Σε προηγούµενα τεύχη, αναφερθήκαµε σε µια σειρά από λεπτοµέρειες που κάνουν τη διαφορά στα ψαρέµατα µας. Επειδή πολλοί αναγνώστες µας το ζήτησαν, συνεχίζουµε σήµερα, ελπίζοντας ότι µερικά από τα αναφερόµενα θα βοηθήσουν όσους συναδέλφους ασχολούνται µε τη βαθιά καθετή.
Στο ανέβασµα, όταν το ψάρι είναι µεγάλο, στα τελευταία 80-100 µέτρα του ανεβάσµατος διαστέλλεται τόσο πολύ η νηκτική του κύστη, που ανεβάζει το βαρίδι µόνο του, έστω και αν αυτό είναι 1500 γραµµάρια. Η καθετή «ελαφραίνει» και αισθανόµαστε ότι χάσαµε το ψάρι. ∆εν πρέπει να σταµατήσουµε το ανέβασµα, ούτε να το επιταχύνουµε, διότι ίσως έτσι το ξαγκιστρώσουµε και το χάσουµε πραγµατικά.
Χαρακτηριστικό παράδειγµα διεσταλµένης νηκτικής κύστης µπακαλιάρου που ανεβαίνει στη βάρκα έχοντας το βαρίδι κάτω από το σώµα του
∆ιαστολή της νηκτικής κύστης
Συνεχίζουµε να ανεβάζουµε σταθερά και αυτό τελικά θα έρθει κοντά στη βάρκα µας, όπως φαίνεται και στη φωτογραφία (κάτω), έχοντας το βαρίδι κάτω από το σώµα του. Το ίδιο συµβαίνει και µε τους βλάχους, µόνο που αυτοί ειδοποιούν, αφού πριν το ανέβασµα στην επιφάνεια προηγούνται φυσαλίδες αέρα που προέρχονται από τη διαστολή της κύστης, την οποία περιγράψαµε παραπάνω.
Γλάροι στο πέλαγος
Αν πάντως ελαφρύνει η καθετή µας κατά το ανέβασµα, ενώ ήµασταν βέβαιοι ότι είχαµε ψάρια, δύο τινά µπορεί να συµβαίνουν: Είτε ότι τα χάσαµε από τα θράψαλα, που όµως συνηθίζουν να αφήνουν το κεφάλι και να τρώνε το µαλακότερο σώµα. Είτε ότι ξαγκιστρώθηκαν στα τελευταία µέτρα, λόγω αλλαγής της πλευστότητάς τους.
Στην περίπτωση αυτή ελέγχουµε προσεκτικά το πέλαγος, και αν δούµε κάπου συγκεντρωµένους γλάρους, είναι σχεδόν σίγουρο ότι τσιµπολογούν το µπακαλιάρο µας. Αν συµβεί κάτι τέτοιο, απλώς πηγαίνουµε και τον µαζεύουµε µε µια απόχη. ∆ιότι, όπως λέει και ένας φίλος επαγγελµατίας ψαράς: «δεν υπάρχουν στο πέλαγος πιο µαρτυριάρικα πουλιά από τους γλάρους, είτε πρόκειται για επιπλέοντες µπακαλιάρους, είτε για ένα κοπάδι τόνους που ανεβάζει τα µικρόψαρα κυνηγώντας τα στην επιφάνεια και τους τα σερβίρει κανονικά»!
Το ανέβασµα του θράψαλου
Τα θράψαλα πάντως, δεν συνηθίζουν να αφήνουν το γεύµα τους στη µέση. Έτσι, πολλές φορές το ακολουθούν, τρώγοντάς το στο µεταξύ µέχρι να φτάσει στο σκάφος µας. Στην περίπτωση αυτή, κατεβάζουµε µια µακριά απόχη κάτω από το σώµα τους, κρατώντας, φυσικά, την καθετή µας µέσα στο νερό, και επιδιώκουµε να περάσουµε το πίσω µέρος τους µέσα σε αυτήν.
Αν τα καταφέρουµε, το θράψαλο θα ακολουθήσει το γεύµα του στο σκάφος µας. Όταν δεν έχουµε πρόχειρη απόχη, ανεβάζουµε τα θράψαλα µε το γάντζο, αλλά πάντα µε µεγάλη προσοχή. ∆ιότι αν είναι µεγάλα, τις περισσότερες φορές το σώµα τους σχίζεται από το γάντζο, ειδικά αν αυτός είναι µικρής διατοµής, και τα χάνουµε. Πάντως, ο σωστός τρόπος είναι το ανέβασµα µε την απόχη.
Τα µεγάλα καλαµάρια
Αν είµαστε τυχεροί, ο επιδροµέας που επιβουλεύεται το ψάρι µας δεν θα είναι θράψαλο, αλλά κανονικό καλαµάρι. H µόνη διαφορά των καλαµαριών που ανεβάζουµε από τα 400 µέτρα και όχι από τα 50, είναι το µέγεθός τους. Όλα όσα έχουµε πάρει στα βάθη αυτά, είναι από δύο κιλά και πάνω.
Καλαµάρια βαρύτερα των δύο κιλών ψαρεύονται συνήθως κάτω από τα 400 µέτρα
Όσον αφορά στη νοστιµιά και την τρυφερότητά τους, είναι ακριβώς όπως τα µικρότερα αδέρφια τους που ψαρεύουµε στα ρηχά. Αν λοιπόν έχουµε εντοπίσει συστάδες βράχων στα βαθιά, εκτός από τις κοκκινοσκορπίνες, µπορεί να συναντήσουµε και µεγάλα καλαµάρια.
Φυσικά, αν θέλουµε να ψαρέψουµε ειδικά για αυτά, πρέπει να έχουµε εφοδιαστεί µε µεγάλες θραψαλιέρες µε αγκίστρια και όχι µε απλές ακίδες, και να έχουµε δολώσει σε αυτές ολόκληρα σαυρίδια ή κολιούς για να τα δελεάσουµε.
Βλέπετε, το ανέβασµα ενός καλαµαριού µε θραψαλιέρες που έχουν ακίδες και όχι αγκίστρια, δεν είναι απλή υπόθεση, αφού ένα στιγµιαίο σταµάτηµα του ανεβάσµατος ή µια ελάττωση της τάσης του νήµατος, θα το απελευθερώσουν αµέσως, ενώ τα αγκίστρια το συγκρατούν σταθερά και το φέρνουν χωρίς πρόβληµα στο σκάφος.
Φυσικά, και στην περίπτωση αυτή το κρατούµε µέσα στη θάλασσα και το ανεβάζουµε µε την απόχη µας, όπως κάναµε και µε τα θράψαλα.
Φυσαλίδες αέρα µας ειδοποιούν πριν το ανέβασµα βλάχων στη βαθειά καθετή
Τα δόντια του µπακαλιάρου και άλλων βενθικών ψαριών
Πρέπει να είµαστε προσεκτικοί µε τα δόντια των ψαριών που ανεβάζουµε από τα βαθιά νερά. Ειδικά οι µπακαλιάροι, έχουν πολύ µυτερά και κοφτερά δόντια. Και αλλοίµονο στο χέρι που µπαίνει µέσα στο µεγάλο στόµα τους, στην προσπάθεια να τους ξαγκιστρώσει. Για το λόγο αυτό, χρησιµοποιούµε πάντα µυτοτσίµπιδο. ∆ιότι ακόµη και πάνω στο σκάφος ανοιγοκλείνουν νευρικά το στόµα τους και µπορεί να µας χαλάσουν το ψάρεµα.
Στόµα µπαλά (αριστερά) και στόµα µπακαλιάρου (δεξιά)
Αν όµως ξεχαστούµε και βάλουµε το χέρι στο στόµα τους και προλάβουν να το κλείσουν, δεν το τραβάµε ποτέ έξω, αλλά το ανοίγουµε τελείως, ξεκαρφώνουµε τα δόντια από το χέρι µας και µετά το βγάζουµε. Ειδάλλως, κινδυνεύουµε να χάσουµε µεγάλο µέρος από το δέρµα µας, αν το τραβήξουµε απότοµα από αυτό!
Αντίθετα, τόσο οι µπαλάδες, αλλά και οι µπράµες (brama), έχουν µικρά στόµατα και ακίνδυνα δόντια.
Τα φωσφορούχα βοηθήµατα και τα φωσφορούχα δολώµατα
Στη βαθιά καθετή, που κατεβαίνει στα 400 ή και στα 500 µέτρα, χρειάζεται οπωσδήποτε ένα τεχνητό φως που θα προσελκύσει από µακριά τα µεγάλα θηράµατα στην καθετή µας, αλλά και η χρήση φωσφορούχων αναλωσίµων κοντά στο δόλωµα, που θα οδηγήσουν τα ψάρια στα αγκίστριά µας.
Οι φωσφορούχες σιλικόνες, οι µπίλιες και τα σωληνάκια θα κάνουν τη διαφορά
Αν ρίχνουµε στο απόλυτο σκοτάδι χωρίς φως στην πετονιά µας, ενδεχομένως και να πάρουµε κάποια ψάρια. Αλλά τόσο τα φωσφορούχα εξαρτήµατα, όσο και τα φώτα που αντέχουν στα µεγάλα βάθη, προσελκύουν πολύ πιο καλά τα µεγάλα ψάρια, από ότι κάνει µόνη της η οσµή των δολωµάτων µας.
Όσοι ψαρεύετε στο απόλυτο σκοτάδι, δοκιµάστε το και θα µας θυµηθείτε.
Ποιο είναι το καλύτερο δόλωµα για τα µεγάλα βενθικά είδη;
Τα είδη που ζουν στα µεγάλα βάθη, εφαρµόζουν κατά γράµµα την αρχή: Το µεγάλο ψάρι τρώει το µικρό! Το καλύτερο λοιπόν δόλωµα για τους µπακαλιάρους, τα µεγάλα µουγκριά, τους βλάχους και τις κοκκινοσκορπίνες, είναι οι µικροί µπαλάδες.
∆ολώστε ένα µικρό µπαλά (ζωντανό κατά προτίµηση) και θα µε θυµηθείτε. Το αποτέλεσµα θα σας καταπλήξει. Σε κάθε περίπτωση, δολώστε σε ένα ή δύο «κλέφτες» της καθετής σας ένα µεγάλο κοµµάτι από σαυρίδι, κολιό ή σαρδέλα ολόκληρη, ανάλογα µε τα δολώµατα που χρησιµοποιείτε. Αν δεν έχετε πρόχειρο ζωντανό µικρό µπαλά, είναι η καλύτερη επόµενη λύση. Και θυµηθείτε: µεγάλο δόλωµα, ίσον µεγάλο ψάρι!
Το µεγάλο ψάρι τρώει το µικρό!
Όσον αφορά στο ερώτηµα «γαρίδα, κολιός, σαρδέλα ή σαυρίδι;», κάθε επιλογή έχει τα υπέρ και τα κατά της. Εµείς προτιµούµε το σαυρίδι γιατί ξαγκιστρώνεται δύσκολα, συνδυασµένο µε µια µεγάλη σαρδέλα σε κάθε «κλέφτη» της αρµατωσιάς µας.
Αν φυσικά απευθυνόµαστε αποκλειστικά σε µπαλάδες, καλό δόλωµα είναι και η γαρίδα, µόνο που πρέπει να είναι καλά αλατισµένη για να έχει σφίξει. Τέλος, αν δεν καταφέρουµε να βρούµε σαυρίδια, καλός είναι και ο κολιός, αν τον έχουµε αλατίσει καλά από την προηγούµενη ηµέρα.
Καλές εξορµήσεις!