Παραγάδι-καθετή: Μεγάλες τσιπούρες στο παραγάδι και τη καθετή
Οι µεγάλες τσιπούρες, αποτελούν διακαή πόθο του ερασιτέχνη ψαρά, αφού πρόκειται για ένα από τα καλύτερα δώρα που µπορεί να του χαρίσει η θάλασσα.
∆ύσκολο θήραµα, δεν τις βρίσκουµε όλες τις εποχές, και ανάλογα µε την εποχή, θα πρέπει ψάξουµε εντατικά τους τόπους της, για να ανακαλύψουµε αν τα ψάρια είναι στα σωστά σηµεία. Όταν όµως τα βρούµε µε τη βοήθεια του βυθόµετρου, τότε θα πρέπει να γνωρίζουµε τους κατάλληλους τρόπους για να τις ψαρέψουµε µε επιτυχία. ∆ύο από αυτούς θα σας παρουσιάσουµε σε αυτό το κείµενο: ο πρώτος είναι το παραγάδι και ο δεύτερος η καθετή. Και οι δύο τρόποι ψαρεύουν στα ίδια κοµµάτια, οπότε θα προσαρµόσουµε τις κατασκευές µας ανάλογα, και θα χρησιµοποιήσουµε όσο το δυνατόν πιο όµοια εργαλεία. Η διαφορά µεταξύ καθετής και παραγαδιού, είναι ότι στην µεν πρώτη έχουµε βρει τα ψάρια µαζεµένα όλα, σε ένα µόνο σηµείο, ενώ στο δεύτερο είναι κάπως πιο σκόρπια, σε µεγαλύτερη επιφάνεια του βυθού.
Μεγάλες τσιπούρες µε παραγάδι
Οι τσιπούρες είναι πραγµατικά δύσκολα ψάρια, µε δυνατά σαγόνια που διαπερνιούνται εύκολα, ενώ µπορούν να κόβουν εύκολα τα παράµαλλά µας µε τα ισχυρά, σε πολλαπλές σειρές δόντια τους. Αν επιχειρήσουµε να χρησιµοποιήσουµε πιο χοντρά εργαλεία, γίνονται πολύ καχύποπτες και σπάνια θα τις ξεγελάσουµε. Ποιος είναι όµως ο κατάλληλος συνδυασµός µάνας, παράµαλλων, αγκιστριών και δολώµατος, προκειµένου να πειστούν και να αρπάξουν τα δολώµατά µας; Μιας και µιλάµε για µεγάλα ψάρια, αυτόµατα εννοούµε και µεγάλα δολώµατα, ότι και να είναι είναι αυτό που θα χειριστούµε, ψαροδόλι ή σαρδέλα ολόφρεσκη, χωρίς το κεφάλι ή το κεφάλι και την ουρά.
Το µεγάλο µας πρόβληµα σε αυτό το ψάρεµα, είναι οι πετονιές. ∆ηλαδή, αν ας πούµε ψαρέψουµε τσιπούρες µε 40άρι παράµαλλο, τότε θα πάρουµε για παράδειγµα πέντε κοµµάτια, αν το κατεβάσουµε στο 35, αµέσως θα δούµε περισσότερες, αν το πάµε στο 30, ακόµα πιο πολλές, µε τις ανάλογες όµως απώλειες σε παράµαλλα όσο τα νούµερα πέφτουν, ενώ µεγαλύτερη θα είναι φυσικά και η δυσκολία στο νετάρισµα ενός παραγαδιού µε λεπτότερα παράµαλλα. Αν πάντως θέλετε τη γνώµη µου, το καλύτερο παράµαλλο είναι διαµέτρου 0,28 mm, για όσους –λίγους- µπορούν να αντέξουν τη διαδικασία και τα καρδιοχτύπια. Αφότου βρούµε το σωστό τόπο και τα ψάρια, το παραγάδι που θα καλάρουµε δε χρειάζεται να είναι µεγάλο, αλλά όσο χωράει ο τόπος (maximum 100 αγκίστρια, ενώ µπορούµε να το κάνουµε και 70 ή ακόµα και 50).
Άλλωστε, αν ψαρευτεί σωστά, θα δώσει αρκετά κοµµάτια, οπότε είναι καλύτερα να ψαρέψουµε δύο φορές τον τόπο, µε µικρότερα παραγάδια, πάρα να καλάρουµε στα νέτα. Το παράµαλλό µας, για αρχή και µέχρι να δούµε τα µεγέθη των ψαριών, θα είναι διαµέτρου 0,35 χιλιοστών. Βέβαια θα χειριστούµε ένα σκληρό 35άρι παράµαλλο, χωρίς καµία ελαστικότητα, για να αποφύγουµε την πιθανότητα εύκολου κοψίµατος. Η µάνα του παραγαδιού µπορεί να είναι είτε 60άρα, είτε 70άρα, ανάλογα πάντα µε τον τόπο. ∆ηλαδή από άποψη πετονιάς µιλάµε για ένα κλασσικό ψιλό παραγάδι, αλλά όπως είπαµε είναι το πρώτο και θα λειτουργήσει σα µέσο ανίχνευσης µεγέθους των ψαριών. Η διαφοροποίησή του από το κλασσικό, ψιλό παραγάδι, είναι το αγκίστρι. Τα ψάρια αυτά δε θα τα ψαρέψουµε µε ένα κλασσικό παραγαδίσιο αγκίστρι, έστω και αν επιλέξουµε τις πιο ενισχυµένες εκδοχές του.
Σαν ερασιτέχνες, είµαστε παθιασµένοι µε το χόµπι µας, και ενδιαφερόµαστε να φτιάξουµε κάτι καλύτερο και πιο αποτελεσµατικό, ανεξάρτητα από το αν αποδειχτεί πιο δαπανηρό. Έτσι, θα επιλέξουµε αγκίστρια που χρησιµοποιούµε σε άλλες, πιο απαιτητικές και εξειδικευµένες τεχνικές, όπως πχ. στο φύλακα, τη ζόκα, το inchiku, και σε µεγέθος 3/0- 4/0 (τα νούµερα είναι και πάλι ενδεικτικά, µέχρι να δούµε τα µεγέθη των ψαριών).
Η επιλογή µας, στηρίζεται στο γεγονός ότι οι µεγάλες τσιπούρες δεν καρφώνονται εύκολα στο στόµα, και έτσι όπως τις ψαρεύουµε, δύσκολα θα βγάλουµε το αγκίστρι από την κοιλιά του ψαριού. Άρα ζητάµε ένα αγκίστρι που θα αρπάξει το ψάρι από τα µεγάλα του χείλια, ενώ το πολύ αιχµηρό αρπάδι θα διευκολύνει τη διείσδυση του µετάλλου στη σάρκα. Επίσης, αν η τσιπούρα βάλει το δόλωµα στο στόµα, η δύναµη και η ποιότητα του υλικού κατασκευής, εγγυάται σίγουρο κάρφωµα στα πολύ σκληρά της σαγώνια. Το παράµαλλο δεν εξοπλίζεται πια µε ένα µόνο αγκίστρι, αλλά διαθέτει δύο, το πρώτο σταθερό και το δεύτερο συρόµενο, όπως η κλασσική αρµατωσιά µε τα δύο αγκίστρια, η οποία προορίζεται για ογκώδη δολώµατα ή ολόκληρα ψαροδόλια και αποτελεί «κατεστηµένο» σε πολλές τεχνικές. Για να φτιάξουµε τα παράµαλλα του παραγαδιού µας, χρησιµοποιούµε αγκίστρια µε κρίκο, και αν επιλέξουµε παράµαλλα µικρότερης διαµέτρου, µπορούµε να τα διπλαρώσουµε, αν όχι, αφήνουµε το παράµαλλο ως έχει.
Η απόσταση µεταξύ των παράµαλλων θα είναι 3-4 οργιές. Για να µην σας περάσει από το νου ότι θα ξοδέψετε πάρα πολλά χρήµατα, µε µια καλή έρευνα αγοράς µπορείτε να δείτε πως υπάρχουν τέτοια αγκίστρια σε συσκευασίες των 25 ή 50 τεµαχίων, και σε αρκετά προσιτή τιµή, ώστε να µη διστάσουµε να κατασκευάσουµε ένα τέτοιο παραγάδι, το οποίο είναι το απολύτως κατάλληλο και αποτελεσµατικό εργαλείο για τις τσιπούρες και θα µας δώσει καλά ψάρια. Το δόλωµά µας πρέπει να είναι πάντα ολόφρεσκο, ενώ η δολωσιά γίνεται ως εξής (δες επόµενη σελίδα): «ανοίγουµε» αρκετά το συρόµενο αγκίστρι (τα δύο αγκίστρια βρίσκονται κοντά το ένα στο άλλο όταν το παραγάδι είναι στη λεκάνη) και στη συνέχεια περνάµε το σταθερό αγκίστρι λίγο πιο πάνω από την ουρά, ώστε να αγκαλιάζει τη ραχοκοκαλιά, το τραβάµε να ξεπεράσει ολόκληρο – και η πετονιά – και το ξαναπερνάµε στην µέση του ψαριού µε τον ίδιο τρόπο, δηλαδή µέχρι να ξεπεραστεί ολόκληρο και να φανεί η πετονιά. Τέλος, την τρίτη φορά καρφώνουµε το αγκίστρι στη ράχη και βγάζουµε όλο το αρπάδι στο σηµείο που έχουµε κόψει το κεφάλι της σαρδέλας.
Στη συνέχεια, φέρνουµε κοντά και το συρόµενο αγκίστρι και το καρφώνουµε περαστά στη ραχοκοκαλιά, λίγο πιο πάνω από την ουρά του ψαριού. Έτσι, αν και η σαρδέλα είναι µαλακό ψάρι και θέλει µεγάλη προσοχή και συγκεκριµένο τρόπο για να δολωθεί σωστά, στο τέλος καταφέρνουµε να έχουµε ένα καλοδολωµένο ψαροδόλι. Να είστε όµως βέβαιοι ότι ο κόπος σας αξίζει, αφού δύσκολα θα αντισταθεί µια µεγάλη τσιπούρα όταν της προσφέρεται ένα τέτοιο δόλωµα. Στο σηµείο που εντοπίσαµε τα ψάρια µε το βυθόµετρο, καλάρουµε το παραγάδι µας. Μη σας παραξενέψει καθόλου η σύλληψη και ψαριών άλλου είδους σε αυτό το παραγάδι, αφού ξέχωρα µε το στόχο µας, σίγουρα θα υπάρξουν και εκπλήξεις. Είναι άλλωστε πολύ φυσικό, αφού το παραγάδι που σας περιγράψαµε είναι ένα εργαλείο-πραγµατικό στολίδι, το οποίο θα δουλέψει 100% αν βρούµε το σωστό τόπο.
Στην καθετή
Όταν τα ψάρια βρίσκονται όλα µαζί σε ένα σηµείο, η καθετή είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να τα ψαρέψουµε. Και δεν εννοούµε την παραδοσιακή καθετή µε το καρούλι στο χέρι, αλλά τη σύγχρονη µορφή της, µε τα σωστά εργαλεία. Με άλλα λόγια θα χρησιµοποιήσουµε καλάµι µε µεγάλο µήκος, και µάλιστα τα λεγόµενα Boat. Το καλάµι µας θα έχει τη δυνατότητα (casting weight) να χειρίζεται µε ασφάλεια βαρίδια έως και 200-250 gr., ενώ θα διαθέτει δράση κορυφής (fast action).
Συνήθως, τα καλάµια αυτά συνοδεύονται από 2-3 ανταλλακτικές µύτες, µε δυνατότητα διαχείρισης διαφορετικών βαρών, οπότε εµείς θα επιλέξουµε αυτή που θα µας αποκωδικοποιεί σωστά και ακαριαία το τσιµπήµατα, ενώ παράλληλα θα έχει τη σωστή συµπεριφορά µετά τη σύλληψη. Σίγουρα δε θα επιλέξουµε την πιο λεπτή µύτη, αφού συνήθως είναι πολύ µαλακή και δε µπορεί να µας υποστηρίξει σωστά στη µάχη µε τα µεγάλα ψάρια. Ο µηχανισµός µας είναι ένας κλασσικός casting µηχανισµός σταθερού τυµπάνου, δυνατός και µε µεγάλη χωρητικότητα, ενώ θα έχει λόγο περιστροφής γύρω στο 5,0/1.
Τέτοιους µηχανισµούς θα βρούµε και µε εµπρόσθια, αλλά και µε οπίσθια φρένα, οπότε η επιλογή είναι δική µας και βασικά εξαρτάται από το τι µας βολεύει περισσότερο. Το συγκεκριµένο ψάρεµα δεν είναι απαραίτητο να γίνει αποκλειστικά µε νήµα, αφού µιλάµε για ένα ψάρεµα όπου το σκάφος παραµένει αγκυροβοληµένο και το µόνο που µας απασχολεί είναι η ύπαρξη και ένταση των ρευµάτων. Επίσης, οι αναµενόµενες τσιµπιές δεν είναι ανεπαίσθητες ή ύπουλες, ώστε να έχουµε απόλυτη ανάγκη τη βοήθεια του νήµατος. Για να είµαστε πάντως απόλυτα σωστοί, η καλύτερη λύση είναι να έχουµε δύο ίδιες µποµπίνες, γεµισµένες η µία µε 40άρα πετονιά και η άλλη µε νήµα γύρω στα 0,22-0,24 χιλ. Όπως είπαµε όµως και στο παραγάδι, αυτές οι επιλογές είναι απλά ένας µπούσουλας µέχρι να δούµε τι ψάρια υπάρχουν από κάτω.
Το παράµαλλό µας µπορεί εύκολα να είναι πιο λεπτό, αφού θα χειριστούµε πετονιά από το καρούλι (µηχανισµός). Η επιλογή παράµαλλων από PVDF (fluorocarbon), ανεβάζει µεν το κόστος γιατί κάθε δύο-τρία ψάρια πρέπει να αλλάζουµε παράµαλλο, αλλά παράλληλα αποτελεί και την πιο σωστή λύση. Αν όµως ελέγχουµε µετά από κάθε σύλληψη την πετονιά για πληγές και γδαρσίµατα και επίσης την κόψη του αγκιστριού, ώστε να αποφύγουµε ενδεχόµενο σπάσιµο της αρµατωσιάς ή στόµωµα του µετάλλου, τότε η ζωή των παράµαλλων µπορεί να παραταθεί -ή και να συντοµέψει-. ∆εν ξεχνάµε πως το κάρφωµα της τσιπούρας µέσα στο σκληρό στόµα της, είναι αρκετό για να χαλάσει το αρπάδι ενός αγκιστριού.
Γενικά, ένα 30άρι αόρατο παράµαλλο που καταλήγει σε µολύβι µε βάρος ικανό να πατώνει την αρµατωσιά µας, είναι ότι πρέπει για το σκοπό µας, ανάλογα πάντως και µε το βάθος του επιλεγµένου τόπου. Το µοναδικό µας παράµαλλο (αποφεύγουµε να ψαρέψουµε µε διπλάρια), µπαίνει 30-40 πόντους πάνω από το βαρίδι. Ξεκινώντας λοιπόν να φτιάξουµε την αρµατωσιά µας, θα περάσουµε ένα στοπεράκι, µία-δύο φωσφωρίζουσες χάντρες, µια χάντρα σύνδεσης (σταυρός) µε τρύπες ανάλογες του πάχους της πετονιάς µας, και µετά πάλι χάντρες και στοπεράκι.
Το παράµαλλό µας είναι το ίδιο µε αυτό του παραγαδιού, τα αγκίστρια -µέχρι να δούµε τι ψάρια κυκλοφορούν- επιλέγονται σε µέγεθος 3/0, ενώ χρησιµοποιούµε µονό παράµαλλο και όχι διπλαρωµένο, αφού η δεδοµένη ποιότητά του αποτελεί εγγύηση. Το σταθερό αγκίστρι δένεται πρώτο, και στη συνέχεια τοποθετείται και το συρόµενο µέσω του κρίκου του. Το µήκος του παράµαλλου θα είναι γύρω στους 40 πόντους, µε πιθανότητα αναπροσαρµογής του, αν στην πορεία διαπιστώσουµε από τη συµπεριφορά των ψαριών ότι χρειάζεται µεγαλύτερο. Άλλωστε, µε τη χάντρα σύνδεσης η αλλαγή των παράµαλλων είναι πολύ εύκολη υπόθεση, οπότε έχουµε φροντίσει να έχουµε έτοιµα πολλά διαφορετικά. Τέλος, θα περάσουµε το παράµαλλο από τη χάντρα σύνδεσης και θα κάνουµε ένα διπλό κόµπο.
Η σαρδέλα δολώνεται µε τον ίδιο τρόπο που περιγράψαµε στο παραγάδι, όµως εδώ έχουµε τη δυνατότητα να επιλέξουµε και έναν ακόµα: ανοίγουµε τη σαρδέλα στη µέση από το µέρος της κοιλιάς, σύρριζα στο κόκαλο (σα να επρόκειτο να τη φιλετάρουµε δηλαδή), αλλά δεν τη χωρίζουµε στη ράχη, αφήνοντας το ψάρι ανέπαφο στο σηµείο του ραχιαίου πτερυγίου του. Στη συνέχεια τοποθετούµε το συρόµενο αγκίστρι στην επιθυµητή απόσταση από το σταθερό (ώστε να χωρούν και τα δύο µέσα στο ψαροδόλι), τοποθετούµε την αρµατωσιά µας µέσα στο ανοιγµένο σώµα της σαρδέλας, µε τα αρπάδια των αγκιστριών να βγαίνουν από το κάτω µέρος και το αρπάδι να κοιτάζει την ουρά του ψαριού. Σκεπάζουµε την αρµατωσιά µας κλείνοντας το ψάρι σαν σάντουιτς και στη συνέχεια σταθεροποιούµε µε ελαστικό νήµα. Όταν τα ψάρια αρχίσουν να τσιµπούν, καλό είναι να έχουµε ετοιµάσει τα δολώµατά µας. Και για να πω την αλήθεια, πολλές φορές αλλάζουµε γρηγορότερα όλο το παράµαλλο, παρά δολώνουµε ένα άλλο ψάρι στα αγκίστριά µας.
Ένας σωστός ερασιτέχνης θα έχει έτοιµα µερικά τέτοια παράµαλλα, δολωµένα και τοποθετηµένα σε έναν κουβά µε το αίµα από τις σαρδέλες που έχει κόψει. Έτσι, απλά αφαιρεί το παλιό παράµαλλο από τη χάντρα σταυρό και περνά µέσα της το νέο, ενώ το δόλωµα πέφτει στο νερό αµέσως µόλις βγει από το αίµα, παραµένοντας απόλυτα δελεαστικό και προκλητικό για τα ψάρια. Αυτοί είναι οι δύο τρόποι που σας προτείνουµε για να ψαρέψετε τις µεγάλες τσιπούρες, αλλά σε τέτοιους τόπους, µπορείτε να είστε έτοιµοι και για άλλα ψάρια. Ο κόπος και τα έξοδα για την αγορά εξοπλισµού και την κατασκευή δυνατών και αξιόπιστων αρµατωσιών, αξίζουν αναµφισβήτητα τη θυσία σας, αφού και καλά ψάρια θα σας δώσουν, αλλά και θα αντέξουν περισσότερο.
Πρώτη Προτεινόµενη ∆ολωσιά
1. Η αρµατωσιά µας και η σαρδέλα που της αφαιρούµε το κεφάλι ή και την ουρά.
2. Ανοίγουµε αρκετά το συρόµενο και περνάµε το σταθερό από χαµηλά στην ουρά να αγκαλιάσει τη ραχοκοκλιά. Επειτά τραβάµε να περάσει και πετονιά αρκετή.
3. ∆εύτερο πέρασµα στη µέση του δολώµατος και ξανά τραβάµε όλο το αγκίστρι έξω να περάσει και η πετονιά.
4. Τελευταίο περασµα και φέρνουµε το αρπάδι του αγκιστριου στο πάνω µέρος του δολώµατος και το αρπάδι να βγαίνει έξω.
5. Φέρνουµε και το συρόµενο και το καρφώνουµε στο πίσω µέρος του ψαριού όπως φαίνετε. Αν έχουµε και την ουρά κάνουµε και δύο τσακιστές για να κρατιέται καλύτερα.
∆εύτερη Προτεινόµενη ∆ολωσιά
1. Ανοίγουµε στη µέση το ψαροδόλι µας και φέρνουµε την αρµατωσιά µας στα µέτρα του.
2. Τοποθετούµε την αρµατωσιά µας µέσα στο σώµα του ψαριού µε τα αγκίστρια να κοιτάζουν στο κάτω µέρος και στο ύψος που θέλουµε.
3. Κλείνουµε το σώµα του ψαριού και µένουν τα αρπάδια έξω. Στη συνέχεια τυλίγουµε όλο το σώµα του ψαριού µε ελαστικό νήµα.
TIPS
Όταν ψαρεύουµε τις τσιπούρες µε το παραγάδι, δεν µπορούµε να έχουµε ιδιαίτερες απαιτήσεις από ένα τέτοιο κλασσικό ψάρεµα. Αν δεν υπάρχουν πολλά ρέµατα και το βάθος δεν είναι µεγάλο, ίσως να χρειαστούµε ελάχιστα µολυβάκια για να πατώσουµε καλύτερα το παραγάδι µας. Το καλάρισµα θα γίνει µέρα και θα σηκώσουµε έπειτα από ένα δίωρο. Αν έχουµε πέσει σωστά, τα ψάρια θα µας τιµήσουν σίγουρα σε αυτό το χρονικό διάστηµα. Στην καθετή, ένα µεγάλο θέµα που θα εξετάσουµε αναλυτικά σε άλλο κείµενο, είναι η σωστή αγκυροβόληση τους σκάφους, πάνω ακριβώς από τον τόπο, ώστε να µπορέσουµε να µαλαγρώσουµε µε ακρίβεια και αποτελεσµατικότητα.
Μην υποτιµάµε τη χρήση της, γιατί εκτός του ότι θα κάνει τα ψάρια να αρπάξουν το δόλωµα πιο εύκολα, θα τα κρατήσει εκεί για πολύ ώρα και επίσης θα προσελκύσει και άλλα καλά ψάρια. Η χρήση απόχης είναι επιβεβληµένη όταν τα ψάρια είναι µεγάλα. Κάτι πολύ σηµαντικό είναι η κατάλληλη προρύθµιση των φρένων του µηχανισµού µας, ώστε την ώρα που ανεβάζουµε µια µεγάλη τσιπούρα, να µπορεί να πάρει πετονιά στα κεφάλια της.
