Συνέντευξη: Γιάννης Ανδρεαδάκης, τα πάγια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εκμισθωτές σκαφών στην Ελλάδα
Ο Γιάννης Ανδρεαδάκης είναι πρόεδρος του νεοσύστατου και ιδιαίτερα δραστήριου Πανελλήνιου Σωματείου Ιδιοκτητών ΓΚΛ38 “ΑΣΠΙΣ”, όπου αφορά τα εκμισθούμενα σκάφη με ελάχιστο μήκος 4.30μ και μέγιστο τα 12μ.
Στην έκθεση Thessaloniki Boat & Fishing Show 2023, είχαμε την ευκαιρία να φιλοξενήσουμε για πρώτη φορά το σωματείο και τα μέλη του όπως και στην έκθεση Boat & Fishing Show 2024 στην Αθήνα. Εκεί λοιπόν, προγραμματίσαμε τη σύντομη συνέντευξη που ακολουθεί, που θα βοηθήσει να γνωρίσουμε περισσότερα για το σωματείο και για τον κλάδο εκμισθούμενων σκαφών.
Να ξεκινήσουμε αναφέροντας τι σημαίνει ΓΚΛ38, ποιους αφορά και πότε ξεκίνησε στην Ελλάδα.
Ο Γενικός Κανονισμός Λιμένος αριθμ.38 ψηφίστηκε το 2004 και έχει υποστεί αλλεπάλληλες αλλαγές από τότε. Ορίζει το νομικό καθεστώς με βάση το οποίο είναι δυνατή η ίδρυση και λειτουργία μίας επιχείρησης ενοικίασης μικρών σκαφών (με μήκος 4.30 έως 12 μέτρα). Τα σκάφη που εμπίπτουν στον ΓΚΛ38 οφείλουν να έχουν πλήρη εξοπλισμό ασφαλείας της ανώτατης βαθμίδας και έτσι μπορούν να πλέουν σε όλη την επικράτεια και χωρίς τοπικούς περιορισμούς.
Τι είναι το σωματείο Α.Σ.Π.Ι.Σ. ΓΚΛ38;
Το «Α.Σ.Π.Ι.Σ. ΓΚΛ38» (Ανεξάρτητο Σωματείο Πανελλαδικό Ιδιοκτητών Σκαφών Γ.Κ.Λ. 38) είναι το πανελλαδικό σωματείο που εκπροσωπεί τους επαγγελματίες της ενοικίασης σκαφών που δραστηριοποιούνται σε όλη τη χώρα στο πλαίσιο του ΓΚΛ38.
Είναι σωματείο επισήμως αναγνωρισμένο και ήδη συμπεριλαμβάνεται στη λίστα αποδεκτών της αλληλογραφίας του Υπ. Ναυτιλίας (κάθε εγκύκλιος, διαταγή κλπ., όπως και κάθε σχέδιο νέας διάταξης που είναι σε διαβούλευση, τίθεται σε γνώση του σωματείου μας, το οποίο καλείται να καταθέσει τις απόψεις και παρατηρήσεις του).
Μερικοί από τους σκοπούς του σωματείου είναι η διασφάλιση των ηθικών, οικονομικών και επαγγελματικών συμφερόντων των μελών του, στο πλαίσιο της παροχής ασφαλών υπηρεσιών στην κοινωνία. Επίσης, η βελτίωση λειτουργίας και η ανύψωση του επιπέδου των παρεχόμενων υπηρεσιών από τα μέλη του σωματείου στο εγχώριο, αλλά και στο διεθνές πελατολόγιο.
Ποιος είναι ο ρόλος του σωματείου στην βελτίωση της λειτουργίας και ποιότητας υπηρεσιών, και ποιες πρωτοβουλίες έχουν ληφθεί γι’ αυτό το σκοπό;
Τα υψηλά στάνταρ ασφάλειας για όλους όσους νοικιάζουν σκάφη από εμάς, καθώς και η υψηλή ποιότητα των παρεχόμενων από τα μέλη μας, υπηρεσιών, είναι θέματα πρώτιστης σημασίας για το Σωματείο μας. Όλα τα μέλη του ΑΣΠΙΣ ΓΚΛ38, βάση του καταστατικού του, δεσμεύονται από ηθικό και επαγγελματικό κώδικα πάνω σε αυτά.
Φροντίζουμε τα σκάφη μας να βρίσκονται σε άριστο επίπεδο αξιοπλοΐας και με υπερπλήρη, διαρκώς ελεγχόμενο και απόλυτα λειτουργικό εξοπλισμό ασφαλείας.
Σε πολλές περιπτώσεις ο εξοπλισμός ασφαλείας που εγκαθιστούμε στα σκάφη μας υπερβαίνει τις απαιτήσεις του νόμου. Πχ. εγκαθιστούμε στα σκάφη σύστημα gps-tracker που από τη μια επιτρέπει σε εμάς να γνωρίζουμε ανά πάσα στιγμή το στίγμα του σκάφους, και έτσι μπορούμε άμεσα να προσφέρουμε βοήθεια αν χρειαστεί, και από την άλλη δίνει στον ενοικιαστή, καπετάνιο, πλήθος από σημαντικές πληροφορίες σε ζωντανό χρόνο, όπως αβαθή, επικίνδυνες ξέρες (υφάλους) κλπ., ώστε η πλοήγησή του να είναι απόλυτα ασφαλής.
Σε πλείστες των περιπτώσεων τα σκάφη μας είναι επίσης εξοπλισμένα με ηχοβολιστικά βυθόμετρα (για τη γνώση του βάθους και της διαμόρφωσης του βυθού ανά πάσα στιγμή), gps-plotter (επιτρέπει στον ενοικιαστή καπετάνιο να χαράζει και να ακολουθεί την πορεία του με ακρίβεια), vhf (για επικοινωνία με άλλα σκάφη, και κυρίως, με τις λιμενικές αρχές) κ.α., συσκευές που επίσης δεν είναι υποχρεωτικές από το νόμο.
Πώς αξιολογείτε τη σημερινή κατάσταση στο τομέα της θαλάσσιας αναψυχής και παροχής θαλάσσιων υπηρεσιών στην Ελλάδα;
Θα μπορούσε να απαντήσει κανείς σε δύο επίπεδα.
Από τη μια η ζήτηση για υπηρεσίες ενοικίασης από Έλληνες, και κυρίως, ξένους τουρίστες, είναι ιδιαιτέρως υψηλή. Πιστεύουμε μάλιστα ότι η απόδοση του τομέα μπορεί να γίνει ακόμη πιο μεγάλη και έτσι ιδιαίτερα επωφελής, και για τους επαγγελματίες του κλάδου και για την Εθνική Οικονομία, μια και μιλάμε κυρίως για συνάλλαγμα που δαπανούν οι ξένοι επισκέπτες μας.
Από την άλλη, το νομικό πλαίσιο μέσα στο οποίο είμαστε υποχρεωμένοι να δραστηριοποιούμαστε, αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη του κλάδου μας, καθώς είναι ασαφές και περιπεπλεγμένο, έτσι που πολλές φορές να εφαρμόζεται κατά το δοκούν.
Συχνά, οι διατάξεις εφαρμόζονται με διαφορετικό τρόπο σε διαφορετικά Λιμεναρχεία, καθώς σε αυτά εναπόκειται κάθε φορά η «ερμηνεία» του νόμου και αντίστοιχα η εφαρμογή του. Επιπλέον, δεν υπάρχουν προβλέψεις για στοιχειώδεις ανάγκες, όπως ο ελλιμενισμός των σκαφών και άλλα πρωτεύοντα ζητήματα.
Να αναφερθούμε στα πάγια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εκμισθωτές σκαφών;
Δυστυχώς, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε είναι πολλά και πιεστικά. Κάποια ιδιαιτέρως σημαντικά, κρίσιμης, θα έλεγα, για εμάς σημασίας, είναι:
α) Ζητούμε από τα Λιμενικά Ταμεία και τα Αλιευτικά Καταφύγια να μας ορίζουν θέσεις ελλιμενισμού (επ’ αμοιβή) για τα σκάφη μας, σε πλήθος ανάλογο με την
δυνατότητα κάθε λιμένα. Είναι ακατανόητο για εμάς να αποτελούμε τη μόνη επαγγελματική κατηγορία σκαφών για την οποία δεν είναι θεσμοθετημένη μια τέτοια δυνατότητα.
β) Είναι απαραίτητο να δοθεί στα Λιμενικά Ταμεία η δυνατότητα να μας παραχωρούν (επ’ αμοιβή) χώρους μικρής επιφάνειας επί του κρηπιδώματος, για την εξυπηρέτηση των πελατών μας κατά την αναχώρηση και την επιστροφή τους με το σκάφος που έχουν ενοικιάσει (συμπλήρωση εγγράφων, έκδοση φορολογικών παραστατικών κλπ). Η δυνατότητα αυτή είναι ήδη δεδομένη σε παρεμφερείς κλάδους που έχουν να κάνουν με την τουριστική ναυσιπλοϊα, αλλά όχι (επίσης ακατανόητο) για τις επιχειρήσεις του ΓΚΛ38.
γ) Περιορισμοί λόγω καιρικών συνθηκών: Αυτή τη στιγμή υπάρχει διάταξη που απαγορεύει την ενοικίαση και κυκλοφορία των σκαφών μας σε μία περιοχή, όταν η ΕΜΥ προβλέπει άνεμο από 5 Beaufort και άνω στην περιοχή αυτή. Σκοπός βέβαια της διάταξης, είναι να προστατεύσει τους ενοικιαστές από επικίνδυνες καιρικές συνθήκες, κάτι που βρίσκουμε σκόπιμο και σημαντικό.
Η αλήθεια όμως είναι, ότι η πλεύση των μικρών σκαφών δεν επηρεάζεται από τον άνεμο αλλά από το ύψος κύματος. Και είναι συχνότατο το φαινόμενο να μην έχουμε κύμα παρότι φυσάει, καθώς η ακτογραμμή της χώρας είναι γεμάτη από όρμους, κόλπους και συμπλέγματα νησίδων που δεν επιτρέπουν τη δημιουργία υψηλού κυματισμού.
Κάποιες μάλιστα φορές συμβαίνει και το αντίστροφο: παρότι ο αέρας έχει πέσει, ο κυματισμός παραμένει ως συνέπεια της φουρτούνας που προηγήθηκε. Ζητούμε λοιπόν οι περιορισμοί να ισχύουν με βάση τις προβλέψεις της ΕΜΥ για το «σημαντικό ύψος κύματος», όπως είναι ο επίσημος όρος, και όχι με βάση την πρόβλεψη ανέμου. Θα πρέπει ακόμη η ΕΜΥ να εκδίδει προβλέψεις για επιμέρους περιοχές (και όχι για εκτεταμένες, όπως σήμερα, όπου η πρόβλεψη είναι ενιαία για σχεδόν ολόκληρα πελάγη).
Να ληφθεί ακόμη υπόψη ότι με το ΓΚΛ38 δραστηριοποιούνται και πάμπολλα σκάφη ανοιχτής θαλάσσης (συνήθως μεγάλα φουσκωτά με μεγάλες ιπποδυνάμεις), που δεν επηρεάζονται βέβαια από έναν άνεμο 5 Beaufort. Και εδώ λοιπόν απαιτείται ρύθμιση ώστε οι περιορισμοί να μην είναι οριζόντιοι, αλλά να λαμβάνουν υπόψη τους και στοιχεία όπως το μήκος των σκαφών.
δ) Ενοικίαση ταχύπλοου σκάφους από κάτοικο του εξωτερικού: Ο νόμος ορίζει ότι το δίπλωμα χειριστή ταχυπλόου σκάφους που αυτός διαθέτει θα πρέπει να είναι μεταφρασμένο στα ελληνικά, από την πρεσβεία του. Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι αυτό είναι πρακτικά αδύνατο να εφαρμοστεί. Μιλάμε για τουρίστες που επισκέπτονται τη χώρα για διακοπές και θεωρούν ότι το δίπλωμα ταχυπλόου που διαθέτουν από τη χώρα τους ισχύει και στην Ελλάδα, όπως πχ. και το δίπλωμα αυτοκίνητου και βέβαια δεν φαντάζονται ότι πρέπει να πάνε στην πρεσβεία τους πριν επισκεφθούν μία χώρα για την οποία στις περισσότερες περιπτώσεις δεν απαιτείται ούτε βίζα εισόδου, ούτε άλλες συνοριακές διατυπώσεις. Έτσι όμως χάνονται σημαντικά ποσά τουριστικού συναλλάγματος, σε μια χώρα που ο τουρισμός είναι η βαριά της βιομηχανία.
Διεθνώς το πρόβλημα έχει λυθεί, καθώς πλείστες χώρες έχουν υιοθετήσει το ψήφισμα 40 (Resolution 40) και έχουν εφαρμόσει το Διεθνές Πιστοποιητικό Ικανότητας για Σκάφη Αναψυχής (ICC), κάνοντας έτσι αποδεκτά όλα τα διπλώματα ταχυπλόων σκαφών που έχουν εκδοθεί σε αυτές τις χώρες. Είναι απόλυτη ανάγκη και η χώρα μας να υιοθετήσει άμεσα το Resolution 40, θέτοντας τέλος σε αυτήν τη δυσαρμονία που υπάρχει μεταξύ του Ελληνικού και του Ευρωπαϊκού νομικού πλαισίου.
Ποιες είναι οι προδιαγραφές ενός σκάφους για να είναι κατάλληλο για εκμίσθωση, και τι θα πρέπει να προσέξει ο υποψήφιος εκμισθωτής ?
Αυτός που θα ξεκινήσει μια δραστηριότητα με ενοικιαζόμενα σκάφη στα πλαίσιο που ορίζει ο Γ.Κ.Λ. 38 θα πρέπει να προσέξει τα εξής : Θα πρέπει καταρχήν να είναι κύριος σε ποσοστό 100% τριών τουλάχιστον μηχανοκίνητων λέμβων ή/και ταχύπλοων σκαφών εφοδιασμένων με εφεδρική μηχανή, ολικού μήκους 4,30 έως και 12 μέτρα.
Η ελάχιστη κύρια ιπποδύναμη κάθε σκάφους καθορίζεται σε 15 ίππους όταν πρόκειται για εξωλέμβιο κινητήρα, 40 ίππους όταν πρόκειται για κινητήρα έσω-έξω και 20 ίππους όταν πρόκειται για εσωλέμβιο κινητήρα. Η μέγιστη ισχύς της κύριας μηχανής πρέπει να είναι μέσα στα όρια που ορίζει ο κατασκευαστής του σκάφους και αναγράφεται στη δήλωση συμμόρφωσης του σκάφους . Τα εκμισθωμένα σκάφη που πρόκειται να δραστηριοποιηθούν σύμφωνα με τις διατάξεις του Γενικού Κανονισμού Λιμένων 38, θα πρέπει να είναι ανοιχτού τύπου (open), ενώ ένα σκάφος θα μπορούσε να έχει καμπίνα εφόσον είναι μέχρι 7 μ.
Υπάρχουν και άλλες παράμετροι οι οποίες καθορίζουν ακριβώς τις προδιαγραφές των σκαφών και τι άλλο χρειάζεται να προσέξει ο εκμισθωτής τις οποίες μπορεί κάποιος να βρει στο site του υπουργείου Ναυτιλίας στην ενότητα για τον Γενικό κανονισμό λιμένων 38 ή Γ.Κ.Λ.38.
Πως θα συμβάλει το σωματείο σας στην ανάπτυξη και την εξέλιξη του θαλάσσιου τουρισμού ;
Πιστεύουμε πως η Ελλάδα μπορεί να αποτελέσει προορισμό πρώτης επιλογής για το θαλάσσιο περιηγητικό τουρισμό. Σε αυτό συνηγορούν η μοναδική, δαντελωτή ακτογραμμή της και τα αμέτρητα νησιά και νησίδες που κρύβουν πραγματικούς θησαυρούς φυσικής ομορφιάς από τη μια και ιδιαίτερων γραφικών οικισμών από την άλλη.
Στόχος μας είναι να υποστηρίξουμε με όλες μας τις δυνάμεις αυτό το κομμάτι του τουρισμού, προσφέροντας καταρχάς υψηλής ποιότητας υπηρεσίες εκμίσθωσης σκαφών και θαλάσσιων περιηγήσεων, υπηρεσιών που αντικειμενικά δεν μπορούν να προσφέρουν, λόγω της κατασκευής μα και της φιλοσοφίας λειτουργίας τους, τα μεγαλύτερα τουριστικά πλοία.
Παράλληλα, σκοπεύουμε να αναδείξουμε αυτό το μοναδικής αξίας τουριστικό προϊόν, και με τη συμμετοχή μας σαν σωματείο σε διεθνείς εκθέσεις τουρισμού και ερχόμενοι σε επαφή με μεγάλα τουριστικά lobby, σε μια προσπάθεια να προσελκύσουμε ακόμη περισσότερους επισκέπτες από τη διεθνή αγορά.
