Κλοπές σκαφών στην Ελλάδα, τι πρέπει να γνωρίζουμε
Κλοπή… Μία λέξη, µία ενέργεια της οποίας το «ετυµολογικό» περιεχόµενο θα µπορούσε να είναι συνώνυµο µε την οργή, την απέχθεια, την αγανάκτηση για όσους βιώνουν στο πετσί τους τα αποτελέσµατά της, και ανανδρία, ατιµία, ανηθικότητα για αυτούς που τη διαπράττουν.
Ένα από τα χειρότερα συναισθήµατα που µπορεί να βιώσει ένας άνθρωπος, είναι αυτό της απώλειας οποιουδήποτε µέρους και είδους της περιουσίας του. Από κάποιον ή κάποιους που δεν ξέρουν τι θα πει µόχθος, στερήσεις και καθηµερινός αγώνας διά της τίµιας οδού. Φυσικά µιλάµε για µια αποτρόπαια πράξη, η οποία υπάρχει από καταβολής κόσµου και χωρίς αµφιβολία θα συνεχίσει να υφίσταται στο διηνεκές.
Την τελευταία δεκαετία (και όχι µόνο), η θαλάσσια αναψυχή στη χώρα µας έχει δεχτεί και αυτή µεγάλο πλήγµα. Μιλάµε πραγµατικά για µία τεράστια λαίλαπα, αφού οι κλοπές που έχουν σηµειωθεί σε κάθε είδους πλεούµενο, ναυτιλιακό εξοπλισµό, κινητήρες κάθε µεγέθους και ιπποδύναµης, τρέιλερ, ηλεκτρονικό εξοπλισµό κλπ., είναι πραγµατικά χιλιάδες. Έχοντας την ατυχία να βιώσω κι εγώ αυτό το απερίγραπτο συναίσθηµα της απώλειας αντικειµένων που έχουν σχέση µε την ενασχόλησή µου µε τη θάλασσα, και µάλιστα αρκετές φορές, γνωρίζω από πρώτο χέρι τι σηµαίνει να σου παίρνουν κάτι το οποίο αγαπάς και το έχεις αποκτήσει µε χίλιους κόπους. Τα ερωτηµατικά είναι πραγµατικά πολλά.
Το τοπίο όµως είναι οµιχλώδες και οι απαντήσεις πραγµατικά δυσεύρετες. Εξασκώντας το επάγγελµα του πραγµατογνώµονα για περισσότερες από δύο δεκαετίες, έχω επιληφθεί σε πολλές υποθέσεις κλοπής παντός τύπου οχηµάτων (συµπεριλαµβανοµένων και σκαφών). Η έρευνα µέσα στα χρόνια, έχει «φωτίσει» κάποιες πτυχές αυτής της τόσο σκοτεινής υπόθεσης. Ωστόσο κάποια ερωτηµατικά παραµένουν αναπάντητα, αφού πολλές φορές τα όρια µεταξύ των υποθετικών σεναρίων και της πραγµατικότητας είναι δυσδιάκριτα. Ποια είναι όµως τα βασικότερα ερωτήµατα που πιθανόν να έχει ένας ιδιοκτήτης οποιουδήποτε σκάφους; Ας δούµε κάποια από αυτά, επιχειρώντας παράλληλα να φανούµε όσο γίνεται χρήσιµοι.
Α |Ποιες ενέργειες πρέπει να γίνουν σε περίπτωση κλοπής του σκάφους ή του κινητήρα;
Σύµφωνα µε την Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, τα βήµατα που θα πρέπει να ακολουθήσουµε είναι τα εξής:
1. Καταγγελία ή αναφορά στις αρµόδιες αρχές.
Εάν το σκάφος βρισκόταν στη θάλασσα κατά την περίοδο της κλοπής, τότε πρέπει να κάνουµε την καταγγελία στην πλησιέστερη λιµενική αρχή και όχι όπως πιστεύουν πολλοί στη λιµενική αρχή που έχει εκδώσει την άδεια εκτέλεσης πλόων του σκάφους, αφού έτσι χάνεται τυχόν πολύτιµος χρόνος.
2. Υποβολή µήνυσης κατά αγνώστων.
Για υποβολή ένορκης κατάθεσης µηνυτή ή για προφορική µήνυση, πρέπει -σύµφωνα µε τα σηµερινά δεδοµένα- να καταβληθεί παράβολο αξίας 100 ευρώ. Εναλλακτικά προκειµένου να αποφευχθεί η καταβολή του παραβόλου, υπάρχει η δυνατότητα να γίνει έκθεση ένορκης εξέτασης µάρτυρα όπου θα γίνει πλήρης αναφορά του γεγονότος και στο τέλος να δηλωθεί ότι «ο παθών επιθυµεί τη ποινική δίωξη των κλεπτών». Τα παραπάνω είναι απαραίτητα, ώστε σε περίπτωση που βρεθούν οι κλέφτες να είναι δυνατή η απαίτηση αποζηµίωσης από πλευράς του παθόντος ή από αυτούς που αποκαθίστανται στα δικαιώµατα αυτού (ασφαλιστές) οι οποίοι θα έχουν καταβάλει σχετική αποζηµίωση.
3. Αντίγραφο του βιβλίου συµβάντων.
Ο παθών πρέπει να καταθέσει αίτηση στην αρµόδια αρχή που επιλήφθηκε (Λιµεναρχείο ή Αστυνοµία), στην οποία να εµφαίνεται ότι έχει γίνει σχετική καταγγελία/αναφορά και να βεβαιώνεται ότι το σκάφος ή η µηχανή δεν έχουν βρεθεί µέχρι την ηµεροµηνία έκδοσης του εγγράφου. Για τα παραπάνω έγγραφα θα πρέπει να γίνουν αντίγραφα µε επικύρωση γνήσιου αντίγραφου εκ του πρωτοτύπου από ΚΕΠ, διότι ένα αντίγραφο εξ’ αυτών θα πρέπει να κατατεθεί στη λιµενική αρχή η οποία έχει εκδώσει την άδεια πλόων του σκάφους, προκειµένου να γίνει η αίτηση για τη διαγραφή του σκάφους ή της µηχανής, και ένα δεύτερο αντίγραφο, το οποίο να προσκοµιστεί στην ασφαλιστική εταιρία η οποία ασφαλίζει το σκάφος – µηχανή και η οποία προβαίνει σε σχετική αποζηµίωση.
4. Πληρεξούσιο κυριότητας.
Κατά ή πριν την καταβολή αποζηµίωσης από την ασφαλιστική εταιρία, πρέπει να συνταχθεί και να µείνει στο φάκελο ζηµιάς προς αποφυγή άσκοπων ενεργειών σε περίπτωση που το σκάφος-µηχανή ανευρεθούν, µετά τη καταβολή αποζηµίωσης πληρεξούσιο εκ µέρους του παθόντος ώστε η ασφαλιστική εταιρία να έχει την άµεση κυριότητα και τη δυνατότητα µεταβίβασης του ανευρεθέντος στοιχείου. Αντίστοιχη ενέργεια γίνεται και στον κλάδο αυτοκινήτων (σε περίπτωση αποζηµίωσης κλοπής ασφαλισµένου οχήµατος), όπου απαιτείται να υπάρχει αντίστοιχο ειδικό πληρεξούσιο.
5. ∆ιαγραφή σκάφους ή µηχανής από το ΒΕΜΣ.
Κατά την αρχική εγγραφή ενός σκάφους στα ΒΕΜΣ (Βιβλία Ελέγχου Μητρώου Σκαφών), απαιτούνται διάφορα παραστατικά που υποδηλώνουν την κυριότητα (τιµολόγια αγοράς), καθώς και τα χαρακτηριστικά σκάφους–µηχανής, προκειµένου να εκδοθεί η σχετική άδεια πλόων. Τα εν λόγω έγγραφα υπάρχουν στο φάκελο της Λιµενικής Αρχής που εξέδωσε την άδεια πλόων και ακολουθούν τον οποιονδήποτε ιδιοκτήτη του σκάφους. Κατά συνέπεια σε περίπτωση αγοράς µεταχειρισµένου σκάφους, ο νέος ιδιοκτήτης παραλαµβάνει το ιδιωτικό συµφωνητικό που υπογράφεται µεταξύ του πωλητή και του αγοραστή, το καταθέτει στη σχετική Λιµενική Αρχή στην οποία είναι καταχωρηµένο το σκάφος, γίνονται οι ενέργειες µεταβίβασης, και όλα τα νοµιµοποιητικά στοιχεία µπαίνουν στον αρχικό φάκελο του σκάφους.
Σε περίπτωση κλοπής πρέπει λοιπόν να ζητηθεί η διαγραφή του σκάφους ή της µηχανής από τα ΒΕΜΣ, οπότε όλα τα σχετικά νοµιµοποιητικά στοιχεία (τιµολόγια αγοράς κλπ.) επιστρέφονται στον ιδιοκτήτη. Εξαιρείται µόνο η περίπτωση ολικής καταστροφής ή ολικής κλοπής του σκάφους (όχι όµως της µερικής κλοπής, όπως είναι πχ. η κλοπή µόνο της µηχανής), οπότε τα νοµιµοποιητικά έγγραφα παραµένουν στο φάκελο της λιµενικής αρχής. Σε αυτό το σηµείο θα πρέπει βέβαια να τονίσουµε ότι σηµαντικό κατευθυντήριο ρόλο θα παίξει ο ασφαλιστής µας, ο οποίος θα φανεί πολύ χρήσιµος, εάν βέβαια είναι κατάλληλα ενηµερωµένος.
Β | Ποιά µέτρα προφύλαξης πρέπει να πάρουµε προκειµένου να αποτρέψουµε τη κλοπή του σκάφους µας;
Ας είµαστε ξεκάθαροι, απόλυτη προστασία είναι δύσκολο να υπάρξει. Το έχει αποδείξει εξάλλου η ίδια η πραγµατικότητα. Είτε πρόκειται για µερική, είτε για ολική κλοπή στα σκάφη αναψυχής, οι κλέφτες ενεργούν συντεταγµένα και µε τρόπο επαγγελµατικό τις περισσότερες φορές. Καταφέρνουν να τρυπώσουν ακόµα και στους πιο οργανωµένους χώρους φύλαξης και να κλέψουν κινητήρες µεγάλων ιπποδυνάµεων µε βάρος κάποιες εκατοντάδες κιλά, καθώς και να κοτσάρουν σκάφη µεγάλου µήκους και όγκου, βγαίνοντας στο δρόµο σα να µην τρέχει τίποτα. Παρόλο που γνωρίζουν ότι καταγράφονται από κάµερες ασφαλείας, τόσο στον επικείµενο χώρο, όσο και κατά τη διάρκεια της διαδροµής, φαίνονται να µην ανησυχούν ιδιαίτερα και συνεχίζουν απρόσκοπτοι το έργο τους. ∆ε διστάζουν µάλιστα να παραβιάζουν µεγάλα σκάφη ακόµα και σε οργανωµένες µαρίνες, και να αποσπούν εξοπλισµό και πανάκριβες συσκευές ναυσιπλοΐας, καθώς και οτιδήποτε άλλο θεωρούν πως θα τους αποφέρει παράνοµα κέρδη.
Εν πάση περιπτώσει όµως, τι µπορούµε να κάνουµε από τη µεριά µας προκειµένου να ελαχιστοποιήσουµε τις πιθανότητες κλοπής , ή ακόµα κι αν αυτό συµβεί, να έχουµε κάποιες ελπίδες εντοπισµού του σκάφους µας;
1. Συσκευές δορυφορικού εντοπισµού – GPS TRACKER.
Πρόκειται για πολύ µικρή σε µέγεθος συσκευή GPS, η οποία λειτουργεί µε τη χρήση κάρτας SIM οποιασδήποτε εταιρείας κινητής τηλεφωνίας. Έχει ενσωµατωµένη κεραία GPS για τη λήψη γεωγραφικών συντεταγµένων θέσης της συσκευής και χρησιµοποιεί το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας GSM για να στείλει την πληροφορία αυτή. Βασική προϋπόθεση είναι να υπάρχει σήµα κινητής τηλεφωνίας στην περιοχή που βρίσκεται η συσκευή, ώστε να είναι εφικτός ο εντοπισµός. Κάθε φορά που γίνεται από εµάς µια κλήση στη συσκευή, τότε αυτή «ζητά» γεωγραφικές συντεταγµένες GPS από το δορυφόρο και µε τη χρήση του δικτύου κινητής τηλεφωνίας στέλνει στο κινητό µας τη θέση του σκάφους. Αν έχουµε σύγχρονο κινητό, τότε πατώντας επάνω στο link που έχει το µήνυµα, εµφανίζεται η θέση της συσκευής σε χάρτη.
Κάθε φορά που η συσκευή µας στέλνει θέση, υπάρχει χρέωση µηνύµατος κινητής τηλεφωνίας που αφαιρείται από το ποσό της κάρτας SIM. Ωστόσο αν το κινητό µας και ο αριθµός καρτοκινητής της συσκευής είναι της ίδιας εταιρίας, δεν υπάρχει χρέωση για τα µηνύµατα. Ο τρόπος λειτουργίας του εν λόγω συστήµατος εντοπισµού είναι πράγµατι πολύ χρήσιµος και αποδοτικός, αφού έχει εξελιχθεί πλέον µε τέτοιο τρόπο ώστε να είναι δυνατή η παρακολούθηση της θέσης, αλλά και της ταχύτητας του οχήµατος στο οποίο είναι τοποθετηµένο, τόσο σε πραγµατικό, όσο και σε ιστορικό χρόνο. Μετά από δική µας εντολή µέσω SMS, η συσκευή µας «απαντά» µε τη θέση και την ταχύτητα που έχει τη δεδοµένη στιγµή, σε ζωντανή πλατφόρµα παρακολούθησης στο κινητό ή στον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Μπορούµε να το ρυθµίσουµε µε τέτοιο τρόπο ώστε να λαµβάνουµε συναγερµούς (ειδοποιήσεις) όταν υπάρχει µεταβολή διαφόρων ορίων που του έχουµε θέσει, όπως η ταχύτητα, το σηµείο και η επιτρεπτή µέγιστη αποµάκρυνση. Επίσης, οι περισσότερες συσκευές διαθέτουν ακόµη και κραδασµικό αισθητήρα, για να µας ειδοποιεί σε περίπτωση που ανιχνεύσει απόπειρα κλοπής και τυχόν µετακίνηση του τρέιλερ.
Φυσικά και οι κλέφτες γνωρίζουν πως µπορεί να γίνεται χρήση αντικλεπτικού GPS, γι’ αυτό και σε πολλές περιπτώσεις αφήνουν σε κάποιο σηµείο το σκάφος για κάποιες ηµέρες και το παρακολουθούν, προκειµένου να σιγουρευτούν εάν το αναζητεί κάποιος µέσω αυτού του συστήµατος ή όχι. Προσωπικά γνωρίζω κάποιες περιπτώσεις οι οποίες είχαν αίσιο τέλος µέσω της συσκευής GPS TRACKER.
2. Σηµεία φύλαξης σκάφους.
∆υστυχώς δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που βλέπουµε ακόµα πολλά σκάφη κάθε είδους να είναι παρκαρισµένα σε πεζοδρόµια, οικόπεδα, πυλωτές κλπ. ∆ε νοµίζω ότι υπάρχει κάποιος που να αµφιβάλλει ότι τα σκάφη αυτά «φωνάζουν από µόνα τους» πως είναι κάτι παραπάνω από διαθέσιµα για κλοπή. Φυσικά αυτό ισχύει τόσο για τα ίδια τα σκάφη και τους κινητήρες, όσο και για τον εξοπλισµό τους. Είναι κάτι παραπάνω από αντιληπτό πως λόγω οικονοµικών συγκυριών δεν είναι λίγοι αυτοί που επιλέγουν να φυλάξουν το σκάφος τους σε σηµεία εκτός οργανωµένων χώρων φύλαξης σκαφών, µε αυξηµένο οπωσδήποτε το ρίσκο κλοπής. Βέβαια, κάποιοι θα σκεφτούν πως πολλές από τις κλοπές που έχουν συµβεί τα τελευταία χρόνια έχουν λάβει χώρα µέσα σε οργανωµένα parking σκαφών ανά την Ελλάδα. Αυτό αποτελεί µία πραγµατικότητα και ουδείς µπορεί να την αµφισβητήσει. Ωστόσο και πάλι θεωρώ πως αυτό δε σηµαίνει ότι πρέπει να αφήνουµε το σκάφος µας σε ένα πεζοδρόµιο µε µία αλυσίδα γύρω από ένα δέντρο. Ο κίνδυνος να κλαπεί είναι σαφέστατα πολλαπλάσια µεγαλύτερος, ενώ όποια χρήµατα θα έχουµε γλυτώσει από το κόστος φύλαξης, δε θα έχουν πια κανένα «αντίκρισµα», αφού την ίδια στιγµή θα έχουν ανατραπεί τα πάντα σε οικονοµικό και ψυχολογικό επίπεδο.
Εάν ωστόσο για διάφορους λόγους επιλέξουµε να πράξουµε µε αυτόν τον τρόπο, υπάρχουν κάποια πράγµατα που θα µπορούσαµε να κάνουµε προκειµένου να αποµακρύνουµε κάποιο ενδεχόµενο κλοπής. Πρώτα απ’ όλα καλό θα ήταν να µην αρκεστούµε µονάχα σε µία αλυσίδα ή ένα λουκέτο, αφού αυτά πιστέψτε µε δεν παρέχουν καµία αποτελεσµατική προστασία. Μπορούµε λοιπόν να «τακάρουµε» το τρέιλερ και να αφαιρέσουµε τον έναν ή ακόµα καλύτερα και τους δύο τροχούς. Αυτό βέβαια θα γίνει µε µεγάλη προσοχή και χρησιµοποιώντας κατάλληλα στηρίγµατα. Επίσης καλό θα είναι να αφαιρούµε τις ηλεκτρονικές συσκευές από την κονσόλα του σκάφους, όπως βυθόµετρα, GPS, ακόµα και το VHF, ειδικά όταν το σκάφος παραµένει παροπλισµένο για µεγάλο χρονικό διάστηµα. Το ίδιο µπορούµε να κάνουµε φυσικά και µε το βοηθητικό µας κινητήρα, όπως και µε την προπέλα της κυρίας µηχανής µας.
Τώρα όσον αφορά στην κύρια µηχανή, τα πράγµατα είναι σαφώς πιο σύνθετα. Στην περίπτωση που το σκάφος µας είναι µικρό και το µέγεθος της µηχανής είναι τέτοιο ώστε να µας επιτρέπει τη µεταφορά της, θεωρώ αυτονόητο πως πρέπει να αφαιρείται και να φυλάσσεται εκτός σκάφους. Στην περίπτωση όµως που η εξωλέµβιά µας φέρει ντίζες χειριστηρίου, ντίζα τιµονιού (ή ακόµα και υδραυλικό τιµόνι) και είναι «φορεµένη» στο σκάφος µας µε βίδες περαστές και παξιµάδια, τότε φυσικά αναγκαζόµαστε να αφήνουµε τον κινητήρα επάνω στο σκάφος, στο έλεος των επιτήδειων οι οποίοι καταφέρνουν να την αποσπάσουν χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία, ενεργώντας συντεταγµένα και µε συγκεκριµένες κινήσεις, κόβοντας ντίζες, καλωδιώσεις και ότι άλλο χρειαστεί.
Φυσικά στο εµπόριο µπορούµε να βρούµε διάφορα συστήµατα ασφάλισης κινητήρων, όπως εξειδικευµένες κλειδαριές οι οποίες ασφαλίζουν τις περαστές βίδες και τα παξιµάδια που κρατούν την εξωλέµβια στον καθρέπτη του σκάφους µας, καθώς και άλλα αντικλεπτικά συστήµατα τα οποία προφυλάσσουν το πόδι του κινητήρα από κλοπή. Πολλές φορές βέβαια ακόµα και αυτά τα συστήµατα δεν είναι ικανά να αποτρέψουν τους «ελαφροχέρηδες» από τον τελικό τους στόχο, που δεν είναι άλλος από την αφαίρεση της περιουσίας µας.
∆υστυχώς το να συζητάµε για µέτρα ασφαλείας µπορεί να µοιάζει µε ουτοπία, αφού πολλές κλοπές έχουν συµβεί στην κυριολεξία κάτω από την µύτη των ιδιοκτητών τους. Ωστόσο µία πολύ καλή λύση, όπως έχουµε ήδη πει, δεν παύει να αποτελεί το GPS TRACKER, ακόµα και εάν έχουµε το σκάφος «µέσα στο σπίτι µας». Αυτό που δε θα πρέπει σε καµία περίπτωση να ξεχνάµε, είναι να αφαιρούµε τη «χούφτα» του τρέιλερ, και αυτό είναι κάτι το οποίο προτείνω να γίνεται ακόµα και όταν το σκάφος µας φυλάσσεται σε parking σκαφών. Τέλος, ακόµα και σε περίπτωση που έχουµε σταθµεύσει το σκάφος µας σε κάποιο κλειστό ιδιωτικό χώρο parking, όπως για παράδειγµα στο γκαράζ του σπιτιού µας, καλό θα είναι -εφόσον βέβαια έχουµε την πολυτέλεια του χώρου- να το τοποθετούµε σε τέτοιο σηµείο ώστε να είναι δύσκολη η µετακίνησή του, και ακόµα καλύτερα να υπάρχει κάποιο άλλο όχηµα µπροστά ή δίπλα του, ώστε να δυσκολεύει ακόµα περισσότερο τυχόν απόπειρα κλοπής.
3. Προφύλαξη σκάφους στη θάλασσα.
∆εν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου σκάφη και µηχανές έχουν «εξαφανιστεί» κυριολεκτικά µπροστά στα µάτια των ιδιοκτητών τους. Αυτό είναι κάτι πραγµατικά εξωφρενικό και µπορεί να συµβεί τόσο κατά τη διάρκεια των διακοπών µας, όσο και µιας µονοήµερης εκδροµής. Μία ολιγόωρη αποµάκρυνση από το σκάφος µας, είναι αρκετή για να συµβεί το κακό. Και τι πρέπει να κάνουµε; Να µην αποµακρυνόµαστε από το σκάφος µας ούτε για ένα γεύµα σε παρακείµενη ταβέρνα, ή µήπως θα πρέπει να είµαστε µονίµως µέσα σε αυτό «εγκλωβισµένοι» στο φόβο και την αβεβαιότητα; Τι νόηµα θα έχει η εκδροµή µας κάτω από αυτές τις συνθήκες, αφού αυτοµάτως θα έχει µετατραπεί σε µία αγχώδης διαδικασία; Κακά τα ψέµατα φίλοι µου… Όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγµατα, από τη στιγµή που το σκάφος µας δε βρίσκεται στο οπτικό µας πεδίο, µπορεί να συµβεί το οτιδήποτε. ∆ε χρειάζεται βέβαια να πανικοβαλλόµαστε, ούτε να αναβάλλουµε οποιαδήποτε εξόρµηση µε το φόβο µήπως πέσουµε θύµα κλοπής. Αυτό που θα πρέπει να επισηµάνουµε, είναι πως ο κίνδυνος αυτός σχεδόν εξαλείφεται όταν υπάρχουν και άλλα σκάφη στην παρέα µας, αφού θα υπάρχει µεγαλύτερη ασφάλεια στο αγκυροβόλιο που θα επιλέξουµε οποιαδήποτε ώρα της ηµέρας, καθώς το σκάφος µας δε θα είναι µόνο του. Πώς; Μα φυσικά επιλέγοντας κατόπιν συνεννόησης κάποιο άτοµο για την επίβλεψή τους, όση ώρα θα είµαστε αποµακρυσµένοι από αυτά.
Πιστεύω είναι κάτι παραπάνω από αυτονόητο πως θα πρέπει ν’ αποφεύγουµε να αφήνουµε το σκάφος µας «µόνο του», ειδικά όταν έχουµε αγκυροβολήσει σε ερηµικούς όρµους και αποµακρυσµένα σηµεία. Σε περίπτωση βέβαια που αυτό θα πρέπει να συµβεί για οποιοδήποτε λόγο, το GPS tracker θα µας προσφέρει µεγάλο αίσθηµα ασφάλειας, αφού σε περίπτωση που το σκάφος αποµακρυνθεί από την καθορισµένη περίµετρο, θα µας ενηµερώσει µε γραπτό µήνυµα στο κινητό. ∆ε θα πρέπει να ξεχνάµε επίσης να αφαιρούµε το κλειδί από το χειριστήριο του κινητήρα, ενώ µία πολύ καλή δικλείδα ασφαλείας είναι να τοποθετήσουµε σε κάποιο κρυφό σηµείο του σκάφους µας ένα διακόπτη αποµόνωσης της παροχής ρεύµατος στο σκάφος και τον κινητήρα ή τους κινητήρες.
Γ | Πού καταλήγουν τα κλεµµένα;
Αναµφισβήτητα πρόκειται για το πιο «πολυφορεµένο» ερωτηµατικό µέσα στο κεφάλι όσων έχουν πληγεί, αλλά και όλων όσων έχουν σχέση µε το χώρο του σκάφους και γενικότερα της θαλάσσιας αναψυχής. Τα σενάρια πολλά, όπως επίσης και οι έρευνες της αστυνοµίας και του λιµενικού σώµατος, αφού έχουν γίνει συλλήψεις µελών από διάφορες σπείρες ανά την Ελλάδα, τόσο ηµεδαπών, όσο και αλλοδαπών. Στις περισσότερες των περιπτώσεων τα διάφορα παρελκόµενα και αξεσουάρ που αφαιρούνται από τα σκάφη πωλούνται στη µαύρη αγορά, είτε αυτούσια, είτε σα µεµονωµένα εξαρτήµατα, ενώ οι µηχανές πωλούνται ως ανταλλακτικά, στην εγχώρια αγορά και σε γειτονικές βαλκανικές χώρες. Τέλος, τα σκάφη προωθούνται και αυτά σε γειτονικές χώρες, όπου πωλούνται σε εξευτελιστικές τιµές και πολλές φορές γίνονται «εργαλεία» παράνοµων δραστηριοτήτων. Τα κέρδη των δραστηριοτήτων όπως όλοι καταλαβαίνουµε είναι τέτοιου µεγέθους, ώστε να γιγαντώνεται συνεχώς το πρόβληµα, αφού δεν τροφοδοτούνται απλά τα κυκλώµατα, αλλά πολλαπλασιάζονται µε φρενήρεις ρυθµούς. Αναµφισβήτητα µεγάλο ρόλο στην αύξηση των περιστατικών κλοπής, έχει παίξει το φαινόµενο της λαθροµετανάστευσης. Ως εκ τούτου, πολλές φορές τα κίνητρα των δραστών είναι να πωλούν τα κλεµµένα σκάφη σε κυκλώµατα διακίνησης µεταναστών. Σε κάθε περίπτωση, από τη στιγµή που θα κλαπεί ένα σκάφος, για οποιαδήποτε χρήση κι αν προορίζεται, στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό, όπως έχει δείξει η ιστορία δύσκολα εντοπίζεται, αφού τα περιστατικά που είχαν αίσιο τέλος είναι πολλαπλάσια από τα «ανεξιχνίαστα».
∆ | Ποιοι είναι οι συνηθέστεροι όροι κάλυψης των ασφαλιστικών εταιρειών σε περίπτωση κλοπής σκάφους;
Σύµφωνα µε τις ρήτρες του ινστιτούτου για την ασφάλιση σκαφών αναψυχής (Institute Yacht Clauses), αναφέρονται τα εξής σχετικά µε την κάλυψη κλοπής :
Άρθρο 9.2.1.4 – «υπό την προϋπόθεση ότι η απώλεια ή η ζηµιά δεν προκύπτει από την έλλειψη οφειλόµενης επιµέλειας από τους ασφαλισµένους πλοιοκτήτες ή διαχειριστές, η ασφάλιση αυτή καλύπτει την κλοπή ολόκληρου του πλοίου ή της λέµβου, ή του εξωλέµβιου κινητήρα µε την προϋπόθεση ότι είναι ασφαλώς κλειδωµένα στο πλοίο ή στη λέµβο µε αντικλεπτικό σύστηµα, επιπλέον της κανονικής µεθόδου πρόσδεσης ή την κλοπή µετά από βίαιη είσοδο στο πλοίο ή στον τόπο αποθήκευσης ή επισκευής, του µηχανικού εξοπλισµού περιλαµβανοµένου του εξωλέµβιου κινητήρα, των συνέργων ή των εφοδίων».
Πρακτικά οι ασφαλιστικές εταιρίες ασφαλίζουν τον κίνδυνο της κλοπής σε σκάφη που βρίσκονται σε οργανωµένη µαρίνα, γκαράζ κατοικιών, οικόπεδο, πυλωτή ή parking σκαφών, αρκεί να υπάρχει σε όλες τις περιπτώσεις περίφραξη. Σε κανένα από τα αναφερόµενα µέρη δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει φύλακας. Ο τόπος που παροπλίζεται το σκάφος, θα πρέπει να αναφέρεται στην αίτηση ασφάλισης (αναλυτικά το parking σκαφών µε επωνυµία και διεύθυνση) και να γίνει δεκτός από την ασφαλιστική εταιρία. Όλα τα αποσπώµενα όργανα ναυσιπλοΐας θα πρέπει να έχουν δηλωθεί, και όταν το σκάφος δε χρησιµοποιείται να φυλάσσονται σε ασφαλές σηµείο µε λουκέτο και κλειδαριά. Η εξωλέµβια που είναι µόνιµα βιδωµένη στο σκάφος, θα πρέπει να έχει αντικλεπτικό µηχανισµό (κλειδαριά). Στην κάλυψη κλοπής εφαρµόζεται η απαλλαγή που έχει δηλωθεί στο συµβόλαιο, και συνήθως είναι χαµηλότερη για εξωλέµβια και εξοπλισµό. Η απαλλαγή εφαρµόζεται στην ολική κλοπή του σκάφους. Επίσης καλύπτονται τα προσωπικά αντικείµενα που µπορεί να υπάρχουν στο σκάφος, εφόσον έχουν δηλωθεί µε τη µορφή απαλλαγής. Τέλος, καλύπτονται οι ζηµιές που µπορεί να προκληθούν στο σκάφος από τον κλέφτη (πχ. σπάσιµο ντουλαπιού ή καθρέπτη που εφαρµόζει η εξωλέµβια µηχανή).
Σε κάθε περίπτωση πάντως θα πρέπει να είµαστε πολύ προσεκτικοί, τόσο στην επιλογή της ασφαλιστικής εταιρίας, όσο και του κατάλληλου ασφαλιστή, αφού οι γνώσεις, η εµπειρία και γενικότερα η σωστή αντίληψη της ασφαλιστικής αγοράς, είναι βασικά χαρακτηριστικά που θα φανούν κάτι παραπάνω από πολύτιµα στη σωστή διαδικασία ανάληψης κινδύνου.