Παραγάδι: Σαργοί σε µεγάλες συγκεντρώσεις
Ο καλός παραγαδιάρης, ξέρει ανά πάσα στιγµή τι ψάρια θα αναζητήσει µε το συγκεκριµένο εργαλείο που έχει στα χέρια του, πώς θα τα βρει, και σε τι κοµµάτια θα καλάρει.
Θα τολµούσα µάλιστα να πω ότι είναι καλύτερος και από το gps του σκάφους του, αφού χρόνια πατάει πάνω στα ίδια σηµάδια για να βρίσκει τους τόπους του. Ανάλογα µε την εποχή θα διαλέξει το σωστό παραγάδι, θα το δολώσει µε το κατάλληλο δόλωµα και θα καλάρει τη µέρα και ώρα που πρέπει. Καθώς λοιπόν χειµωνιάζει για τα καλά, φθάνει η στιγµή για τα χειµερινά µας ψιλά παραγάδια, την προµήθεια των ενδεδειγµένων δολωµάτων και την επιλογή των κατάλληλων ηµερών για να κάνουµε τις πιο αποδοτικές ψαριές. Σε αυτό το κείµενο θα αναλύσουµε το καλάρισµα ενός ψιλού παραγαδιού, πάνω από τόπο µε ψάρια σε µεγάλες συγκεντρώσεις.
Τέτοιοι τόποι είναι για παράδειγµα ορισµένες πλάκες συνεχόµενες, στις οποίες οι σαργοί βρίσκονται κρυµµένοι όλοι µαζί από κάτω. Για να καταφέρει κάποιος να αποτυπώσει έναν τέτοιον τόπο, θα χρειαζόταν σίγουρα τη βοήθεια µιας κάµερας. Έναν τόπο µε αυτά τα χαρακτηριστικά θυµάµαι πως είχα δει στην Κρήτη, και οι ντόπιοι συνήθιζαν να λένε ότι «οι Αγιο- Μαρινιώτικες πλάκες κρύβουν πολλά ψάρια».
Τι περιµένει σε αυτήν την περίπτωση ο ψαράς;
Το ξέσπασµα του καιρού και ο ερχοµός της πρώτης µπουνάτσας, σε συνδυασµό µε σκοτάδι, δίνουν το έναυσµα για καλάρισµα στους παραπάνω τόπους, εκεί όπου τα ψάρια θα φάνε καλά. Τι παραγάδι όµως θα επιστρατεύσουµε και πως το καλάρουµε για να έχουµε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσµατα;
Το παραγάδι µας
Οι τόποι αυτοί είναι τις περισσότερες φορές δύσκολοι. Έτσι, οι πετονιές που θα επιλέξουµε θα πρέπει να είναι λίγο πιο χοντρές από εκείνες ενός κλασσικού ψιλού παραγαδιού, αλλά και να µην κόβονται εύκολα. Μιλάµε δηλαδή για πιο σκληρές πετονιές και όχι για soft υλικά. Οι µαλακές πετονιές έχουν αρκετά προβλήµατα σε τόπους µε βράχια κοφτερά σα µαχαίρια. Κατά συνέπεια, αποτελεί µονόδροµο η επιλογή πιο σκληρών και δυνατών πετονιών για µάνα και παράµαλλα.
Αν για παράδειγµα βάζουµε µία 70άρα µάνα στα κλασσικά µας παραγάδια, εδώ επιβάλλεται 80άρα και παράµαλλο 45άρι (οπωσδήποτε όµως όχι 50, γιατί θα µας βγουν οι κόµποι χοντροί). Προσοχή, µιλάµε για ένα παραγάδι σε συγκεκριµένο τόπο, µε συνεχόµενες πλάκες, σχισµές και χαράκια. ∆ε βάζουµε αυτό το παραγάδι σε τόπους όπου δε χρειάζεται, όπως για παράδειγµα µια τραγάνα.
Όσον αφορά στα αγκίστρια, θα επέλεγα ένα κωδικό ιδανικό για εύκολο ξεψάρισµα. Ιδιαίτερα αν ο τόπος είναι κοντά σε βράχια και τα ψάρια έρχονται απανωτά µέσα στο σκάφος, τότε θέλω µαλακά αγκίστρια για να ξεψαρίζω εύκολα και για να αποφεύγω τα επιπόλαια ντέµατα του παράµαλλου. Ένα µαλακό αγκίστρι µε πολύ καλό αρπάδι, αποτελεί πραγµατικά µονόδροµο. Ο τρόπος κατασκευής αυτών των παραγαδιών δε διαφέρει από τα υπόλοιπα, εκτός από το µήκος των παράµαλλων και την απόσταση µεταξύ τους.
Στα συγκεκριµένα παραγάδια δε θα πρέπει η απόσταση παράµαλλο µε παράµαλλο να είναι µεγάλη. Μια καλή πρόταση είναι δύο οργιές, αλλά αυτό θα µας το υποδείξει και πάλι ο τόπος. Οι δύο οργιές πάντως, θα είναι η µέγιστη απόσταση. Όσον αφορά τώρα στο µήκος του παράµαλλου, κάνουµε δύο κοψιές στην κουλούρα τη µία απέναντι από την άλλη, και αυτό είναι ένα καλό µήκος. Τα δύο µάτσα που θα προκύψουν, είναι έτοιµα παράµαλλα για να δέσουµε αγκίστρια.
Οι δύο παραπάνω περιορισµοί για την απόσταση µεταξύ των παράµαλλων και το µήκος τους, θέλουν αφενός να διασφαλίσουν ότι ο τόπος που επιλέξαµε δε θα µείνει αψάρευτος παρά τη µεγάλη συγκέντρωση των ψαριών, και αφετέρου να δίνουν τη δυνατότητα στους σαργούς να παίρνουν το παράµαλλο, αλλά να µην καταφέρνουν να το χώνουν εύκολα µέσα στη σχισµή, κάτω από την πλάκα.
Σε αυτό βοηθά και η χρήση αρκετών βαριδιών κατά τη διάρκεια του καλαρίσµατος. Το κατάλληλο µέγεθος του αγκιστριού είναι το 14, χωρίς αυτό να σηµαίνει πως δε µπορούµε να βάλουµε ένα 15. Όµως, επειδή αυτά τα παραγάδια είναι σίγουρο πως θα µας δώσουν ψάρια, καλό είναι να τα διαλέξουµε όσο µπορούµε. Έτσι, µε το 14άρι και µπόλικο δόλωµα σίγουρα θα αποφύγουµε τα µικρότερα ψάρια.
Πως θα το καλάρουµε
Το πιο δύσκολο κοµµάτι σε αυτά τα ψαρέµατα είναι το καλάρισµα, αν θέλουµε να πέσουµε ακριβώς πάνω στο σωστό κοµµάτι. Απαιτείται δηλαδή άριστη γνώση του τόπου. Για έναν έµπειρο παραγαδιάρη αυτό δεν είναι πολύ δύσκολο, ιδιαίτερα αφού βάλει µερικά παραγάδια στο συγκεκριµένο τόπο. Όµως τι γίνεται µε τους όχι τόσο έµπειρους και µυηµένους φίλους του εργαλείου;
Πώς θα καλάρουν έναν τόπο τον οποίο ανακάλυψαν κατά τύχη, ή τους φανέρωσε κάποιος;
Η χρήση ηλεκτρονικών συσκευών (βυθόµετρο, gps plotter) θα έλεγα πως είναι απαραίτητη σε αυτή την περίπτωση. Αν βέβαια είµαστε µόνοι στη βάρκα, η χρήση ενός combo (3 σε 1) µηχανήµατος και η διαθεσιµότητα όλων των πληροφοριών σε µία οθόνη είναι πολύ βολική, αφού διευκολύνει τον ψαρά την ώρα του καλαρίσµατος (βλέπει τον τόπο, το βάθος αλλά και το βυθό αν το επιθυµεί). Με ποιο τρόπο όµως καλάρουµε; Καταρχήν φτάνουµε στον τόπο που µας έχουν δώσει και ξέρουµε ορισµένες πληροφορίες.
Για παράδειγµα το πρώτο µας καλαδούρι θα πέσει στη µύτη του τάδε κάβου, και από εκεί υπάρχει ένας µικρός τόπος που εκτείνετε για 200 µέτρα παράλληλα µε την ακτή, και πηγαίνει στο βαθύ- γιαλό µέχρι και τα 20 µέτρα. Μετά τίποτα, όταν φεύγει από αυτά τα σηµάδια, τα αγκίστρια έρχονται πάνω µε το δόλωµα. Φτάνουµε λοιπόν στο σηµείο και οριοθετούµε τον τόπο για να ξέρουµε που είναι το κοµµάτι στο οποίο θα καλάρουµε.
Το επιλεγµένο παραγάδι υποτίθεται πως έχει υπολογιστεί για να χωρέσει στο συγκεκριµένο κοµµάτι. Αν δεν έχει υπολογιστεί και βγει µεγαλύτερο, θα το κόψουµε όταν φτάσουµε έως εκεί που θέλουµε. Καλαδούρια και βαρίδια βρίσκονται κοντά µας και αφού δούµε πως πάνε τα ρέµατα ξεκινάµε βάζοντας πρώτα την οθόνη µας στο gps (ή ακόµα καλύτερα αν διαθέτουµε και στο plotter) και αρχίζουµε να καλάρουµε. Αφού αποθηκεύσουµε το πρώτο µας στίγµα, πραγµατοποιούµε για παράδειγµα µία πορεία ευθεία, ακολουθώντας το ίδιο βάθος (πχ. 10 µέτρα).
Όταν φτάσουµε στο τέλος του τόπου βάζουµε ένα καλαδούρι, σηµειώνουµε το σηµείο στο µηχάνηµα και γυρίζουµε τη βάρκα κατευθείαν, σε πορεία παράλληλη µε την καταχωρηµένη, αλλά αυτή τη φορά σε µεγαλύτερο βάθος (ας πούµε 15 µέτρα). Σε αυτά τα βάθη δεν έχουµε κανένα πρόβληµα, αφού το καλαδούρι θα πατώσει γρήγορα το παραγάδι µας.
Όταν όµως ρίχνουµε παραγάδι σε µεγάλα βάθη, καλό είναι λίγο µετά τη στροφή να τοποθετήσουµε ένα ακόµα µολυβάκι, για να το βοηθήσει να φτάσει κάτω πιο γρήγορα. Φθάνοντας στο επιθυµητό βάθος, συνεχίζουµε να καλάρουµε δίνοντας µεγάλη προσοχή το µηχάνηµα, ώστε να µην έρθουµε σε επαφή µε το ίχνος που έχει αφήσει η βάρκα στο πιο ρηχό σηµείο. Έστω και αν το βάθος µεταβάλλεται, και ενώ για παράδειγµα βρισκόµαστε στα 15 µέτρα ξαφνικά γίνεται 10, δεν αλλάζουµε πορεία, γιατί αυτό που µας ενδιαφέρει είναι να βρισκόµαστε στη σωστή απόσταση από το ίχνος στο πρώτο κοµµάτι που καλάραµε.
Όταν φτάσουµε στην ίδια ευθεία µε το πρώτο µας καλαδούρι (δηλαδή εκεί όπου σταµατάει ο καλός τόπος), βάζουµε άλλο καλαδούρι και στροφή πάλι προς τα βαθιά για να πιάσουµε τα 20 µέτρα. Το ίδιο επαναλαµβάνεται µέχρι να φτάσουµε στο βάθος που µας έχουν πει ότι σταµατά ο τόπος να έχει τη συγκεκριµένη µορφολογία (πλάκες, χαράκια κτλ). Έτσι σχηµατίζουµε ένα κοµµάτι πάνω-κάτω οριοθετηµένο, τόσο σε µήκος όσο και σε πλάτος.
Από κει και πέρα ελπίζουµε να έχουµε πέσει στο καλό κοµµάτι που µας είπαν, να καλάρουµε τη σωστή ώρα και να έχουν όρεξη τα ψάρια. Σε πολλούς ίσως να ακούγεται δύσκολο, όµως πιστέψτε µε δεν είναι καθόλου δύσκολο, αρκεί αυτός που καλάρει να είναι εξοικειωµένος µε το αντικείµενο και να µη δίνει όλη του τη προσοχή στη λεκάνη.
Αν πάλι υπάρχει δεύτερο άτοµο στο σκάφος για το τιµόνεµα, τότε το ρίξιµο του παραγαδιού πραγµατικά δεν είναι τίποτα σπουδαίο, αρκεί ο τιµονιέρης µε τον καλαριστή να συνεννοούνται για το πότε φτάνει το σκάφος στο σηµείο για ένα ακόµα καλαδούρι. Το καλάρισµα κοντά σε κάποια ακτογραµµή, είναι θα έλεγα πιο εύκολο σε σχέση µε ένα παραγάδι µεσοπέλαγα.
Κοντά στην ακτή έχεις την αίσθηση του ορίζοντα, κάποιο σηµείο αναφοράς έστω και αν βρίσκεσαι λίγο πιο µακριά από αυτή. Όταν όµως καλάρεις µεσοπέλαγα, τα πάντα χάνονται και µόνο το µηχάνηµα µπορεί να σου υποδείξει το σωστό σηµείο για το καλάρισµα. Τέτοιοι τόποι είναι πχ. οι βαθιές ξέρες που «σηκώνουν κεφάλι». Εκεί µας ενδιαφέρει να καλάρουµε ένα µικρό παραγάδι όλο πάνω στο σήκωµα, χωρίς να πέσει στα γκρέµια.
Όταν το ίδιο καλάρισµα γίνεται σε βαθιά νερά, θα πρέπει να χρησιµοποιούνται περισσότερα βαρίδια για να µην παρασύρεται εύκολα από τα ρέµατα. Αυτό που δε θέλουµε να δούµε σε καµία περίπτωση στην οθόνη του µηχανήµατός µας, είναι να περνάει η βάρκα µας πάνω από το ίχνος που έχει αφήσει καθ’ όλη τη διάρκεια του καλαρίσµατος. Όταν έρθει τώρα ή ώρα για να σηκώσουµε το παραγάδι, καλό είναι να ακολουθήσουµε τη ρότα η οποία ακολουθήθηκε κατά τη διαδικασία του ριξίµατος.
Σίγουρα θα µας βοηθήσει να ξεµπλέξουµε το εργαλείο µας όταν αυτό θα έχει σκαλώσει ( γιατί τα µπλεξίµατα είναι σίγουρα). Οι µεγάλοι σαργοί θα το βάλουν οπωσδήποτε κάτω από πλάκες, µε τη βοήθεια όµως του πιο χοντρού και σκληρού παράµαλλου, θα καταφέρουµε να τους βγάλουµε. Όσοι έχετε αυτήν την εµπειρία, θα µε θυµηθείτε όταν καταλαβαίνετε µε το τράβηγµα πως βγαίνει ο σαργός κάτω από την πλάκα, και πως την ώρα που σηκώνετε το παραγάδι αυτός πάει και κρύβεται στα χαράκια.
Είναι πραγµατικά µία από τις πολύ καλές εµπειρίες του ψιλού παραγαδιού. Η απόχη πρέπει να είναι πάντα δίπλα µας, γιατί τα ψάρια είναι µεγάλα και τα παράµαλλα αρκετά ταλαιπωρηµένα. Σε τέτοιους τόπους επιδιώκουµε να πάρουµε κυρίως σαργούς, αλλά και σηκιούς, ίσως και καµία τσιπούρα.
Για όσους λοιπόν δεν το έχουν ξανακάνει, προτείνουµε ηρεµία στο καλάρισµα, τα υλικά και τα εργαλεία που µπορεί να χρειαστούν διαθέσιµα και εύκολα προσβάσιµα, και προσοχή στο τιµόνι ώστε να κινούµαστε συνεχώς µε µπούσουλα τις ενδείξεις στην οθόνη του µηχανήµατός µας. Καλό καλάρισµα, και πιστέψτε µε: θα απολαύσετε πολλά και όµορφα ψαράκια.
