Σε όλους µας έχει τύχει να νοµίζουµε ότι η αρµατωσιά µας ψαρεύει τέλεια και όταν τη βγάλουµε από το νερό, να αντικρίζουµε κάτι που µοιάζει σαν «κοκορέτσι». ∆ε λέω, καλό το κοκορέτσι, αλλά για φαγητό, όχι για την αρµατωσιά µας!
Όπως είχαµε πει και στο προηγούµενο τεύχος, η διαχρονική αρµατωσιά µε µοναδικά υλικά το βαρίδι ελιά, ένα στριφτάρι και ένα παράµαλλο ή ακόµη και χωρίς στριφτάρι-παράµαλλο, αλλά µε το αγκίστρι δεµένο απευθείας στη µάνα (κάτι σα ζόκα δηλαδή), ανέκαθεν είχε αποτελέσµατα. Όµως λίγο το ανήσυχο πνεύµα, λίγο τα ψάρια που όσο πάνε και λιγοστεύουν, λίγο η συνεχώς αναπτυσσόµενη βιοµηχανία ειδών αλιείας και η πληθώρα νέων υλικών, καταλήξαµε στον υποσκελισµό της απλότητας του συρόµενου µονάγκιστρου από φανταχτερές, εξειδικευµένες αρµατωσιές (συνήθως διπλάρια ή τριπλάρια, «διανθισµένα» µε τα πολύ «προχωρηµένα» υλικά-κοµψοτεχνήµατα). Η ανάγκη για πολυάγκιστρες αρµατωσιές, κατά ένα τρόπο υπαγορεύτηκε από την αυξηµένη πιθανότητα επιτυχίας, η οποία λογικό ήταν να εµφανίζει γραµµική σχέση µε την πολλαπλότητα των αγκιστριών.
Με απλούστερα λόγια, το διπλάρι ή το τριπλάρι, διπλασίαζαν ή τριπλασίαζαν αντίστοιχα την πιθανότητα σύλληψης ψαριού, καθώς «σέρβιραν» σε αυτά περισσότερα δολώµατα, έψαχναν το βυθό καλύτερα (αφού είχαν µεγαλύτερο µήκος) και µας έδιναν επίσης τη δυνατότητα να βολιδοσκοπήσουµε τις δολωµατικές τους προτιµήσεις, όταν πλαισιώνονταν από διαφορετικά δολώµατα. Κάπου εκεί, ήταν φυσικό να προκύψει και το πρόβληµα, το οποίο δεν ήταν άλλο από τα ανεπιθύµητα µπερδέµατα. Στην προκειµένη περίπτωση πως αντιδρούµε; Επιστρέφουµε στο παραδοσιακό µονάγκιστρο ή συνεχίζουµε µε τις τριπλές αρµατωσιές -µε ότι αυτό συνεπάγεται σε µπλεξίµατα-, και αντί να ψαρεύουµε για να ηρεµήσουµε, καταλήγουµε να παίρνουµε παυσίπονα για τον πονοκέφαλο και ηρεµιστικά για να καλµάρουµε; Φυσικά και όχι! Ας δούµε µαζί πως µπορούµε να προλάβουµε κάποια αίτια, ή έστω να αµβλύνουµε τις επιπτώσεις των µπερδεµάτων στην οµαλή εξέλιξη των ψαρεµάτων, και κατ’ επέκταση… στην ψυχική µας υγεία και ισορροπία.
«Ευέλικτα» παράµαλλα
Στη διαδικασία της κατασκευής αρµατωσιάς, φροντίζουµε ώστε οι σύνδεσµοι που συνδέουν τα παράµαλλα πάνω στο κορµό της, να κινούνται ελεύθερα. Έτσι, το παράµαλλο θα µπορεί να περιστρέφεται κατά 360ο, χωρίς να µπερδεύει πάνω στη µάνα.
Ήπιες ρίψεις
Όταν µιλάµε για τριπλάρια, εννοείται πως στοχεύουµε κυρίως σε µουρµούρες, οπότε οι διάµετροι των πετονιών είναι υποχρεωτικά αρκετά µικρές και συνεπώς χρήζουν ανάλογων χειρισµών. Ένα µαλακό καλάµι, ακόµη και µε τη χρήση πολύ µικρού βαριδιού, θα µπορέσει να στείλει τα δολώµατά µας σε ικανοποιητική απόσταση, χωρίς ταυτόχρονα να ασκούνται ισχυρές τάσεις κατά τη διάρκεια της βολής πάνω στην αρµατωσιά (µε ότι αυτό συνεπάγεται για την αποφυγή των µπερδεµάτων). Άρα ένα µαλακό καλάµι και «γλυκές» ρίψεις, µπορούν να εξασφαλίσουν λιγότερα µπερδέµατα και να εγγυηθούν καλύτερα ψαρευτικά αποτελέσµατα.
Λιτή κατασκευή αρµατωσιάς
Έχουµε δείξει αρκετές φορές πως φτιάχνουµε λιτές, διπλάγκιστρες ή τριπλάγκιστρες αρµατωσιές, µε τα απολύτως αναγκαία υλικά. Ένα κοµµάτι πετονιάς σαν κορµός, τρεις χάντρες σταυρού, µια θηλίτσα στο επάνω µέρος για τη σύνδεση µε τη µάνα, ένα fast clip µε στριφτάρι για το κρέµασµα του βαριδιού, και αυτό είναι όλο. Όσο πιο πολλά εξαρτήµατα βάζουµε πάνω στην αρµατωσιά, προσθέτουµε βάρος και δηµιουργούµε περισσότερους «αδύναµους κρίκους. Έτσι, αυξάνεται η πιθανότητα µπερδεµάτων και η αρµατωσιά γίνεται πολύ «φωναχτή» στα ψάρια.
Προβλήµατα κατά την ανάκτηση
Μερικά είδη βαριδιών (ελικοειδή, πυραµίδες, πολύεδρα), έχουν την τάση να περιστρέφονται κατά την ανάκτηση. Ένα ειδικός σύνδεσµος όµως (στριφτάρι + lead link) στο κάτω µέρος της αρµατωσιάς και η επιλογή ενός βαριδιού που δεν περιστρέφεται, όπως πχ. οι τορπίλλες, τα τύπου bomb, τα τρίλοβα και τα τύπου lift, θα µειώσουν το πρόβληµα στο ελάχιστο.
Μηχανισµός
Μια άλλη πηγή δηµιουργίας µπερδεµάτων την οποία πολλοί αγνοούν, είναι ο µηχανισµός. Ένα κολληµένο ρουλεµάν στο roller του µηχανισµού, ένας στραβός άξονας κάτω από τη µποµπίνα του, η πληµµελής φροντίδα των σηµείων που έρχονται σε άµεση, συνεχή επαφή µε τη θάλασσα και γεµίζουν άλατα (roller, pick up), έχουν σαν αποτέλεσµα το άτακτο, χωρίς τάξη µάζεµα και τελικά το βερίνιασµα της µάνας, µε φυσικό επακόλουθο οι βιρίνες να µεταφέρονται και στην αρµατωσιά. Ένας τακτικός έλεγχος λοιπόν στον άξονα του µηχανισµού, συχνή λίπανση στο ρουλεµάν του roller, πλύσιµο του µηχανισµού µετά από κάθε ψάρεµα και αφαίρεση των αλάτων µε µια παλιά οδοντόβουρτσα, θα µας γλιτώσει -όσο και αν φαίνεται παράξενο- από πολλά µπερδέµατα.
Ρεύµατα και µικρόψαρα
Εκτός όµως από τα παραπάνω, τα οποία αποτελούν τις βασικές αιτίες δηµιουργίας µπερδεµάτων, υπάρχουν ακόµα δύο «ύπουλοι» -και αόρατοι για πολλούς- παράγοντες επιρροής. Ο ένας είναι τα ισχυρά ρεύµατα που πολλές φορές συναντάµε και ο άλλος η έντονη παρουσία µικρόψαρων στον επιλεγµένο τόπο. Αυτοί οι µικροί διάβολοι (συνήθως χάνοι, γύλοι, δράκαινες, γόπες, γουρουνόψαρα), προσπαθώντας όλοι µαζί να αποσπάσουν το δόλωµα πάνω από το αγκίστρι, στρίβουν τα παράµαλλο προς κάθε κατεύθυνση. Και το καταλαβαίνουµε πολύ εύκολα, γιατί ενώ βλέπουµε συνεχώς µικροτσιµπιές, όταν πάρουµε έξω την αρµατωσιά για να την ελέγξχουµε, διαπιστώνουµε ότι λείπουν τα δολώµατα, ενώ τα παράµαλλα έχουν κάνει απίστευτους κόµπους ή έχουν κατσαρώσει µη αναστρέψιµα. Όσον αφορά στα ρεύµατα τώρα, µπορούµε να επιχειρήσουµε κάποιες «σωτήριες» παρεµβάσεις στην αρµατωσιά µας, για να αποφύγουµε κάποιες δυσάρεστες συνέπειες. Πρώτον, κονταίνουµε το παράµαλλο και ανεβαίνουµε σε διάµετρο, χρησιµοποιούµε δηλαδή πιο χοντρά παράµαλλα, χάνοντας φυσικά σε διακριτικότητα.
Ένα άλλο τρυκ είναι να προσπαθούµε να ρίχνουµε την αρµατωσιά µας σε φορά ίδια µε αυτή των ρευµάτων, είτε δεξιά, είτε αριστερά τους. Αν πέσουµε όµως σε στροβιλιζόµενα ρεύµατα, τότε ή αλλάζουµε µέρος, ή παρατάµε το ψάρεµα και πάµε για µπιρίµπα… Βέβαια, αν έχουµε φροντίσει να υπάρχουν αρκετά εφεδρικά παράµαλλα, φεύγοντας κατάλληλα προετοιµασµένοι από το σπίτι, είµαστε πραγµατικά πολύ τυχεροί, γιατί θα έχουµε την πολυτέλεια να αλλάζουµε συχνά τα µπερδεµένα παράµαλλα και δε θα αναγκαστούµε να διακόψουµε το ψάρεµα. Για τα µικρόψαρα, δυστυχώς δεν µπορούµε να κάνουµε πάρα πολλά. Απλά, αν έχουµε εφοδιαστεί µε πιο σκληρά δολώµατα, όπως πχ. µάνες, µονοδόλια ή µαλάκια (καλαµάρι, σουπιά), πιθανόν να παρατείνουµε τη διάρκεια ζωής τους, ώστε να αυξηθεί και η πιθανότητα να τα ανακαλύψει κανένα καλό ψάρι. Αυτά είχα να σας πω για τα µπερδέµατα. Ελπίζω να σας ξε-µπέρδεψα αρκετά. Να είστε όλοι καλά µε πολλά, απροβληµάτιστα ψαρέµατα.
