Ψάρεμα με Καλάµι από Σκάφος | Γνωριµία µε τις τεχνικές
Αφορµή για τη συγγραφή αυτού του άρθρου σχετικά με το ψάρεμα με καλάμι από σκάφος, µιας και απέχω αρκετά χρόνια από την αρθογραφία, µου έδωσε η ερώτηση κάποιου φίλου στην τελευταία έκθεση του περιοδικού την ώρα που πίναµε το καφεδάκι µας. Μου λέει λοιπόν: «έχω πάρει ένα σκάφος και θέλω να περάσω ποιοτικό χρόνο µε το γιο µου ψαρεύοντας, όµως δεν έχω ασχοληθεί µε το ψάρεµα και δεν ξέρω από πού να ξεκινήσω, µπορείς να µε καθοδηγήσεις;»
Τότε κατάλαβα ότι στην εποχή του internet και της υπερπληροφόρησης, κάποιος που ξεκινάει από το μηδέν δυσκολεύεται να αποφασίσει, αλλά μπορεί και εύκολα να πέσει θύμα της εμπορευματοποίησης του χόμπυ μας. Ακόμα, συνηδητοποίησα ότι η δική μου πορεία μέχρι εδώ ήταν γεμάτη από ατελείωτα έξοδα, πολλές φορές περιτά. Αν αναλογιστεί κάποιος και τις ποσότητες των ψαριών περασμένων δεκαετιών και υπολογίσει όλες αυτές τις παραμέτρους, θα καταλάβει τη «σύγχυση εν κρανίω» κάποιου που ξεκινάει σήμερα. Για το λόγο αυτό, αποφάσισα να αναφερθώ περιληπτικά στις τεχνικές καλαμιού που μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιος από βάρκα και επί τη ευκαιρία να θυμίσω στους πιο παλιούς, ότι οι δυνατότητες στο ψάρεμα με καλάμι είναι σχεδόν απεριόριστες. Από την αρχαιότητα όπου οι ψαράδες χρησιμοποιούσαν φτερά πουλιών για να πιάσουν κυνηγόψαρα, μέχρι σήμερα, την εποχή των βυθομέτρων και των ηλεκτρονικών βοηθημάτων, έχουν αλλάξει πολλά πράγματα, αλλά οι βασικές αρχές έχουν παραμείνει ίδιες. Όπως πχ. η φαντασία του ψαρά, που σε συνδυασμό με την παρατήρηση των ειδών, ανταγωνίζονται την εγρήγορση και την καχυποψία των ψαριών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα πότε να χάνει τη μάχη το θήραμα και πότε ο θηρευτής. Έτσι, προκύπτει μια αέναη μάχη με εναλλαγές συναισθημάτων και εμπειριών, την οποία εμείς οι χομπίστες ονομάζουμε ψάρεμα. Πάμε λοιπόν να δούμε μία-μία τις τεχνικές που γίνονται με καλάμι από βάρκα, ξεκινώντας με λίγα λόγια για τα είδη των καλαμιών και μηχανισμών. Έχουμε λοιπον δύο τύπους καλαμιών και μηχανισμών : τους μηχανισμούς spinning και τους μηχανισμούς multiplier, σε απλά ελληνικά σταθερού και περιστροφικού τυμπάνου. Οι μηχανισμοί αυτοί, πρέπει να συνδυάζονται με ανάλογου τύπου καλάμι. Πολλές φορές έχουν πουληθεί από καταστήματα λάθος συνδυασμοί, κυρίως από άγνοια του πωλητή. Αυτός είναι ο λόγος που προτείνω στους φίλους να απευθύνονται σε καταστήματα όπου ο πωλητής είναι γνώστης της τεχνικής ενδιαφέροντός τους. Να την έχει δουλέψει και να την κατέχει όσο καλύτερα γίνεται. Σκεφτείτε αν θα αγοράζατε ποτέ κρέας από έναν χορτοφάγο κρεοπώλη, που θα σας πρότεινε μάλιστα και κάποια συνταγή… Γιατί λοιπόν να αγοράσετε κάτι πολύ ακριβότερο από αυτό που εξυπηρετεί άψογα τις ανάγκες σας; Θα μου πείτε τώρα, γιατί ένα καλάμι πρέπει να συνεργάζεται άψογα με ανάλογο μηχανισμό; Θα σας το εξηγήσω όσο πιο απλά μπορώ. Το καλάμι αποτελείται από κάποια μέρη που είναι το blank, δηλαδή ο κορμός του, τα line guides, ή αλλιώς οι οδηγοί του με τα δαχτυλίδια που από μέσα τους περναάει η πετονιά και το νήμα, και το butt, όπερ σημαίνει το κομμάτι του καλαμιού στο οποίο υπάρχει η λαβή που το κρατάμε και τοποθετούμε στην καλαμοθήκη. Ενδιάμεσά τους υπάρχει το reel seat, ή αν προτιμάτε «βάση στήριξης μηχανισμού». Όλα τα καλά και μελετημένα καλάμια, έχουν ένα κύριο χαρακτηριστικό που είναι το spine, δηλαδή μία «ραχοκοκαλιά» που προσδιορίζει πόσο λυγίζει ένα καλάμι και σε τι ποσοστό ανά στάδιο λυγίσματος. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό που επιδρά σαν ελκτική δύναμη στο ψάρι και το κάνει να έρχεται ακούραστα προς εμάς. Το λάθος σετάρισμα καλαμιού-μηχανισμού, έχει σαν αποτέλεσμα να κουραζόμαστε εμείς στο τρομπάρισμα και λόγω της γωνίας που δημιουργείται στο νήμα καθώς αυτό εφάπτεται με τον κάθε οδηγό, να αυξάνεται ο θόρυβος και η τριβή που οδηγεί σε φθορά του νήματος, ενώ παράλληλα να υπάρχει μεγαλύτερη μεταφορά θορύβου προς το βυθό και την ψαρεύτρα μας. Τα ψαρέματα με καλάμι χωρίζονται σε δύο κύριες κατηγορίες, οι οποίες με τη σειρά τους έχουν τις υποκατηγορίες τους. Έχουμε λοιπόν τα vertical ψαρέματα, δηλαδή τα κάθετα, και τα trolling ή τεχνικές συρτής, που αντίστοιχα χωρίζονται σε ψαρέματα με τεχνητά δολώματα και φυσικά δολώματα (νωπά ή ζωντανά). Οι τεχνικές αυτές στοχεύουν από το βυθό έως και την επιφάνεια.
Καθετή
Δεν ξεκινώ τυχαία από τη συγκεκριμένη τεχνική, καθώς λίγα πράγματα έχουν γραφτεί και δεν έχουν γίνει εκτενείς αναφορές σε αυτήν, η οποία έχει παρουσιάσει παγκόσμια μεγάλο αθλητικό ενδιαφέρον. Έχει αναδείξει αθλητές σε μεγάλους αγώνες, όπως για παράδειγμα στη γειτονική μας Ιταλία όπου ονομάζεται «bolentino drifting». Έχει δώσει ψάρια τρόπαια, όπως φαγκριά, τσαούσια, σκαθάρια, αλλά και τεράστιες τσιπούρες, ακόμα και βλάχους! Τα καλάμια που χρησιμοποιούνται ποικίλλουν σε μήκος και χαρακτηριστικά ανάλογα με το βάθος, αλλά και το μέγεθος των ψαριών στα οποία στοχεύουμε. Ξεκινώντας από καλάμια των 2 μέτρων, φτάνουμε μέχρι και τα 5, με δράση κορυφής και αρκετούς οδηγούς. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε από ένα αγκίστρι έως πολλά περισσότερα, σε νερά βάθους πάνω από 100 μέτρα. Συνηθίζουμε να χρησιμοποιούμε ηλεκτρικούς μηχανισμούς στοχεύοντας σε μπαλάδες, μπακαλιάρους, μεγάλες σκορπίνες, βλάχους ακόμα και καρχαριοειδή.
Χρησιμοποιούμε μολύβια ανάλογα το βάθος από 60 gr εώς 1,50 kg και το βάθος από 50 έως 400+ μέτρα. Τα δολώματα που συνήθως χρησιμοποιούνται, είναι καλαμάρια, σουπιές, μικρά χταπόδια, αλλά και γαρίδες, οστρακόδερμα και ψαροδόλια. Αγκίστρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν ίσια ή κυκλικά (circle). Ένα βασικό εργαλείο για αυτήν την τεχνική, είναι ο μαλαγρωτής, και αυτό γιατί συνήθως ψαρεύουμε αγκυρωμένοι προσπαθώντας να προσελκύσουμε ψάρια από τη γύρω περιοχή και να ανεβάσουμε τα ποιοτικά ψάρια πιο ψηλά από το βυθό, ώστε να μην ενοχλούνται τα δολώματά μας από τα μικρόψαρα. Για παράδειγμα, αν στην περιοχή που ψαρεύουμε υπάρχουν σκαθάρια, μπορούμε σιγά-σιγά ανεβάζοντας το μαλαγρωτή και κάνοντας δύο-τρία μαλαγρώματα με πολτό σαρδέλας, να φέρουμε τα σκαθάρια ακόμα και 15 μέτρα από το βυθό. Τότε, σημαδεύοντας το νήμα ή την πετονιά μας, μπορούμε να βρισκόμαστε στην καρδιά του κοπαδιού, χωρίς τα ενοχλητικά τσιμπήματα από τα μικρόψαρα που παραμένουν στο βυθό.
Αν πάλι στοχεύουμε στα ωραιότατα λιθρίνια, χρησιμοποιούμε ένα αγκίστρι μετά το μολύβι μας, αφού πρόκειται για ένα ψάρι που ιχνηλατεί το βυθό και ψάχνει για σκουλήκια και άλλες λιχουδιές. Μέχρι τα 70 περίπου μέτρα, προτείνω να γεμίσουμε το μηχανισμό μας με πετονιά και όχι με νήμα, και αυτό γιατί η ελαστικότερη πετονιά επιτρέπει μια πιο φυσική κίνηση του δολώματός μας, ενώ παράλληλα μειώνει το θόρυβο που φτάνει στα ψάρια. Αν ψαρεύουμε κοντά στο βυθό, αφού πατώσουμε το μολύβι μας, χαλαρώνουμε την πετονιά δίνοντας στα δολώματά μας μια φυσική παρουσία στο ρεύμα. Στη συνέχεια παρατηρούμε τη μύτη του καλαμιού, που συνήθως σε αυτά τα καλάμια έχει έντονα χρώματα, και αφήνουμε τα αγκίστρια να κάνουν τη δουλειά τους. Πολλές φορές μπορεί να φέρουμε ακόμα και τρία ψάρια με μία ριξιά. Σημαντικό στην κατασκευή της αρματωσιάς, είναι το κάθε παράμαλο να συνδέεται με τη μάνα με μία τεχνόσφαιρα (χάντρα «σταυρός» ή «δορυφόρος»). Αυτό βοηθάει να μην μπερδεύονται τα αγκίστρια καθώς ανεβαίνουν προς την επιφάνεια. Ακόμη να πούμε πως με ένα μακρύ παράμαλλο μολυβιού, μπορούμε να απομακρύνουμε τα δολώματά μας από το βυθό. Αυτό οι Ιταλοί το ονομάζουν «prolunga».
Tips Η επεξεργασία του καλαμαριού στην καθετή είναι πολύ σημαντική. Αφού καθαρίσουμε το καλαμάρι από δέρμα και εντόσθια, το χτυπάμε με ένα σφυράκι του σνίτσελ μέχρι να μαλακώσει αρκετά και έπειτα το κόβουμε σε μακρόστενες λωρίδες. Δολώνοντας, αφήνουμε ένα τρίτο της δολώματος έξω από το αγκίστρι, για να του δώσουμε μία μικρή κίνηση. Έτσι η δολωσιά μας είναι πολύ πιο δελεαστική και εύκολη στην κατάποση.
Καλαμάρια
Στα πλαίσια της τεχνικής αυτής ανήκει και το ψάρεμα των καλαμαριών, που πολλές φορές μας δίνει επίσης σουπιές και θράψαλα. Είναι βασικό να έχουμε στη βάρκα μας μία σειρά από καλαμαριέρες, γιατί τα κεφαλόποδα αυτά εκτός από εξαιρετικός μεζές είναι και περιζήτητα δολώματα, είτε ζωντανά, είτε νωπά. Τα καλαμάρια μπορούμε να τα αναζητήσουμε ανάλογα με την ώρα και την εποχή από το βάθος των 5 έως και των 120 μέτρων, ενώ τα θράψαλα σε ακόμη βαθύττερα νερά.
Όλα αυτά, σε συνεργασία με ένα καλό βυθόμετρο που μπορεί να μας δώσει ένδειξη ανάλογα με τον τύπο και τη μάρκα του, ώστε να ξεχωρίσουμε τις σφηνοειδείς αυτές σιλουέτες. Βασική όμως ένδειξη αποτελούν τα κοπαδάκια των μικρόψαρων (π.χ της μαρίδας), που είναι η βασική τροφή τους. Έχουμε λοιπόν το νου μας για τέτοιες ενδείξεις και τότε θα είμαστε πολύ κοντά στην επιτυχία. Χρησιμοποιούμε ελαστικά καλάμια με ψιλό νήμα PE1 έως PΕ2 και ένα παράμαλλο από 0,25 έως 0,35 χιλιοστά, βάζοντας τέσσερις καλαμαριέρες την μία κάτω από την άλλη και ένα μολυβάκι από 60 έως 150 γραμμάρια, ανάλογα με το βάθος.
Tips Υπάρχουν στο εμπόριο φερορμόνες, αλλά και spray λαδιού, που μπορούμε να ψεκάσουμε τις καλαμαριέρες για καλύτερα αποτελέσματα, όταν τα καλαμάρια είναι απρόθυμα να τσιμπήσουν.
Τσαπαρί
Το τσαπαρί είναι ίσως το πιο αρχαίο και σίγουρα το πιο αποδοτικό ψάρεμα που μπορεί να γίνει με καλάμι. Επίσης είναι ένα ψάρεμα που έχει χρησιμοποιηθεί κατά κόρον στη χώρα μας και στο γλυκό νερό. Στη θάλασσα στοχεύει σε πάρα πολλά είδη, με πιο συνηθισμένα τους κολιούς, τα σαφρίδια και τα σκουμπριά. Προσωπικά μου έχει δώσει και ψάρια-έκπληξη όπως τσαούσια, λιθρίνια, ακόμη και χριστόψαρα.
Οι Ιάπωνες το ονομάζουν «sabiki». Σε ένα πρόσφατο ταξίδι μου στην Ιαπωνία, εντυπωσιάστηκα όταν σε ένα μαγαζί με είδη αλιείας είδα ένα διάδρομο με αναρίθμητους τύπους τσαπαριών. Μεγάλη ποικιλία υπάρχει και στα Ελληνικά μαγαζιά. Είναι ένα εργαλείο που δεν πρέπει να λείπει από καμία βάρκα. Μπορεί να σας δώσει δόλωμα σε μία μέρα φτωχή από δολώματα, αλλά και μεγάλη ευχαρίστηση στις πρώτες σας εξορμήσεις. Όταν θα δείτε στο βυθόμετρό σας κοπάδια ψαριών από το βυθό έως την επιφάνεια, τότε είστε στο σωστό δρόμο. Μπορεί με μία ριξιά να γεμίσουν τα αγκίστρια σας με «ασήμι»!
Tips Στο κάτω μέρος της αρματωσιάς, μπορείτε να βάλετε ένα μαλαγρωτή με ενσωματωμένο μολύβι και γεμίζοντάς τον με πάστα σαρδέλας ή πολτό γαρίδας, να ανοίξετε την όρεξη των ψαριών του κοπαδιού ακόμη περισσότερο!
Ζόκα
Εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα εργαλείο πολύ έξυπνο και αποδοτικό, που έχει δουλέψει καταπληκτικά στα Ελληνικά νερά. Στοχεύει σε όλα τα ψάρια του βυθού και έχει εφαρμογή σε όλα τα βάθη. Στην ουσία είναι ένα μολύβι με ενσωματωμένο αγκίστρι, όπου δολώνονται όλα τα κεφαλόποδα, νωπά ή ζωντανά. Βέβαια στις μέρες μας έχουν προκύψει πολλές παραλλαγές, κυρίως από τους πειραματισμούς των ψαράδων. Έτσι, εκτός από τους τύπους που υπάρχουν στο εμπόριο, έχουμε εναλλακτικές ιδιοκατασκευές σε συνδυασμό με μεγάλες καμπούρες, που έχουν αρματωθεί κατάλληλα για αυτήν την τεχνική. Πεδίο εφαρμογής της τεχνικής είναι τα ναυάγια, οι κάβοι με απότομα κρεμάσματα, αλλά και οι μεσοπέλαγες ξέρες.
Με βάρος από 150 εώς και 500 gr, δύσκολα θα αφήσει αδιάφορο οποιοδήποτε μαυρόψαρο ή κόκκινο, ειδικά αν δολωθεί με ένα ζωντανό καλαμάρι ή σουπιά. Επίσης είναι αδύνατο να μη συγκινήσει έναν περιζήτητο βλάχο, αν δολωθεί με ένα ξεπετσιασμένο χταπόδι και κρυφτεί μέσα στην κουκούλα του, βάζοντας και δύο-τρεις κλέφτες στα πλοκάμια του. Γενικά, μπορούμε να δουλέψουμε τη ζόκα με καλάμια του jigging ή του φύλακα, και με τους δύο τύπους μηχανισμών. Αφού την αφήσουμε να πατώσει, περιμένουμε τα πρώτα χτυπήματα. Μπορούμε να προκαλέσουμε τα ψάρια με μερικά σηκώματα ή ακόμα και σέρνοντας, ενώ δουλεύεται με το σκάφος αρόδο.
Tips
- Δολώνοντας καλαμάρι στη ζόκα, βγάζουμε το αγκίστρι του κλέφτη από το πάνω μέρος του κεφαλιού του καλαμαριού, για να αποφύγουμε μαγκώματα.
- Σε βαθιά ναυάγια, βάζουμε κολλητά με τη ζόκα ένα σιάλουμ ή ένα ηλεκτρονικό flashing, για να προσελκύσουμε βλάχους και άλλα ψάρια των βαθιών νερών.
- Παράλληλα με τη δόλωση του καλαμαριού, μπορούμε να καλύψουμε τη ζόκα με ένα λαστιχένιο καλαμάρι, κατά προτίμηση φωσφόρου.
Live cab
Αυτό είναι ένα εργαλείο αποκλειστικά για τη δόλωση του χταποδιού και δεν είναι τίποτα άλλο από ένα στρογγυλό μολύβι που στο ένα του άκρο έχει κρίκο για την ένωση του παράμαλου, ενώ στο άλλο του άκρο υπάρχουν δύο κλέφτες.
Κρύβουμε λοιπόν το μολύβι στην κουκούλα του χταποδιού και καρφώνουμε τους κλέφτες στα πλοκάμια. Το κατεβάζουμε στο βυθό και μετά πραγματοποιούμε μικρά σηκώματα και βυθίσεις, που κάνουν το δολωμένο χταπόδι να κινείται σα ζωντανό. Πολύ δελεαστικό και αποτελεσματικό σε ψάρια όπως οι σφυρίδες, οι ροφοί και όλα τα μαυρόψαρα. Χρησιμοποιούμε τα ίδια καλάμια με τη ζόκα.
Κabura – Tai rubber
Πιστεύω ότι αν υπήρχε NASA του ψαρέματος, αυτή θα είχε έδρα στην Ιαπωνία. Εδώ έχουμε άλλο ένα είδος ψαρέματος, από τα πιο αποδοτικά και διασκεδαστικά που έχουν εφεύρει αυτοί οι συμπαθέστατοι σχιστομάτηδες. Πρόκειται για ένα τεχνητό δόλωμα φτιαγμένο από κράμα μετάλλου, με λαστιχιένιες απολήξεις που κρύβουν δύο πολύ αιχμηρά αγκίστρια.
Ακόμη και ένα ελαφρύ ρεύμα μπορεί να δώσει κίνηση σε αυτά τα λαστιχάκια, κάνοντας το τεχνητό να μοιάζει στα μάτια των ψαριών με μικρό κεφαλόποδο. Αφού το πατώσουμε, είτε κάνουμε μερικά χτυπηματάκια στο βυθό ανασηκώνοντας άμμο και λάσπη, είτε το ρυμουλκούμε προς την επιφάνεια αργά και σταθερά. Προσοχή όμως, δε σταματάμε όταν νιώσουμε τα πρώτα τσιμπήματα. Περιμένουμε μέχρι το ψάρι να κάνει την επίθεση και να δαγκώσει αποφασιστικά. 
Τότε καρφώνουμε σηκώνοντας τη μύτη του καλαμιού ψηλά, αμέσως μόλις νιώσουμε το δυνατό αυτό τσίμπημα. Ο τύπος του καλαμιού για την τεχνική είναι πολύ συγκεκριμένος: πολύ ελαφρύ και ευλύγιστο καλάμι, ευαίσθητο στα τσιμπήματα, με πολλούς οδηγούς, αλλά ταυτόχρονα και πολύ δυνατό. Δεν είναι σπάνια η περίπτωση να το δούμε να λυγίζει τόσο, ώστε η μύτη του να είναι μέσα στο νερό καθώς παλεύουμε κάποιο ψάρι σεβαστού μεγέθους. Χρησιμοποιούμε και τους δύο τύπους μηχανισμού με νήμα πάχους από PE 0,8 εώς PE 1,5 και παράμαλλο από 0,35 έως 0,40 χιλ. Έχοντας φρένα από 1,5 έως 2,5 kg, μπορούμε με υπομονή να ψαρέψουμε ψάρια έως και 6 kg! Το μόνο αρνητικό είναι, ότι κάποια μεγάλα ψάρια όπως τσαούσια και φαγκριά, μπορούν να το καταπιούν κόβοντας το παράμαλλο.
Tips Μπορούμε να δολώσουμε τα αγκιστράκια με μία ή δύο λωρίδες καλαμαριού, και έτσι εκτός από εμφάνιση, δίνουμε και κάποια οσμή στο δόλωμά μας.
Tenya
Εδώ χαριτολογώντας θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε το εργαλείο αυτό, που επίσης προέρχεται από τη μακρινή μας Ιαπωνία, μίνι ζόκα και αυτό γιατί τα οπτικά και λειτουργικά γνωρίσματα είναι ίδια. Δηλαδή ένα αγκίστρι που βγαίνει από ένα καλοσχηματισμένο μολύβι και διαθέτει και έναν κλέφτη, απλά έχει μικρότερο μέγεθος και στοχεύει κυρίως στη δόλωση της γαρίδας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορούμε να στραφούμε και σε άλλα δολώματα. Κύριος στόχος της τεχνικής αυτής είναι το madai δηλαδή ένα ψάρι που μοιάζει με το δικό μας φαγγρί. Για τους Ιάπωνες όμως αυτή τη φορά δεν είναι καινούργια ανακάλυψη αφού το ψάρευαν σε μεσοπέλαγες ξέρες εδώ και πάρα πολλά χρόνια και βέβαια στο χέρι βάζοντας ανά δυο μέτρα ένα μικρό μολύβι προκειμένου να υπερνικήσουν τα ρεύματα.
Τα σχήματα και τα χρώματα ποικίλλουν αν και στην αρχική τους μορφή ήταν άβαφα με ένα βαριδάκι σε σχήμα καμπάνας ώστε να ακουμπάει στο βυθό, κρατώντας τη γαρίδα σε θέση που να μοιάζει ζωντανή. Κάνουμε σηκώματα και βυθίσεις που να προσομοιάζουν στις σπασμοδικές κινήσεις της γαρίδας. Σήμερα τα καλάμια που υπάρχουν για αυτό το ψάρεμα είναι πολλά από διάφορες εταιρείες και με συγκεκριμένα γνωρίσματα.
Μοιάζουν σε διάμετρο με τα καμπουροκάλαμα με τη διαφορά ότι έχουν μεγαλύτερο μήκος που φτάνει τα 2,60μ με πολλούς οδηγούς. Είναι ελάχιστα πιο σκληρά για να δουλεύουν καλύτερα στο κάρφωμα και αρκετά δυνατά ώστε να παλέψει κάποιος με αυτά και ψάρια των 10 κιλών. Λόγω του μικρού βάρους του εργαλείου αυτού χρησιμοποιούμε νήματα πολύ λεπτά από Pe 0,6 έως 1,5, γρήγορους μηχανισμούς spinning αλλά και multiplier. Πιο πολύ όμως προτιμούνται οι spinning για πιο αβίαστο άφημα του εργαλείου προς το βυθό.
Downrigger
Το εργαλείο αυτό δηµιουργηθήκε κυρίως για συρτή στα µεσόνερα και βρήκε πολλούς φανατικούς χρήστες στα Σκανδιναβικά νερά, ιδιαίτερα για το ψάρεµα µεγάλων σολοµών. Εµείς το µάθαµε από τους Ιταλούς ψαράδες, οι οποίοι το χρησιµοποίησαν πιο πολύ για ψάρεµα κυνηγόψαρων κοντά στο βυθό (µαγιάτικα, λίτσες και συναγρίδες). Πολύ αποδοτικό στη χρήση τεχνητών, αλλά εκεί που υπερέχει πραγµατικά είναι το ψάρεµα µε ζωντανό δόλωµα, όπου οι ταχύτητες είναι µικρές και δεν υπάρχει έντονο το φαινόµενο του blowback, το οποίο δηµιουργείται από την αντίσταση του νερού πάνω στην µπάλα-βαρίδι και στο σύρµα που συνδέεται σε αυτήν. Η εξέλιξη αυτού του εργαλείου, έχει φτάσει σε επίπεδα ηλεκτρονικών ρυθµίσεων και σύνδεση µε µάτι βυθοµέτρου, που δίνει εντολή για το ανεβοκατέβασµα της συρτής ανάλογα µε τις εναλλαγές του βάθους. Σχετικά µε τα τεχνητά, προτείνω αυτά µε τη µικρή γλώσσα ή τις σιλικόνες, γιατί ταξιδεύουν πολύ καλά και έχουν ωραία κίνηση ακόµη και µε µικρές ταχύτητες.
Tips
- Όταν περνάτε από κοπάδια κυνηγόψαρων, κάνετε ανοιχτές στροφές και απότοµα σηκώµατα.
- Εάν θέλετε, µπορείτε να αντικαταστήσετε το σύρµα στην καρούλα του downrigger µε νήµα, για µικρότερη αντίσταση και λιγότερο θόρυβο.
- Βάψτε την µπάλα σε άσπρο χρώµα, για να προσελκύσετε από µακριά τα µαγιάτικα.
- Χρησιµοποιήστε µακριά και ευλύγιστα καλάµια στις 20lb, για να καταλάβετε εγκαίρως τα τσιµπήµατα.
Μολύβι φύλακας
Ίσως η πιο πολυσυζητηµένη και επιτυχηµένη τεχνική στη χώρα µας. Το µολύβι guardian, όπως το ονοµάζουν οι Ιταλοί οι οποίοι το εφήυραν και το µετέφεραν και σε εµάς, έχει στόχο τη συρτή βυθού µε καλάµι και ζωντανό δόλωµα. Το όνοµα της τεχνικής αυτής προκύπτει από τη λειτουργία του µολυβιού, το οποίο εκτός από τη χρήση του καταβυθιστή έχει και την ευθύνη της οριοθέτησης του βάθους, έτσι ώστε το δόλωµά µας να µην έρχεται σε άµεση επαφή µε το βυθό, όπως πχ. στη ζόκα, και να ιχνηλατεί τις ανηφόρες και κατηφόρες του βυθού εν κινήσει. Με ένα σύνδεσµο και έχοντας φτιάξει ένα παράµαλλο γύρω στη µία οργιά, τοποθετούµε το µολύβι φύλακα σε µία θηλιά που έχουµε δηµιουργήσει στην ένωση νήµατος και το παράµαλλο µας
. Κρεµάµε το µολύβι και αφήνουµε το δόλωµά µας να κατέβει ως το βυθό. Έπειτα, ανάλογα µε το δόλωµα που έχουµε δολώσει, κινούµαστε στον ψαρότοπό µας µε µικρή ταχύτητα (από 0,8 εώς 2 knots), περιµένοντας το τσίµπηµα του κυνηγόψαρου. Μόλις το νιώσουµε, καρφώνουµε και ξεκινάµε τη µάχη µε το ψάρι. Όταν το βαρίδι φτάσει στη µύτη του καλαµιού, το ξεκρεµάµε και συνεχίζουµε το µάζεµα, χωρίς να παρεµβάλλεται κάτι µεταξύ του καλαµιού και του ψαριού το οποίο έχουµε πιάσει. Το µέγεθος και το βάρος του µολυβιού, ποικίλλει ανάλογα µε το βάθος στο οποίο ψαρεύουµε. Πολύ σηµαντικό επίσης είναι και το µήκος του παράµαλλου από τα αγκίστριά µας µέχρι το µολύβι, και αυτό γιατί φανταστείτε να ψαρεύετε σε ένα ναυάγιο µικρού µεγέθους και να χρησιµοποιείτε ένα παράµαλλο 20 µε 25 µέτρα.
Τότε το µολύβι µας θα ακουµπάει στο ναυάγιο και το δόλωµά µας θα είναι µακριά από αυτό, µε απότέλεσµα να µην προσελκύουµε τα θαλαµωµένα ψάρια, αλλά µόνο τα ψάρια πέριξ του ναυαγίου. Αυτός είναι ο λόγος που δεν πρέπει να διστάσουµε να βάλουµε παράµαλλο ακόµη και του ενός µέτρου. Τα ψάρια που ενδιαφέρονται για αυτή την τεχνική, είναι όλα τα κυνηγόψαρα και όλα τα µαύρα. Τα δολώµατα τα οποία αποδίδουν, είναι πρώτα από όλα το καλαµάρι, το θράψαλο και η σουπιά, όµως δολώνονται και ψάρια όπως σαβρίδια, κολιοί, σκαρµοί, µελανούρια, κεφαλόπουλα, ζαργάνες, ακόµη και µικροί λούτσοι. Πεδίο εφαρµογής είναι οι µεσοπέλαγες ξέρες, τα ναυάγια, οι κάβοι, αλλά και οι αµµόπλακες-λασποτραγάνες, όπου θα συναντήσουµε την πολυπόθητη σφυρίδα.
Tips
- Σε απότοµους τόπους µε πολλά σκαλώµατα, µπορούµε να χρησιµοποιήσουµε αλυσίδα διπλάσιου βάρους αντί για µολύβι.
- Όταν τα δολώµατα είναι µικρά όπως πχ. µικρές ζαργάνες, µπορούµε να βάλουµε δύο ή και περισσότερα στη σειρά.
- Όταν ψαρεύουµε σε απότοµα σηκώµατα και εφόσον καρφώσουµε το ψάρι, αποµακρυνόµαστε προς τα βαθιά, ιδίως όταν υπάρχουν µεγάλα µαγιάτικα τα οποία έχουν την τάση να τρίβουν τα εργαλεία στο βυθό και να τα κόβουν σε κοφτερούς βράχους.
Συρτή αφρού
Στη συρτή αφρού µπορεί κάποιος να χρησιµοποιήσει ένα ή και περισσότερα καλάµια, ανάλογα µε το µέγεθος της πρύµνης του σκάφους του, εκτός αν το σκάφος αυτό διαθέτει outrigger, που στην ουσία είναι δύο αλουµινένια κοντάρια µε ένα µανταλάκι-απελευθερωτή στην άκρη τους, στο οποίο συνδέεται το ακριανό καλάµι σε κάθε πλευρά του σκάφους. Έτσι µεγαλώνει το έκταµα και έχουµε τη δυνατότητα να σύρουµε µε πολύ περισσότερα καλάµια. Το µέγεθος των τεχνητών έχει να κάνει µε τα ψάρια στα οποία στοχεύουµε και κυρίως µε το µέγεθός τους. Για παράδειγµα, αν µας ενδιαφέρουν µικρά µελανούρια, κοκάλια και ρίκια, θα χρησιµοποιήσουµε µικρά minnow και σιλικονούχα. Αν µας ενδιαφέρουν µεγάλα τονοειδή και κυνηγόψαρα, µπορούµε να φτάσουµε ακόµη και σε τεχνητά των 22 εκ. Αντίστοιχα µε τα τεχνητά, είναι και τα καλάµια, αλλά και τα νήµατα ή οι πετονιές που χρησιµοποιούµε.
Tips
- Χρησιµοποιήστε δολώµατα µε διαφορετικά βυθίσµατα, έτσι ώστε να µην µπερδεύονται µεταξύ τους κατά τους ελιγµούς.
- Αυξοµειώστε την ταχύτητα του σκάφους για να προκαλέσετε τα ψάρια, αρκεί τα τεχνητά να κολυµπάνε σωστά και να µη βγαίνουν έξω από το νερό.
Τεχνικές jigging – light jigging
α) Vertical jigging
Νοµίζω ότι αυτό είναι ένα ψάρεµα γνωστό σε όλες τις θάλασσες του κόσµου, από τα Βόρεια κράτη που έχει µεγάλη επιτυχία σε µπακαλιάρους και halibut, µέχρι τον Ατλαντικό και Ειρηνικό Ωκεανό. Αυτό το ψάρεµα έχει µεγάλη απήχηση και στα δικά µας νερά, σε όλα σχεδόν τα είδη ψαριού, από τους ροφούς και τις σφυρίδες, έως τα µαγιάτικα και τα τονοειδή. Χρησιµοποιούµε πλάνους κυρίως πισόβαρους, οι οποίοι απαιτούν γρήγορη και κοντή κίνηση, αλλά και πολλές φορές µακριά και πιο αργή. Τα καλάµια που χρησιµοποιούµε είναι καλάµια µε συγκεκριµένα χαρακτηριστικά, ανάλογα µε το βάρος του πλάνου. Μπορούµε να χρησιµοποιήσουµε και τους δύο τύπους µηχανισµού, σύµφωνα πάντα µε το καλάµι το οποίο διαθέτουµε.
Το slow jigging σε καµία περίπτωση δεν καταργεί και δε θα αντικαταστήσει ποτέ το vertical jigging που όλοι µάθαµε και αγαπήσαµε.
Tips
- Μπορούµε να αρµατώσουµε τους πλάνους µε αγκίστρια που έχουν φτερά.
- Μπορούµε να καλύψουµε τον πλάνο µε βερνίκι αυτοκινήτου, για να τον κάνουµε πιο ανθεκτικό στα χτυπήµατα και στα δόντια των αρπακτικών.
β) Slow jigging
Εδώ έχουµε να κάνουµε µε ένα τελείως διαφορετικό είδος jigging, µε πλάνους που έχουν το βάρος στο κέντρο τους, κάνοντας κίνηση κυρίως από τη χρήση του µηχανισµού και όχι τόσο από την κίνηση του καλαµιού. Έτσι ο εξοπλισµός µας πρέπει να είναι πολύ συγκεκριµένος, µε µικρούς και ελαφρείς µηχανισµούς, οι οποίοι έχουν ανάκτηση του νήµατος από 80 εκ. και πάνω ανά περιστροφή. Η περιστροφή της µανιβέλας γίνεται σε τρία βασικά στάδια, ολόκληρη, µισή και τέταρτα, ενώ έχουµε και τρεις βασικές κινήσεις στο καλάµι µας, slow pitch, high pitch και long fall. Στο long fall όµως συνιστάται συγκεκριµένος τύπος καλαµιού, που φτάνει σε µήκος τα 2,20 µέτρα.
Tips
- Όταν εντοπίσετε στο βυθόµετρό σας ψάρια κοπαδιαστά, όπως τα µαγιάτικα και οι συναγρίδες, προσπαθήστε στις πρώτες ριξιές να πάρετε µερικά από την κορυφή του κοπαδιού, και σιγά-σιγά προσεγγίστε το βυθό, στοχεύοντας στα τελευταία ψάρια του κοπαδιού.
- Όταν στο σκάφος ψαρεύουν δύο ή περισσότερα άτοµα, προσπαθήστε όταν ο ένας κατεβάζει τον πλάνο, ο άλλος να τον ανεβάζει προς την επιφάνεια.
γ) Live bait drifting
Αυτό είναι ένα πολύ απολαυστικό ψάρεµα, που µας δίνει τη δυνατότητα να ψαρέψουµε στατικά, χωρίς την υπερβολική κατανάλωση καυσίµου. Πεδίο εφαρµογής είναι οι µεσοπέλαγες ξέρες, αλλά και οι αποχές, που αναλόγως µε την εποχή κρατάνε διάφορα κυνηγόψαρα, όπως οι συναγρίδες και τα µαγιάτικα. Το συγκεκριµένο ψάρεµα γίνεται µε το σκάφος αγκυρωµένο µε δύο άγκυρες, µία πλώρα και µία πρύµα. Αφού ελέγξουµε το βυθό µε το βυθόµετρό µας, κατεβάζουµε τα ζωντανά δολώµατα ανάλογα µε τη διαµόρφωση του βυθού και τη θέση µας, ξεκινώντας από την κορυφή της αποχής και συνεχίζοντας έως το τελείωµά της, χρησιµοποιώντας ένα µολύβι ανάλογο του βάθους. Ρυθµίζουµε την απόσταση από το σκάφος, βάζοντας µικρά µπαλονάκια τα οποία συγκρατούν τα δολώµατά µας στο επιθυµητό βάθος.
Tip Τσεκάροντας το ρεύµα, χρησιµοποιούµε το µαλαγρωτή προσπαθώντας να στείλουµε τη µαλάγρα προς τα δολώµατά µας.
Με όποια από τις τεχνικές αυτές αποφασίσετε να ασχοληθείτε, εύχοµαι να την αγαπήσετε και να την κάνετε µε µεράκι και υποµονή. Πάντα µε σεβασµό στη θάλασσα, δώστε µεγάλη προσοχή στους κόµπους σας και τα καλά αποτελέσµατα δε θα αργήσουν να φανούν. Μην ξεχνάτε ότι η θάλασσα θα είναι για πάντα εκεί γι’ αυτούς που την αγαπούν. Μέχρι το επόµενό σας ψάρεµα, καλή ονειροπόληση.
