Ψάρεμα με την τεχνική Slow Pitch Jigging και ο κατάλληλος εξοπλισμός (2)
Σε προηγούµενο άρθρο αναφερθήκαµε στο τι είναι slow pitch jigging, στις κινήσεις της τεχνικής και τις απαιτήσεις που έχουµε από το καλάµι µας. Ακολουθεί µια περίληψη για όσους δεν το διάβασαν και για να γίνει κατανοητή η συνέχεια της τεχνικής.
Το καλάµι µας, λοιπόν, πρέπει να έχει την απαραίτητη ευαισθησία ώστε να µας µεταφέρει κάθε πληροφορία για τις συνθήκες που υπάρχουν στο βυθό. Να µπορεί να διαχειριστεί µεγάλο εύρος πλάνων, να είναι ελαφρύ, µε µικρή διάµετρο στο στέλεχος, αργή κωνική, παραβολική δράση, να µπορεί να παίζει στο ρυθµό και στον τόνο που του δίνουµε. Να είναι κατασκευασµένο για να κάµπτεται αργά, σε όλο το στέλεχος και να επανέρχεται δυνατά, δίνοντας ελεύθερη κίνηση στον πλάνο.
Οι κινήσεις είναι πάνω-κάτω, αργά-γρήγορα, πολύ ψηλά έως πολύ χαµηλά. Η συχνότητα στην εναλλαγή από τη µία κίνηση στην άλλη, γίνεται αφού πρώτα έχει επανέλθει η µύτη από το καλάµι στην ίδια ευθεία µε το στέλεχος.
Η ρυθµική ήρεµη κίνηση δίνει στον πλάνο ένα χορευτικό τέµπο που αλλάζει βήµα κάθε 1 δευτερόλεπτο περίπου. Στην περίπτωση που δοκιµάσουµε την επόµενη κίνηση ενώ το καλάµι βρίσκεται ακόµα σε παραβολή, ο πλάνος σταµατάει να χορεύει ρυθµικά και χάνει την ελευθερία κίνησης και το φυσιολογικό του ρυθµό.
Από τη στιγµή που χτυπάει ένα ψάρι, το καλάµι σταµατάει τη δουλειά του και αναλαµβάνει δράση ο µηχανισµός.
ΤΟ ΣΤΗΣΙΜΟ ΚΑΛΑΜΙ – ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ
Τα περισσότερα καλάµια του slow, δέχονται µηχανισµούς οριζόντιου τυµπάνου. Η άµεση επαφή που έχουµε µε τον πλάνο ακουµπώντας το δάχτυλό µας στο νήµα, είναι ο κύριος λόγος.
Αυτή η άµεση επαφή θα µας ειδοποιήσει για µικρά χτυπήµατα που µπορεί να συµβούν όταν κατεβαίνει ο πλάνος. Μπορούµε άµεσα να φρενάρουµε ασκώντας πίεση στον κύλινδρο ή να παίξουµε µε τον πλάνο πριν φτάσει στο βυθό. Ακόµα, µπορούµε να αρχίσουµε άµεσα ανάκτηση, γλιτώνοντας ένα πιθανό σκάλωµα.
Ο µηχανισµός µας θέλουµε να έχει εργονοµική µανιβέλα, που θα µας βοηθήσει στην κίνηση του πλάνου και στη διάρκεια της µάχης. Σε όλες τις τεχνικές, έχουµε απαιτήσεις τα φρένα να είναι γραµµικά και να αφήνουν το νήµα βελούδινα, στο slow που είναι µία ντελικάτη τεχνική, ένας λόγος παραπάνω. Τα πολλά φρένα δεν θα µας χρησιµεύσουν σε κάτι, γι’ αυτό βλέπουµε µηχανισµούς που δίνουν λίγα φρένα να κοστίζουν περισσότερα χρήµατα από άλλους που έχουν πολύ ισχυρότερα.
Η σχέση µετάδοσης είναι σχετικό και έχει να κάνει µε πολλούς παράγοντες, όπως επίσης και το µήκος του νήµατος που ανακτά σε κάθε περιστροφή της µανιβέλας. Μικρότερη σχέση µετάδοσης, µεγαλύτερη ευκολία έλξης, και το αντίθετο. Κάτι σαν τις ταχύτητες σε ένα ποδήλατο. Το µέγεθος του κυλίνδρου επίσης παίζει ρόλο στην ανάκτηση, γι’ αυτό ένας µηχανισµός µε στενό τύµπανο είναι ο πλέον κατάλληλος. Γενικότερα, ένας µηχανισµός ο οποίος στο βάθος που ψαρεύουµε µας δίνει ανάκτηση 75 έως 85 πόντους, είναι αυτός που θα χρειαστούµε.
Για παράδειγµα στο θέµα ανάκτηση, ένας µηχανισµός που µαζεύει 1 µέτρο, όταν κατέβει ο πλάνος στα 150 µέτρα η ανάκτηση θα γίνει 60 πόντους, γιατί θα µειωθεί η διάµετρος στην µποµπίνα. Αυτός δεν κάνει για την τεχνική. Το ίδιο µπορεί να συµβεί και µε τη σχέση µετάδοσης. Ένας µηχανισµός µε σχέση 7 προς 1 και ανάκτηση 110 πόντους, στα 60 µέτρα έχει ανάκτηση 90 εκατοστά, άρα δεν είναι ο πλέον κατάλληλος για να ψαρέψω κόκκινα ή µαύρα όπου θέλω να µείνει ο πλάνος αρκετή ώρα στο πεδίο δράσης των ψαριών.
Για να τα συνοψίσουµε: Μηχανισµός οριζόντιου τυµπάνου στενός, µε εργονοµική µανιβέλα µήκους 8.5εκ. τουλάχιστον, βελούδινα φρένα, µε ανάκτηση στο βάθος που ψαρεύουµε γύρω στους 80 πόντους.
ΝΗΜΑ
Κανόνας είναι να έχουµε φορτωµένο στο µηχανισµό µας νήµα µήκους τουλάχιστον διπλάσιου από το βάθος που ψαρεύουµε. Ένα PE2 (διάµετρος 0.21 έως 0.23mm) µας καλύπτει για τα περισσότερα είδη ψαριών που βρίσκονται στις θάλασσές µας. Εξίσου δηµοφιλές το PE1.5 (διάµετρος 0.19mm). Το νήµα µπορεί να έχει απόκλιση στην πραγµατική διάµετρο από διαφορετικές εταιρείες.
Γενικά, προτιµούµε 8κλωνο µε χαµηλή ελαστικότητα και να µην κρατάει νερό. Όσο πιο µικρή διάµετρο έχει το νήµα µας, τόσο αυξάνεται η επαφή µας µε τον πλάνο, έχουµε περισσότερα χτυπήµατα από ψάρια, αλλά αυξάνονται και οι πιθανότητες να χάσουµε αξιόλογα ψάρια.
Ένας νέος στην τεχνική, είναι προτιµότερο να ξεκινήσει µε PE1.5, για να έχει καλύτερη επαφή και περισσότερα χτυπήµατα.
Για παράµαλλο -shock leader- θα βάλουµε αόρατη πετονιά (fluorocarbon), ίδιας αντοχής µε το νήµα, ώστε σε περίπτωση που έχουµε κόψιµο, το αδύνατο σηµείο να είναι ο κόµπος και να µην χάσουµε νήµα. Το µήκος στο παράµαλλο θα ξεκινήσει από 5 έως 8 µέτρα στα ρηχά και όσο πιο βαθιά ψαρεύουµε, τόσο µικρότερο µήκος θα βάζουµε.
Ο λόγος που χρησιµοποιούµε πετονιά, είναι το ότι έχει µεγαλύτερη αντοχή σε πιθανή επαφή µε κάποιον βράχο, ή ακόµα και µε το στόµα ή τα µάγουλα ενός ψαριού, αλλά και για την ελαστικότητά της, η οποία θα προστατέψει το σετ στο πρώτο σοκ από το χτύπηµα του ψαριού, απορροφώντας την κρούση και δουλεύοντας σαν ελατήριο.
Ένα νήµα µπορεί να δώσει επιµήκυνση γύρω στο 3%, µία πετονιά γύρω στο 17 %. Αυτό το λαµβάνουµε υπόψη µας για το µήκος του παράµαλλου. Αν ψαρεύω στα 60 µέτρα για µαύρα ψάρια, επτά µέτρα παράµαλλο µου δίνουν περίπου 1 µέτρο επιµήκυνσης/ελαστικότητας και την ανάλογη προστασία στον εξοπλισµό.
Αν ψαρεύω στα 120 µέτρα για κόκκινα ψάρια, µου δίνει 2 µέτρα ελαστικότητα, συν τα µέτρα ελαστικότητας που έχει το νήµα. Εδώ είναι διπλή η ζηµιά, αφενός επειδή χάνω την άµεση επαφή µε τον πλάνο, αφετέρου επειδή όταν έχω 7 µέτρα παράµαλλο διαµέτρου 0.52mm, είναι σαν να έχω µεγαλύτερο βάρος στον πλάνο από ότι το πραγµατικό του.
Το παράµαλλο θα δεθεί πάνω σε ένα κρικάκι solid ring. Σε ένα άλλο κρικάκι θα δέσουµε τα δύο αγκίστρια (assist hooks). Τα δύο κρικάκια θα τα συνδέσουµε στον πλάνο µε τη βοήθεια ενός κρίκου σπιράλ (split ring). ∆ύο ακόµα αγκίστρια θα βάλουµε στην άλλη πλευρά του πλάνου.
Από επάνω long (μακρόστενος), leaf (σχήμα φύλλου), long fall (καρίνα στην κοιλιά, αργή οριζόντια πτώση)
ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΛΑΝΩΝ
Πλάνοι πτώσης (fall jigs): Πλάνοι µε χαρακτηριστικό το αισθητά πιο χοντρό µέρος στην κοιλιά τους, κάτι σαν καρίνα, πράγµα που τους κάνει να πέφτουν µένοντας για αρκετή ώρα σε οριζόντια θέση. Θα τους δώσουµε κίνηση σηκώνοντας όσο πιο ψηλά µπορούµε το καλάµι, µε ηρεµία, χωρίς βιασύνη, και θα αφήσουµε το καλάµι να κατέβει ελεύθερα, χωρίς να χάνουµε την επαφή µε τον πλάνο.
Πλάνοι σε σχήµα φύλου: Μπορούν να δουλέψουν µε όλες τις κινήσεις, αποδίδουν καλύτερα όταν δεν έχουµε ρεύµατα, δουλεύουν καλά τόσο σε αργές όσο και σε νευρικές κινήσεις, γλιστρώντας στο νερό όπως ένα φύλλο που πέφτει από το δέντρο όταν δεν φυσάει.
Μακρόστενοι πλάνοι: Κολυµπούν από πλευρά σε πλευρά και αποδίδουν κυρίως σε νευρικές κινήσεις, αλλά είναι υπάκουοι σε κάθε κίνηση, στις περισσότερες συνθήκες. Το µακρόστενο σχήµα δεν πρέπει να µας ξεγελά, γιατί µπορεί να διανύσουν αρκετά µέτρα κολυµπώντας οριζόντια.
Είναι κανόνας, ότι το ποσοστό χτυπηµάτων που θα δεχθούµε από ψάρια στην ανάκτηση, είναι πολύ µεγαλύτερο από ότι όταν ο πλάνος είναι σε κάθοδο στο νερό. Αν παίρνουµε χτυπήµατα µόνο στην κάθοδο του πλάνου, κάτι κάνουµε λάθος στην τεχνική. Κάθοδο εννοούµε τη στιγµή που τον αφήνουµε ελεύθερα να φύγει προς το βυθό και δουλεύει µόνος του.
Ανάκτηση δεν εννοούµε µόνο τη στιγµή που µαζεύουµε τον πλάνο για να τον φέρουµε στην επιφάνεια, αλλά κάθε κίνηση που κάνουµε από τη στιγµή που ακουµπάει στο βυθό και αρχίζουν οι τεχνικές κινήσεις, για τις οποίες είπαµε ότι είναι πάνω-κάτω, σε διαφορετικούς ρυθµούς. Η πιο σηµαντική στιγµή για να υπάρξει επαφή µε το ψάρι, είναι ακριβώς εκεί που σταµατά η κίνηση προς τα επάνω και ο πλάνος παίρνει οριζόντια θέση µε κατεύθυνση προς το βυθό.
Asist hook Όταν αρχίζουμε να παίρνουμε ψάρια στην ανάκτηση του πλάνου, σημαίνει ότι κάνουμε σωστές κινήσεις και αρχίζουμε να μπαίνουμε στο λογική της τεχνικής. Σημασία δεν έχει το μέγεθος ή το είδος του ψαριού, οι επιτυχίες δεν θα αργήσουν να έρθουν και πολλές φορές δύο δύο.
∆ουλεύοντας διαφορετικούς πλάνους στο ίδιο βάρος, θα παρατηρήσουµε ότι έχουν διαφορετική αντίσταση στην ίδια κίνηση. Άλλος θα είναι υδροδυναµικός και θα δίνει µία αίσθηση ότι είναι πιο ελαφρύς, άλλος ότι κολλάει και θέλει προσπάθεια, ένας τρίτος ότι δεν ακούει στην κίνηση αυτή.
Πάντα ακούµε τον πλάνο πώς θέλει να δουλέψει και δεν προσπαθούµε βίαια να του επιβάλουµε το δικό µας ρυθµό. Αυτό που συστήνω ξεκινώντας το ψάρεµα, είναι να έχουµε έναν πλάνο που δουλεύει καλά σε διαφορετικές συνθήκες και ανταποκρίνεται εύκολα σε πληθώρα κινήσεων.
Αφού µάθουµε καλά τη συµπεριφορά αυτού του πλάνου και ακούµε τις πληροφορίες που µας δίνει, θα τον χρησιµοποιούµε σαν πλάνο πιλότο. Είναι ο πρώτος που θα ρίξουµε στο νερό και οι πληροφορίες που θα πάρουµε για τις συνθήκες, θα είναι αυτές που θα καθορίσουν µε ποιον πλάνο θα ψαρέψουµε, σε τι ρυθµό και σε ποιον τόνο.
ΧΡΩΜΑ ΠΛΑΝΟΥ
Το χρώµα έχει πιο πολύ ενδιαφέρον στα δικά µας µάτια, παρά στα µάτια των ψαριών. Μελετώντας βιβλιογραφία και επιστηµονικές έρευνες, αυτό που έχω βρει ενδιαφέρον είναι ότι τα µάτια των ψαριών έχουν τη δυνατότητα να βλέπουν πιο γρήγορα από δικά µας. Για να το καταλάβουµε καλύτερα, µία σπίθα την οποία εµείς βλέπουµε φευγαλέα για κλάσµατα του δευτερολέπτου, στον ίδιο χρόνο το ψάρι την βλέπει σαν σε αργή κίνηση.
Ξέρουµε, ακόµη, ότι τα ψάρια µπορούν να αντιληφθούν ήχους ή κινήσεις σε µεγάλη ακτίνα γύρω τους, µέσω της πλευρικής γραµµής που βρίσκεται κατά µήκος όλου τους του σώµατος, σε όλο το σώµα τους. Ο ήχος και η κίνηση είναι αισθήσεις που έχουν µεγάλη σηµασία στα ψάρια και γενικότερα στο θαλάσσιο περιβάλλον. Θηλαστικά όπως τα δελφίνια, όταν άφησαν την ξηρά, δεν ανέπτυξαν καλύτερη όραση στο νερό, αλλά ένα καταπληκτικό ηχοεντοπιστικό σύστηµα.
Από τα παραπάνω, µπορούµε να συµπεράνουµε ότι η κίνηση του πλάνου είναι αυτή που θα τραβήξει το ενδιαφέρον σε ένα ψάρι.
ΠΩΣ ΑΡΜΑΤΩΝΟΥΜΕ ΕΝΑΝ ΠΛΑΝΟ;
Με όσο λιγότερα µεταλλικά αντικείµενα είναι δυνατόν. Αποφεύγουµε στριφτάρι, εκτός και αν ο πλάνος είναι κατασκευασµένος να δουλέψει µε αυτό. Ακόµα και τα αγκίστρια µπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την πλεύση του.Μπορούµε να διορθώσουµε ή να βοηθήσουµε τον πλάνο, αλλάζοντας µέγεθος στα αγκίστρια ή µήκος στο νήµα, όπως ρυθµίζει η ουρά το πέταγµα του χαρταετού.
ΟI ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΔΕΧΘΟΥΜΕ ΧΤΥΠΗΜΑ ΕΙΝΑΙ ΤΡΙΕΣ:
• Παρουσιάζουµε τον πλάνο σαν ψάρι που έχει αποκοπεί από το κοπάδι και έχει χάσει τον προσανατολισµό του.
• Ο πλάνος συµπεριφέρεται σαν τραυµατισµένο ψάρι.
• Ο πλάνος δείχνει σαν ένα σκοτωµένο ψαράκι.
Πολύ σηµαντικό είναι να γνωρίζουµε τη βιολογία, τη διατροφή και γενικότερα την συµπεριφορά του είδους ψαριών που στοχεύουµε. Αυτό θα καθορίσει το είδος πλάνου, το βάρος και τις κινήσεις που θα κάνουµε για να έχουµε επιτυχίες, και θα µας βοηθήσει να φέρουµε πιο εύκολα στην βάρκα ένα ψάρι που πιάστηκε στα αγκίστριά µας.
Η ΜΑΧΗ
∆εν τροµπάρουµε µε το καλάµι, είναι βασική αρχή. Θα το σπάσουµε. Ο µηχανισµός είναι αυτός που θα τραβήξει το ψάρι στο σκάφος. ∆εν χρειάζονται πολλά φρένα, θέλει κυρίως ηρεµία και να γνωρίζουµε πώς αντιδρά κάθε είδος ψαριού και τι δυνάµεις διαθέτει.
Αυτό που πρέπει να γνωρίζουµε είναι, όταν ρυθµίσω τα φρένα στα 2.5 κιλά στο σκάφος, κατεβάζοντας τον πλάνο στα 100 µέτρα, τα φρένα µου θα έχουν ανέβει στα 3 κιλά περίπου, γιατί µειώθηκε η διάµετρος στον κύλινδρο. Στη µάχη, όµως, τα 3 κιλά που έχω στο µηχανισµό, είναι πολύ περισσότερα στο στόµα του ψαριού. Η πίεση που ασκούν στο ψάρι τα 100 µέτρα νήµα που είναι µέσα στη θάλασσα, είναι παράγοντας που πρέπει να λαµβάνουµε υπόψη µας. Οι δυσκολίες είναι στα µεγάλα πελαγικά και στα µεγάλα µαύρα ψάρια.
Γνωρίζουµε ότι τα ψάρια κολυµπούν διαγώνια ή παράλληλα προς το βυθό και όχι κάθετα. Μία
σφυρίδα που κατευθύνεται κάθετα προς το βυθό, είναι µάταιο να προσπαθήσουµε να την σταµατήσουµε. Θα έχει για λίγα µέτρα αυτήν την πορεία και µόνον όταν νιώσουµε ότι έχει παράλληλη πορεία, µπορούµε να της πάρουµε κεφάλι. Αν βραχώσει, ξέρουµε ότι το έκανε στο πιο πρόχειρο σηµείο. ∆εν πιέζουµε καταστάσεις, ασκούµε σταθερή πίεση και αφήνουµε το ψάρι να νοιώσει σιγουριά. Όταν προσπαθήσει να µετακινηθεί σε ασφαλές σηµείο, είναι η ευκαιρία να ξεβραχώσουµε το ψάρι.
Ένα µαγιάτικο που κάνει φευγιό, ξέρουµε ότι ανεβάζει τα φρένα στο µηχανισµό. Η αντίσταση από το νήµα το κουράζει, και συνεπώς, από το να ανεβάσουµε φρένα και να κοπεί κάπου το σετ, καλύτερα να κάνουµε υποµονή. Γρήγορα θα κάνει την πρώτη στάση. Αυτό που εµείς λέµε «σταµάτησε» ή «µουλάρωσε» το ψάρι, δεν είναι ότι κάθισε ακίνητο, αλλά κάνει κύκλους στο ίδιο βάθος. Η ψυχραιµία και η γνώση, είναι αυτά που θα µας δώσουν τη χαρά να το φέρουµε στο σκάφος.
Το slow pitch jigging είναι η τεχνική όπου η φράση «έπιασα ένα ψάρι τρόπαιο» δεν σηµαίνει πολλά. Αυτό που έχει σηµασία και είναι η απόλυτη ευχαρίστηση στην τεχνική, είναι το «έπιασα το ψάρι που είχα στόχο και γνωρίζω γιατί το έπιασα». Μην φοβάστε τις αποτυχίες, αυτές θα δώσουν την εξέλιξη στην τεχνική.
Καλές θάλασσες και υγεία σε όλους.
