Προστασία μηχανισμών ψαρέματος, συντήρηση και service: Μηχανισμοί τύπου spinning
Οι µηχανισµοί τύπου spinning είναι µία πολύ µεγάλη κατηγορία, η οποία χρησιµοποιείται σχεδόν αποκλειστικά για το ψάρεµα από την ακτή στη χώρα µας. Mεγάλο µερίδιο έχουν επίσης και στις τεχνικές από το σκάφος.
Σκοπός του άρθρου είναι να δώσουµε πληροφορίες για τη σωστή συντήρηση των µηχανισµών τύπου spinning. Να δείξουµε τα σηµεία που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής καθώς είναι καίρια και αναγκαία πρέπει να µένουν σε καλή κατάσταση, ώστε να µην έχουµε δυσάρεστες εκπλήξεις.
Για να ορίσουµε ποιοι µηχανισµοί είναι οι τύπου spinning, θα έχουµε στο µυαλό µας ότι λέγονται επίσης σταθερού τυµπάνου ή κάθετου τυµπάνου. Με πιο απλά λόγια, οι µηχανισµοί που διαθέτουν περιστρεφόµενη κεφαλή (ρότορα) για να τυλίξουν τη µισινέζα στο τύµπανο, είναι αυτοί που λέγονται «τύπου spinning».
Αυτό το διευκρινίζω, διότι σε αυτό τον τύπο ανήκουν και µηχανισµοί που προορίζονται για άλλου είδους ψαρέµατα, όπως το surf casting, το jigging κλπ. Έχει επικρατήσει, λοιπόν, παγκοσµίως, η ορολογία spinning για όλους αυτούς.
Οι συγκεκριµένοι µηχανισµοί έχουν αρκετά κινούµενα µέρη και πολλά αναλώσιµα. Χωρίς τη δική µας βασική συντήρηση, σύντομα θα καταλήξουν να χρειάζονται αλλαγή σε κάποιο σέρβις, µε το κόστος να είναι συχνά υψηλό. Πολλές φορές πάλι, τυχαίνει λόγω έλλειψης κάποιου ανταλλακτικό να µας κοστίσει σε χρόνο πολύ περισσότερο από ότι πιστεύουµε.
ΒΑΣΙΚΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ
Έτσι, λοιπόν, το ξέπλυµα µε γλυκό νερό είναι το βασικότερο πράγµα που πρέπει να κάνουµε µετά από κάθε ψάρεµα. Με έχουν ρωτήσει κατά περιόδους ποιος είναι ο σωστός τρόπος και παρακάτω θα τον δούµε αναλυτικά, διότι δεν χρειάζεται απαραίτητα να ξεπλένουµε ένα µηχανισµό ολόκληρο κάτω από τη βρύση, παρά µόνο σε ειδικές περιπτώσεις.
Μια από αυτές είναι να έχει έρθει ο µηχανισµός σε επαφή µε πολύ σπρέι από τη θάλασσα ή να µας έχει πέσει µέσα στο νερό. Μόνο σε αυτές τις δύο περιπτώσεις θα χρειαστεί να ξεπλύνουµε µε άφθονο νερό όλο το µηχανισµό, βάζοντάς τον κάτω από τη βρύση, διότι τα συσσωρευµένα άλατα σε σηµεία που δεν βλέπουµε, θα παραµείνουν εκεί.
Στην περίπτωση που ο µηχανισµός έχει πέσει µέσα στο νερό, ακόµα και για µικρό χρονικό διάστηµα, θα πρέπει να ξεπλυθεί πολύ καλά ολόκληρος και να γίνει σέρβις συντήρησης άµεσα, δηλαδή σε χρονικό διάστηµα 1-2 ηµερών.
ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΔΙΑΒΡΟΧΟΠΟΙΗΣΗΣ
Πολλοί µηχανισµοί τύπου spinning, διαθέτουν ιδιαίτερα εξελιγµένο σύστηµα αδιαβροχοποίησης, ώστε να µην προχωρήσει το νερό στα ενδότερα. Στην ουσία, οι µεγαλύτεροι κατασκευαστές ασχολούνται πολλά χρόνια µε την περεταίρω εξέλιξη αυτών των συστηµάτων. Βλέπουµε πλέον στην αγορά µηχανισµούς µε πολλές φλάντζες (Ο-ring) αδιαβροχοποίησης, αλλά και τεχνολογίες πολύ πιο προηγµένες, όπως το µαγνητικό λάδι της Daiwa.
Εδώ, πρέπει να πω πως αυτές οι τεχνολογίες είναι δύσκολο να συντηρηθούν από εµάς. Θα πρέπει να απευθυνόµαστε στην εκάστοτε αντιπροσωπεία ή σε κάποιο εξειδικευµένο τεχνικό για το πλήρες σέρβις και τη συντήρηση. Η προσωπική µας παρέµβαση, ενδεχοµένως, να δηµιουργήσει κάποιο πρόβληµα στο µηχανισµό εφόσον δεν είναι και τόσο απλά πράγµατα. Παρ’ όλα αυτά, η βασική συντήρηση πρέπει απαραίτητα να γίνεται και σε αυτούς τους µηχανισµούς.
Η αδιαβροχοποίηση των µηχανισµών με σκοπό να διατηρηθούν σε καλή κατάσταση και για µεγαλύτερο χρονικό διάστηµατα τα εσωτερικά αναλώσιµα, δεν είναι κάτι που θα µας προστατεύει για πάντα. Κάποια στιγµή µπορεί τα Ο-ring να ξεραθούν και να σπάσουν ή το µαγνητικό λάδι (Daiwa, Megabass κλπ.) να αποµαγνητιστεί και να µη µας προσφέρει πλέον την εργοστασιακή αδιαβροχοποίηση.
Έτσι, λοιπόν, θα πρέπει να φροντίζουµε συνέχεια τα εξωτερικά µέρη στα οποία έχουµε εύκολη πρόσβαση. Επιπλέον να κάνουµε σέρβις στα µηχανάκια τουλάχιστον µια φορά το χρόνο, αναλόγως πάντα µε τη χρήση τους, όπου θα έχουµε και την πλήρη εικόνα του εσωτερικού και της αδιαβροχοποίησης.
Θα έχετε παρατηρήσει οι περισσότεροι, ότι φτάνοντας η µισινέζα και το νήµα στο µηχανισµό έρχονται σε επαφή µε το ράουλο (line roller) του µηχανισµού.
Αυτή η επαφή, είναι αιτία το θαλασσινό νερό να έχει κάνει αισθητή την παρουσία του στο µηχανισµό, σε µεγάλο βαθµό, εισχωρώντας πολλές φορές ακόµη και στα ενδότερα του line roller. Έτσι, λοιπόν, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι αυτό είναι το µέρος που φθείρεται γρηγορότερα και πάσχει περισσότερο από όλα τα άλλα τµήµατα του µηχανισµού.
Η σωστή λίπανση προϋποθέτει σωστά λιπαντικά και κατάλληλη εφαρμογή τους
Το line roller βρίσκεται τοποθετηµένο στο bail (pick up) του µηχανισµού και ενώνεται επίσης µε το bail arm (µπράτσο µηχανισµού). Επειδή όλο αυτό το σύστηµα είναι αλληλένδετο, χρειάζεται και τη µεγαλύτερη συντήρηση από εµάς. Στο σημείο αυτό εάν τα συσσωρευµένα άλατα δεν αποµακρύνονται, η διάβρωση θα είναι µεγάλη και πιθανώς να χρειαστούν αλλαγή όλα τα παραπάνω που αναφέραµε.
Τα «Κουρασμένα» λιπαντικά εντός του μηχανισμού, χωρίς ιδιότητα λίπανσης πλέον
Ας ξεκινήσουµε, όµως, από τον τρόπο ξεπλύµατος ενός µηχανισµού, που όπως προανέφερα, πρέπει να γίνεται την ίδια ή το πολύ την επόµενη µέρα της χρήσης του.
Εδώ δεν χωράνε δικαιολογίες του τύπου «ψάρεψα µόνο µια ώρα» ή «αφού δεν έπιασα τίποτα, γιατί να το ξεπλύνω» κλπ., αφού ακόµα και µε µια βολή, το αλάτι θα φτάσει στο µηχανισµό και θα µείνει εκεί.
Ξ Ε Π Λ Υ Μ Α Μ Η Χ Α Ν Ι Σ Μ Ο Υ
Το πρώτο που κάνουµε, είναι να λύσουµε την πεταλούδα των φρένων (drag knob), ξεβιδώνοντάς την σε σηµείο που να µπορεί να αφαιρεθεί η µποµπίνα. Είναι µια πολύ απλή διαδικασία και δεν θα µας δυσκολέψει, όπως και όλο το ξέπλυµα, το οποίο δεν διαρκεί παραπάνω από 10-15 λεπτά.
Η επόµενη κίνησή µας είναι να κλείσουµε µε την παλάµη µας την πάνω µεριά της µποµπίνας [1], διότι δεν θέλουµε να εισχωρήσει νερό στους δίσκους των φρένων, και να ξεπλύνουµε το νήµα ρίχνοντας χλιαρό νερό µε χαµηλή πίεση πάνω στο νήµα, γυρίζοντας περιµετρικά τη µποµπίνα ώστε να ξεπλυθεί όλη.
1. Κλείνουµε µε την παλάµη µας την πάνω µεριά της µποµπίνας για να μην εισχωρήσει νερό στους δίσκους των φρένων
Αφού ξεπλύνουµε το νήµα µε αυτόν τον τρόπο για δύο λεπτά περίπου, στη συνέχεια σκουπίζουµε τη µποµπίνα µε χαρτί ή µε ένα πανάκι, για να µην υπάρχουν νερά πέρα απ’ το βρεγµένο νήµα, και την αφήνουµε να στεγνώσει.
Παίρνουµε το µηχανισµό και γυρνάµε το ρότορα σε σηµείο που το line roller να είναι στην κάτω µεριά, να κοιτάζει δηλαδή προς το έδαφος, σε αντίθετη θέση, δηλαδή, από το σηµείο που το έχουµε πριν κάνουµε βολή στο ψάρεµα. Ξεπλένουµε πάλι για δύο λεπτά µε χλιαρό νερό και χαµηλή πίεση, στοχεύοντας µόνο πάνω στο line roller [2].
Μόλις τελειώσουµε µε το ξέπλυµα, στεγνώνουµε πάλι µε χαρτί ή πανί την περιοχή. Εφόσον δεν υπάρχουν ιδιαίτερα άλατα εξωτερικά, συνεχίζουµε σκουπίζοντας τον υπόλοιπο µηχανισµό µε βρεγµένο πανί και τον εναποθέτουµε µαζί µε τη µποµπίνα στο σηµείο που στεγνώνουν.
2. Γυρνάµε το ρότορα σε σηµείο που το line roller να να κοιτάζει προς τα κάτω. Ξεπλένουµε µε χλιαρό νερό και χαµηλή πίεση
Για να είµαστε σίγουροι ότι έχει αποµακρυνθεί η υγρασία, θα πρέπει να τα αφήσουµε έτσι (σε εσωτερικό χώρο) για µία ηµέρα, και στη συνέχεια να ενώσουµε πάλι τα µέρη του µηχανισµού (πεταλούδα-µποµπίνα-σώµα) και να τοποθετήσουµε το µηχανισµό στη θήκη του ή στο καλάµι, για να είναι το σετ έτοιµο για ψάρεµα.
Εάν κάνουµε αυτή την τόσο απλή διαδικασία πάντα, θα έχουµε ένα υγιές line roller για µεγάλο χρονικό διάστηµα. Σαν ψαράς, σας λέω ότι έχω µηχανισµούς τύπου spinning µε πολλά ψαρέµατα στο ενεργητικό τους, τους οποίους συντηρώ χρόνια µε τον τρόπο που σας περιέγραψα.
Ο σωστός καθαρισμός προϋποθέτει λύσιμο όλων των μερών του ρότορα, καθώς και του εσωτερικού τού μηχανισμού
∆εν θα ξεχάσω ποτέ ένα µηχανάκι µου ηλικίας τουλάχιστον µίας δεκαετίας, που έφτασα να µην αλλάξω ποτέ το αναλώσιµο ρουλεµάν που βρισκόταν µέσα στο line roller, µόνο µε ξέπλυµα. Η έκπληξή µου όταν το έλυσα για να το συντηρήσω, ήταν τεράστια!
Σ Υ Ν Τ Η Ρ Η Σ Η Μ Η Χ Α Ν Ι Σ Μ Ο Υ
Τώρα θα δούµε µέσα από φωτογραφικό ρεπορτάζ του πολύ καλού µου φίλου Παναγιώτη Κοτσόκολου, ποια µέρη του µηχανισµού πρέπει να συντηρούµε τακτικότερα, ώστε να µη βρισκόµαστε ποτέ προ εκπλήξεων.
Για τη βασική αυτή συντήρηση, θα χρειαστούµε ένα λάδι (σπρέι) καθαρισµού, ένα γράσο κατάλληλο για µηχανισµούς ψαρέµατος και ένα µικρό πινέλο για να τοποθετούµε το γράσο σε λεπτοµερή σηµεία µε συγκεκριµένη ποσότητα. Θα δούµε, επίσης, τη ζηµιά που προκαλεί το αλάτι και η άµµος όταν δεν αποµακρύνονται.
[α]: Τα λιπαντικά έχουν χάσει πλέον την ιδιότητα λίπανσης, με αποτέλεσμα να έχει ξεκινήσει η διάβρωση στο line roller
Το πλήρες σέρβις είναι αρκετά δύσκολο και δεν µπορεί να γραφτεί σε ένα άρθρο. Οι απορίες θα είναι πολλές και εδώ θέλω να διευκολύνω την κατάσταση και όχι να σας µπλέξω περισσότερο. Έτσι λοιπόν, ενισχύεται η άποψή µου ότι το πλήρες σέρβις πρέπει να γίνεται από την αντιπροσωπεία ή κάποιον εξειδικευµένο τεχνικό.
Το line roller είναι το πρώτο που πρέπει να συντηρούµε και να λιπαίνουµε λύνοντας το. Καθαρίζουµε πολύ καλά τα εσωτερικά µέρη µε το σπρέι µας και στη συνέχεια τα στεγνώνουµε µε χαρτί. Η σωστή λίπανση του line roller γίνεται µε γράσο στη συνέχεια, απλώνοντάς το σε όλα τα µέρη µε το πινελάκι µας και τοποθετώντας µικρή ποσότητα (φιλµ).
[β]: Μετά τον καθαρισμό
Το σύστημα της αντεπιστροφής είναι από τα κυριότερα μέρη που χρειάζονται λίπανση. Π Ρ Ο Σ Ο Χ Η: Εδώ χρησιμοποιούμε λάδι και όχι γράσο (από τα μεγαλύτερα λάθη που έχω συναντήσει)!
Συντήρηση Mηχανισμoυ τύπου Spinning
ΠΡΟΣΟΧΗ! Ποτέ δεν βάζουμε τη μπομπίνα μέσα σε νερό! Επίσης, προσέχουμε ώστε να διατηρούμε μία ελαφριά κλίση, με το χείλος της μπομπίνας να κοιτάζει προς τα κάτω, έτσι ώστε αν χαθεί η καλή επαφή με το χέρι μας, το νερό να ξεγλιστρήσει και να μην εισχωρήσει στους δίσκους φρένων (drag washer).
ΤIP: Εφόσον κάποια άλλα μέρη του μηχανισμού είναι εκτεθειμένα (άξονας κλπ.), προσέχουμε να μη βραχούν. Αν κατά λάθος βραχούν, τα σκουπίζουμε, και στα μεταλλικά μέρη όπου υπάρχει ήδη γράσο για λίπανση, το ανανεώνουμε. Ένα υγιές line roller που γυρίζει χωρίς κολλήματα και φθορές, θα προστατέψει το νήμα μας από στριψίματα και θα μεγαλώσει τη διάρκεια ζωής του!
Συντήρηση Mηχανισμoυ τύπου Surf Casting
Θα δούμε και ένα μηχανισμό για surfcasting, όπου η άμμος, ευτυχώς, δεν πρόλαβε να κάνει ζημιά, αφού το σέρβις έγινε άμεσα. Η άμμος έχει κολλήσει όπου υπήρχε λιπαντικό. Παρατηρήστε προσεκτικά τα μέρη χερούλι [α], σώμα [β], ρότορας [γ]!
TIP: Προσέχουμε να μην αφήνουμε μηχανισμούς στην άμμο, διότι εισχωρεί εύκολα, και λόγω του γράσου μένει κολλημένη σε μέρη του μηχανισμού που συνήθως δεν φαίνονται, δημιουργώντας πολύ μεγάλα προβλήματα, έως και ολική καταστροφή του μηχανισμού!
3. Εκτός από το αλάτι και η άμμος προκαλεί μεγάλη φθορά στους μηχανισμούς. Μετά από σχολαστικό καθαρισμό ο μηχανσμός δείχνει σαν καινούριος
Ο μηχανισμός καθαρίστηκε εις βάθος, και ευτυχώς για τον κάτοχό του, δεν είχε δημιουργηθεί κάποιο πρόβλημα, διότι δεν είχε χρησιμοποιηθεί από τη στιγμή που του έπεσε στην άμμο. Σε αντίθετη περίπτωση, θα χρειάζονταν αλλαγή όλα τα αναλώσιμα (ρουλεμάν, γρανάζια, αντεπιστροφή). Αφού λιπάνθηκε σωστά, συναρμολογήθηκε και είναι ξανά έτοιμος για ψάρεμα [3]!
Κλείνοντας το άρθρο, θέλω να πω πως έχοντας 20 έτη σχεδόν εμπειρία στο σέρβις, έχω δει περιστατικά πραγματικά ασύμφορα για να προχωρήσουν, και για τον ιδιοκτήτη και για το σέρβις. Οπότε, η συμβουλή μου είναι να προσέχουμε τη βασική συντήρηση, γιατί είμαστε εμείς οι καταρχήν υπεύθυνοι για τη σωστή λειτουργία του μηχανισμού μας.
Φωτογραφίες από service μηχανισμών: Παναγιώτης Κοτσόκολος
