποίες ξεκίνησα να σου λέω στην αρχή, θα σου εµφανιστούν παντού και πουθενά. Μαύρες, µε σώµα µακρόστενο και δυνατό, θα τραβήξουν αµέσως το βλέµµα σου, καθώς το δίχαλο της ουράς τους ξέρει να «κόβει το νερό» όσο κανένα άλλο µαυρόψαρο… Συνήθως, θα τις πετύχεις εκεί που θα βρεθούν οι συναγρίδες να τρώνε µανιασµένα ή εκεί που οι ξαδέλφες τους οι στήρες στήνουν πηγαδάκια. Ενίοτε και µε τα δύο αυτά είδη…
ΕΝΑΣ ΦΙΛΟΣ ΣΤΗΝ ΙΘΑΚΗ
Κλείνοντας, θα ήθελα να αφιερώσω αυτό το άρθρο σε έναν µοναδικό άνθρωπο και υποβρύχιο κυνηγό από την Ιθάκη, τον Ευθύµιο Βαρβαρήγο! Σε έναν αγαπητό φίλο που η θάλασσα του πήρε ότι πολυτιµότερο είχε κι όµως βρήκε τη δύναµη να τη συγχωρήσει…
Σαν πας εκεί, αξίζει να τον αναζητήσεις. Κι αν τον εύρεις, θα είσαι τυχερός και θα το καταλάβεις όταν γυρίσεις σπίτι σου και αξιολογήσεις τη συνάντηση µαζί του!
Να του πεις ότι του στέλνω χαιρετίσµατα και πως τον έχω συχνά µες στο µυαλό µου! Εκείνος θα σε ακούσει… Γνωρίζει τους βυθούς της Ιθάκης όσο λίγοι. Πες του τις δυνατότητές σου και πώς ψαρεύεις, κι εκείνος θα σε στείλει στα καλύτερα που σου ταιριάζουν!
Φρόντισε να εκτιµήσεις τις πληροφορίες και να σεβαστείς τους τόπους που θα σε στείλει. Θα σε εµπιστευθεί αν του πεις για µένα! Αν δεν φερθείς λάθος, θα έχεις εκεί ένα άνθρωπο που θα σε περιµένει και θα χαίρεσαι που θα τον έχεις φίλο…
Θα σε αποχαιρετήσω όπως κάθε φορά φίλε αναγνώστη. Πρόσεχε τον εαυτό σου, τις θάλασσές µας και τα ψάρια τους, και ίσως να τα ξαναπούµε στο επόµενο τεύχος, µιας και όταν οι άνθρωποι κάνουν σχέδια, ο Θεός γελάει…
