Μία από τις πιο δύσκολες επιλογές στο ψιλό παραγάδι, είναι αυτή του κατάλληλου δολώµατος.
Ο ερασιτέχνης ψαράς έχει συνήθως τρεις διαθέσιµες λύσεις: επιλέγει την ευκολία του και προµηθεύεται από ένα κατάστηµα ότι δόλωµα υπάρχει (π.χ. καραβιδάκι ή κάποιο σκουλήκι όπως η µάνα), ψάχνει στην αγορά και χρησιµοποιεί ότι καταφέρει να βρει εκεί, δηλαδή ψαροδόλι σε φιλετάκια ή µαλάκιο σε λωρίδες (καλαµάρι, σουπιά, θράψαλο), ή συλλέγει µόνος του τα δολώµατα που χρειάζεται, κάτι ιδιαίτερα εφικτό κατά τους καλοκαιρινούς µήνες (πεταλίδες, σκαρτσίνια, πορφύρες, σαµάρια, ολοθούρια).
Είναι όµως αυτές οι λύσεις οι πιο ενδεδειγµένες, όταν θέλουµε να έχουµε τα καλύτερα αποτελέσµατα; Οι παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν την τελική έκβαση µιας καλάδας είναι πολλοί, όµως το δόλωµα παίζει πολύ βασικό ρόλο. Έτσι λοιπόν, καλό είναι να ξέρουµε να επιλέγουµε το κατάλληλο δόλωµα για τον κατάλληλο τόπο, στην κατάλληλη εποχή, αλλά βέβαια πάντα σε συνδυασµό µε τα ψάρια στα οποία αποσκοπούµε.
Αυτός ο συνδυασµός θα έλεγα πως είναι µαγικός, αλλά ποιος είναι αυτός που µπορεί να πει ότι τον γνωρίζει ακριβώς; Ναι, στη θεωρία πολλά µπορούµε να πούµε για την εποχή και το δόλωµα, όµως η πράξη µας έχει δείξει αρκετές φορές πως τα πράγµατα δεν είναι ακριβώς έτσι. Προσωπικά, έχω δολώσει παραγάδια µε σχεδόν όλα τα δολώµατα που µπορούν να βρεθούν, ψαροδόλια, µαλάκια όλων των ειδών, καραβιδάκια πράσινα και κόκκινα, σκουλήκια, ζυµάρια, pellet, µύδια, σκαρτσίνια και ότι άλλο µπορεί να σας περάσει από το µυαλό.
Ποιο ήταν το συµπέρασµα από τις καλάδες µου µε όλα αυτά; Μα φυσικά ότι ακόµα δε µπορώ να σας δώσω απόλυτα ασφαλείς συµβουλές. Ναι, υπάρχουν κάποια γενικότερα συµπεράσµατα στα οποία έχω καταλήξει, όπως για παράδειγµα πως αν θέλεις να πας για σαργούς και δεν έχεις φρέσκο καραβιδάκι, δε θα έχεις πρόβληµα ούτε µε το κατεψυγµένο, αφού τα ψάρια θα φάνε αρκετά καλά και αυτό.
Αν όµως σκέφτεσαι να καλάρεις για λυθρίνια και βρίσκεις µόνο κατεψυγµένο, καλύτερα να αναβάλεις την εξόρµηση, γιατί πραγµατικά δεν έχει νόηµα να το επιχειρήσεις. Από την άλλη τώρα, υπάρχουν δύο σηµεία στην πατρίδα µας τα οποία ψαρεύω αρκετά. Και στα δύο υπάρχουν κατηγορίες παραγαδιάρηδων τους οποίους εµπιστεύοµαι µε κλειστά µάτια, µε διαφορετικές όµως αντιλήψεις σχετικά µε το δόλωµα.
Για παράδειγµα, η µία κατηγορία ψαράδων δε χρησιµοποιεί για δόλωµα τη µελιδόνα, αφού θεωρούν ότι δεν τη χτυπάει τίποτα, ενώ οι υπόλοιποι ισχυρίζονται ότι µετά τον Ιούλιο -αν δεν κάνω λάθος- είναι από τα καλύτερα δολώµατα. Για πέστε µου τώρα εσείς τι γίνεται, όταν ακολουθώντας και τις δύο «σχολές» µου έχει τύχει να πιάσω – ή να µην πιάσω- ψάρια; Κάποια στιγµή, αποφασίσαµε να κάνουµε ένα πείραµα δολώνοντας ζυµάρια.
Τα ζυµάρια στα οποία καταλήξαµε ήταν διαφορετικά µεταξύ τους, το πρώτο το κατασκευάσαµε µόνοι µας στο σπίτι και το δεύτερο προήλθε από την αγορά. Το πρώτο παραγάδι που ρίξαµε ήταν εντελώς πατωτό, µόνο µε µολύβια, σε ρηχό σηµείο, και δεν έκανε δουλειά. Όµως όταν την επόµενη µέρα, µε το ίδιο ακριβώς δόλωµα, δοκιµάσαµε να σηκώσουµε τα αγκίστριά µας πιο ψηλά, τότε γεµίσαµε σαργούς. Το παράδειγµα αυτό µας δείχνει πως η επιτυχία –ή αντίστοιχα η αποτυχία- δεν έχει µόνο να κάνει µε το δόλωµα, αλλά και µε την τεχνική που θα το σερβίρουµε στα ψάρια. Επίσης, µεγάλο ρόλο παίζει και ο τρόπος δόλωσης του κάθε δόλωµατος πάνω στο αγκίστρι µας.
Γενικά υπάρχουν δύο τρόποι, και µας τους υποδεικνύει αποκλειστικά η φύση και η υφή του δολώµατος. Έτσι, ο πρώτος τρόπος προορίζεται για τα µακρόστενα δολώµατα και υπαγορεύει να µπει το αγκίστρι περαστό, ενώ ο δεύτερος επιβάλλει το «πλέξιµο» του δολώµατος πάνω στο σίδερο. Με την πρώτη «φιλοσοφία» δολώνουµε το καραβιδάκι, τα µακρόστενα σκουλήκια, αλλά και κοµµάτια από µαλάκια όπως π.χ. τα πλοκάµια τους, ενώ στη δεύτερη εκδοχή ταιριάζουν τα δολώµατα που κόβουµε σε µικρά τεµάχια, όπως η µάνα, το σώµα των µαλάκιων και τα φιλέτα από τα ψαροδόλια. Όσον αφορά τώρα στα ψαροδόλια καλό είναι να φιλετάρονται, και τα υπολείµµατα (κεφάλι-ουρά) να ρίχνονται στη θάλασσα για µαλάγρα.
Η καλύτερη δολωσιά επιτυγχάνεται αν λυγίσετε λίγο το φιλέτο, περάσετε το αγκίστρι και στις δύο ανασηκωµένες πλευρές και στη συνέχεια κάνετε ένα ακόµα πέρασµα ανάποδα. Έτσι, µειώνεται ο συνολικός χρόνος δόλωσης, αφού µε ένα κάρφωµα έχουµε περάσει δύο φορές το σώµα του δολώµατος και µε ένα ακόµα δένει καλύτερα πάνω στο σίδερο. Το καραβιδάκι τώρα, που είναι και από τα πιο συνηθισµένα δολώµατα του παραγαδιού, ταιριάζει στο αγκίστρι ανάλογα µε το µέγεθός του.
Αν π.χ. έχουµε να δολώσουµε ένα καραβιδάκι όχι πολύ µικρό (µέγεθος σαν αυτό που ζητάµε για καθετή) σε αγκίστρι Νο 14 ή 15, η δολωσιά θα είναι ίδια και στα δύο. Θα στέκεται όµως πιο όµορφα επάνω στο 14άρι, αφού το λίγο πιο µακρύ κοτσάνι κάνει το καραβιδάκι να µην καµπουριάζει, και να φαίνεται πιο «απλωµένο». ∆εν πρόκειται δηλαδή για ουσιαστική λεπτοµέρεια αλλά για µια καθαρά «διορθωτική επέµβαση», µε στόχο την καλύτερη παρουσίαση του δολώµατος πάνω στο αγκίστρι.
Στην περίπτωση των δολωµάτων που κόβονται σε κοµµάτια ή λωρίδες, η εµφάνιση του δολώµατος είναι καλύτερη πάνω σε ένα κοντοκότσανο αγκίστρι, γιατί αν το αγκίστρι έχει µακρύ στέλεχος, στη βάση του θα κρέµεται απλά µια πέτσα. Υπάρχουν όµως και ορισµένα δολώµατα τα οποία απαιτούν ιδιαίτερη µεταχείριση για να δολωθούν σωστά. Ένα από αυτά είναι το καλαµάρι.
Οι περισσότεροι ανοίγουν το σώµα του, το κόβουν σε λωρίδες, και στη συνέχεια σε µικρότερα κοµµάτια ανάλογα µε το νούµερο του αγκιστριού. Η ιδανικότερη λύση πάντως, είναι να χτυπήσουµε πρώτα το σώµα του µε ένα εργαλείο σαν αυτό που χτυπάµε το κρέας. Τα φρέσκα µύδια, αν και για πολλούς θεωρούνται αρκετά καλό δόλωµα, δε µπορούν να ψαρέψουν µε αξιώσεις αν πρώτα δεν προετοιµαστούν κατάλληλα.
Έτσι, τους κάνουµε αρκετά περάσµατα σε βελόνα και στη συνέχεια τα δένουµε µε ελαστικό νήµα. Αφού γίνει αυτή η διαδικασία, θα κόψουµε τα κοµµάτια σε ότι µέγεθος θέλουµε, µε ένα ψαλίδι. Οι περισσότεροι µάλλον δε θα έχετε δολώσει pellet, αλλά είναι και αυτή µια επιλογή που έχω δοκιµάσει. Απλά εδώ χρειάζεται να έχουµε πολύ αιχµηρά αγκίστρια, για να µπορούν να διαπερνούν εύκολα και γρήγορα τα pellets χωρίς να τα χαλάνε, µιας και η υφή τους είναι σπογγώδης.
Πολλά είναι αυτά που µπορούµε να γράψουµε, µα το θέµα είναι να πειραµατίζεστε διαρκώς, να τσεκάρετε εποχές και φεγγάρια και να ξέρετε τι ψάρια κυνηγάτε. ∆ολώµατα για το παραγάδι µπορούν να γίνουν τα πάντα -υπό συνθήκες-, όµως ψάρια στο παραγάδι θα πιάνουν όσοι «ψάχνονται» και όχι όσοι αρκούνται στα ήδη γνωστά και βολεύονται µε τα εύκολα.
