Ψάρεμα με Ζόκα: Μικρή και μεγάλη, για ρηχά και βαθιά!
Ανέκαθεν, η προσαρμογή των ψαριών σε κάθε νέα τεχνική, μας «υποχρέωνε» να αναζητάμε καινούργιους τρόπους και εργαλεία, ώστε να καταφέρουμε να τα ξεγελάσουμε εκ νέου και να βελτιώσουμε και πάλι τα ποσοστά επιτυχίας μας.
Κάθε νέα αλλαγή από μέρους μας, αποδίδει καρπούς στην αρχή, αλλά αυτό αποδεικνύεται πρόσκαιρο και μη προσοδοφόρο στη συνέχεια…
Τα ψάρια γίνονται ολοένα και πιο καχύποπτα, μιας και έχει περάσει πλέον στο DNA τους τι βλέπουν σαν φυσιολογικό και τι αφύσικο. Εφαρμόζοντας μία τεχνική, όσο περνάει ο καιρός τόσο πιο δύσπιστα γίνονται προς αυτήν. Η γρήγορη, χρονικά, εναλλαγή σχετικά παραπλήσιων τεχνικών πχ. tenya –tai rubber-hitochu tenya, μας δείχνουν τη μεγάλη προσαρμοστικότητά τους στην εκάστοτε νέα τεχνική. Σε αυτό το κεφάλαιο θα αναφερθούμε σε ένα εργαλείο που δουλεύει στο ψάρεμά μας σε βάθος χρόνου, με σταθερή αλλά και αξιόλογη απόδοση: Τη ζόκα!
Ζόκες μικρές, μεγάλες, για ρηχά ή βαθιά νερά. Όσοι ψαράδες ξέρουν να τις δουλεύουν, παίρνουν τα καλύτερα ψάρια. Απευθύνεται σε όλα τα είδη των ψαριών, από τους κολιούς και τα σκουμπριά, ως τους βλάχους, τα τσαούσια, τις τσιπούρες κλπ.
Εφαρμογή στην πράξη
Ο τρόπος ψαρέματος δεν είναι τόσο εύκολος και χρειάζεται αρκετή προσοχή για να καταλάβεις το τσίμπημα. Στην αρχή πετάς τη ζόκα όσο γίνεται πιο μακριά από τη βάρκα και αφήνεις αρκετές χεριές κοιλιά, ώστε να κατεβαίνει μόνη της, γλυκά γλυκά, χωρίς κανένα σταμάτημα. Όταν φτάσει λίγα μέτρα πριν το βυθό, τα μάτια σου πρέπει να είναι στην πετονιά. Αν τεντώσει η κοιλιά ή κάνει ένα τρέμουλο, καρφώνεις απότομα. Και στις δύο περιπτώσεις, το ψάρι έχει το δόλωμα στο στόμα, είτε τραβώντας το για να το πάρει, είτε σταματώντας το στον αέρα, προσπαθώντας να το φάει.Δύσκολο ψάρεμα, τεχνικό, αλλά τολμώ να πω το πιο καλό σε απόδοση, ποιότητα, αλλά και μέγεθος ψαριών. Ο χρόνος που θα αφιερώσει κάποιος σε αυτό, παρά τις αρχικές δυσκολίες και αποτυχίες, στο τέλος θα τον δικαιώσει και μάλιστα με το παραπάνω!
Ιστορική Αναδρομή
Οι πρώτες ζόκες ήταν μόνο στο χρώμα του μολυβιού και τις γυαλίζαμε πάνω σε ένα κομμάτι δέρμα, με υδράργυρο σε μορφή μπίλιας. Αυτό, λόγω επικινδυνότητας του υδραργύρου, έχουν πλέον καταργηθεί και τη θέση τους πήραν οι ζόκες χρωμίου, όπως κι αυτές που χρησιμοποιούμε κυρίως σε πιο βαθιά ψαρέματα, οι χρωματιστές με κλέφτες.
Λέγεται ότι οι πρώτοι που ψάρευαν με ζόκα ήταν οι Σμυρνιοί. Ψάρευαν τις τσιπούρες, με τα κουπιά, χωρίς άγκυρα, δολώνοντας ζωντανή γαρίδα ή κομμάτι σαρδέλας. Καθώς κατάγομαι από οικογένεια Σμυρνιών, ψαράδων στο επάγγελμα, μπορώ να το επιβεβαιώσω αυτό και να αναφέρω ένα τρόπο συλλογής δολώματος για το συγκεκριμένο ψάρεμα της τσιπούρας με ζόκα.
Μία μέρα πριν το ψάρεμα, ο πατέρας μου κρεμούσε σε κάθε σκαρμό της βάρκας μία ψάθινη σκούπα, φτιαγμένη από ψιλά κλαδιά, πολύ πυκνά μεταξύ τους. Μόλις βράδιαζε, οι γαρίδες έμπαιναν μέσα χρησιμοποιώντας τα σαν φωλιά. Αυτό σε βάθος ως 2 μέτρα. Το πρωί τα σήκωνε σιγά-σιγά και βάζοντας μία απόχη με ψιλό μάτι από κάτω, τα τίναζε, μαζεύοντας πάνω από 20 γαρίδες από κάθε σκούπα. Το τεράστιο πλεονέκτημα με ζόκα, σε ψαρέματα όπως οι τσιπούρες, τα λαβράκια, και σε πιο βαθιά νερά, τα σκαθάρια, είναι ότι κατεβαίνεις σιγά-σιγά, και η γυαλάδα της δολωμένης ζόκας, σε συνδυασμό με το δόλωμα που έχουμε βάλει πάνω στο αγκίστρι της, ξεγελά πολύ εύκολα το ψάρι.
Το βάρος της ζόκας που θα χρησιμοποιήσουμε, εξαρτάται κυρίως από το βάθος και την ένταση των ρευμάτων που επικρατούν στην περιοχή. Ειδικά στο ψάρεμα των σκαθαριών, θα μας επιτρέψει να πάρουμε τα καλύτερα ψάρια, ανεβάζοντάς τα αρκετά πιο ψηλά από τον πυθμένα. Τα λίγα, σε ένταση, ρεύματα, βοηθούν τις πιο πολλές φορές σε σχετικά μικρά βάθη ως 30 μέτρα, αλλά βαθύτερα ο βαθμός δυσκολίας ανεβαίνει αρκετά.
Μια υπέροχη Ψαριά!
Ήταν, θυμάμαι, τέλη Μαρτίου με αρχές Απριλίου, όταν ξεκίνησα μαζί με το φίλο μου Βασίλη Χιώτη να πάμε για το ψάρεμα των σκαθαριών, σε ένα κομμάτι στην Χαλκιδική. Οι καιρικές συνθήκες ήταν απόλυτα ευνοϊκές για το συγκεκριμένο μέρος, αφού επικρατούσε άπνοια και δεν υπήρχαν καθόλου ρεύματα. Το βάθος ήταν στα 64 μέτρα και ο βυθός γεμάτος κοράλλια, τόπος που ευνοεί την ύπαρξη σκαθαριών, μα και άλλων ψαριών, όπως τα φαγκριά, τα τσαούσια και οι σαργοί. Τεράστια βοήθεια, όπως σε ολα σχεδόν τα είδη ψαρέματος αποτελούσαν το βυθόμετρο και η ηλεκτρική άγκυρα.
Η ένδειξη ζωής στην οθόνη, ειδικά μικρότερων ψαριών, φανέρωνε έναν τόπο ζωντανό, με μεγάλες πιθανότητες ύπαρξης μεγαλύτερων ψαριών. Οι πρώτες ριξιές ξεκίνησαν με την κλασσική καθετή και δόλωμα φρέσκια γαρίδα. Αμέσως, ένα ωραίο μπλε σκαθάρι βάρους 750 γραμμαρίων, μαζί με έναν μεριδίσιο σαργό ανέβηκαν στην βάρκα. Όπως θα έχουμε παρατηρήσει όλοι στο ψάρεμά μας, ως επί το πλείστον, στις πρώτες ριξιές παίρνουμε τα καλύτερα και μεγαλύτερα ψάρια. Η σύλληψη όμορφων σκαθαριών, μαζί με άλλα ψάρια, συνεχίστηκε για λίγη ώρα ακόμη, ώσπου ξαφνικά οι τσιμπιές έγιναν πολύ πιο ανόρεκτες και πολύ πιο αραιές. Αποφασίσαμε να βρούμε έναν άλλο τρόπο για να δελεάσουμε τα ψάρια.
Η πρώτη σκέψη ήταν να μπασμώσουμε το μέρος και να αλλάξουμε τον τρόπο ψαρέματός μας με κάποια πετυχημένη μέθοδο που είχαμε χρησιμοποιήσει πολλές φορές στο παρελθόν. Φρέσκια σαρδέλα λοιπόν, σε τακτά χρονικά διαστήματα, κομμένη σε ροδέλες, έπαιρνε αργά αργά το δρόμο προς το βυθό. Σε συνδυασμό με την αλλαγή των εργαλείων από καθετή σε ζόκα, το αποτέλεσμα φάνηκε σύντομα, όχι μόνο στο βυθόμετρο, αλλά και στο ψάρεμα. Τα σκαθάρια άρχισαν να σηκώνονται πιο ψηλά, με σκοπό ποιο θα προλάβει να αρπάξει πρώτο το κομμάτι σαρδέλας που κατέβαινε στο βυθό.
Η ζόκα, αρκετά ελαφριά, γυαλισμένη, με ένα ωραίο κομμάτι σαρδέλας σε φέτα, αποτελούσε ένα πολύ ορεκτικό δόλωμα, ώστε να μην μπορέσουν να αντισταθούν. Το τέλος της ημέρας μάς βρήκε με αρκετά όμορφα ψάρια, με αποκορύφωμα ένα πολύ μεγάλο μπλε σκαθάρι βάρους 2300 γραμμαρίων, που έπιασε ο Βασίλης. Τα ψάρια, από τα 64 μέτρα είχαν ανεβεί και χτυπούσαν στα 45, ενώ ανάμεσά τους υπήρχαν και όμορφα μισόκιλα φαγκρόπουλα, αλλά και σαργοί που ανέβαιναν μαζί με τα άλλα είδη.
Η ζόκα, αν και ψάρεμα με μεγάλο βαθμό δυσκολίας, παράλληλα είναι και από τις πιο αποδοτικές τεχνικές, οι οποίες μας προσφέρουν μεγάλη χαρά ταυτόχρονα.
