Ψαροτούφεκο: Χειµερινό Ρηχό Ψαχτήρι
Δεν ξέρω αν γράφοντας αυτό το αρθράκι θα πρέπει να αναπτύξω συμβουλές και τεχνικές προς «πρωτοετείς» ή πιο έμπειρους δύτες. Δεν ξέρω, αλλά και δε νομίζω ότι η εμπειρία και η διαίσθηση του ψαροκυνηγού μπορούν να περάσουν και να αφομοιωθούν σαν εμπειρία στους αναγνώστες ενός περιοδικού. Θέλησα να γράψω κάτι για χειμερινό ψάρεμα, το οποίο θα μπορούσαμε να το χωρίσουμε σε κατηγορίες : τεχνική ρηχού καρτεριού, ψαχτήρι ρηχό ή βαθύ, προσέγγιση του θηράματος “aquato” συρτό ψάρεμα, πλανάρισμα σε πιο βαθιά κομμάτια, ή ακόμα βαθύ καρτέρι για πιο εκλεκτά θηράματα.
Είναι αλήθεια ότι τα ψάρια το χειµώνα κινούνται -ευτυχώς- σε πιο ρηχές ζώνες, γιατί µε τις χοντρύτερες στολές που φοράµε και µε τα περισσότερα µολύβια στη ζώνη µας, είµαστε πιο ασφαλείς από πολλές πλευρές, όπως πχ. την αρνητική πλευστότητα που µας προσθέτουν τα παραπάνω µολύβια, την κούραση και την αίσθηση ότι είσαι πιο βαρύς λόγω των βαρών, τη δυσκινησία της χοντρύτερης στολής, την απώλεια θερµίδων λόγω χαµηλών θερµοκρασιών, ακόµα και την υποθερµία που παθαίνουν αρκετοί χωρίς µερικές φορές να το καταλαβαίνουν.
Έτσι λοιπόν θα γράψω για ένα ψάρεµα που θα επέλεγα να κάνω σήµερα εγώ. Και λέω σήµερα, γιατί παλιότερα ίσως να επέλεγα διαφορετική τεχνική, όπως το καρτέρι για λαβράκια και λοιπά, ή µια βόλτα σε γνωστά βαθύτερα θαλάµια για στήρες, ροφούς και σφυρίδες. Οι καιροί έχουν αλλάξει δυστυχώς και η πιθανότητα για µια αποτυχηµένη εξόρµηση είναι µεγάλη, µιας και η µείωση των ψαριών είναι καθολική.
Το ψάρεµα που θα έκανα εγώ σήµερα είναι ρηχό ψαχτήρι και την έννοια «ρηχό» την προσδιορίζω στα 0-15 µέτρα. Ακολουθήστε µε λοιπόν σε ένα ψάρεµα.
• Η επιλογή του τόπου είναι η αρχή, αναζητώ -και σύµφωνα µε το χρόνο µετακίνησης που διαθέτω- βρίσκω τόπο που να είναι κατάλληλος στον καιρό, όπου η πρόγνωση που παίρνουµε την προηγούµενη ηµέρα να µη δίνει περισσότερα από 4 µποφόρ, αν ο καιρός έρχεται από το πέλαγος. Τώρα, αν είναι στεριανός, σαφώς µπορούµε να ψαρέψουµε µε πολύ περισσότερο καιρό, αρκεί να κινούµαστε στη παράκτια ζώνη. Με στεριανό καιρό µπορεί κάποιος να ψαρέψει στην ακτογραµµή ακόµα και µε 7 µποφόρ.
• Αφού βρούµε τον τόπο και συµφωνήσει και το ζευγάρι µας (δε θέλω να σκεφτώ να πηγαίνει κάποιος µόνος του για ψαροντούφεκο), ετοιµάζω τον εξοπλισµό. Στολή για θερµοκρασία νερού 15-16 βαθµούς σε πάχος 6 χιλιοστών, πέδιλο µε σχετικά µαλακή λεπίδα, µάσκα µε µεγάλο οπτικό πεδίο, εννοείται γάντια και καλτσάκια, καλά αρµατωµένη σηµαδούρα µε εφεδρικά όπλα, όπως ένα δυνατό 90άρι, ένα 60άρι µε πεντάαινα, γάτζος για ξεβράχωµα βέργας και αν είναι δυνατό και για ψάρι, ένα καλό 80άρι-85άρι στο χέρι, και για τους προνοµιούχους το σύγχρονο must, το aqua scooter που θα µεταφέρει και τους δυο δύτες σε µεγάλες αποστάσεις, ξεκούραστα, βγάζοντας γρήγορα έξω τα «κακά» κοµµάτια. Προσοχή, µην ξεχάσουµε τη ζώνη µε τα µολύβια µας (όπως έχει συµβεί αρκετές φορές, όπου βγάζοντας τον εξοπλισµό µας από το αυτοκίνητο ακούγεται ασυναίσθητα ένα «φτου ρε π….η µου»)! Στα βάρη δεν πρέπει να φοβηθούµε να προσθέσουµε 1-2 κιλά, ώστε να ξεπερνάµε γρήγορα την ουδέτερη πλευστότητα.
• Επίσης η επιλογή του τόπου θα γίνει µε το κριτήριο της γνώσης κοµµατιών του από το παρελθόν ή βάσει πληροφοριών που θα προέρχονται από άτοµο µε γνώση των δυνατοτήτων µας. Θέλουµε βυθούς µε πολλά µονόπετρα, «χάλαβρα» (κατρακυλισµένα βράχια που σχηµατίζουν εσωτερικά δαιδαλώδη σχήµατα,) τραγανόπλακες και «φρύδια» στην άµµο. Αν έχουµε αυτή τη ποικιλία πετρωµάτων, ανεβάζουµε τον δείκτη πιθανοτήτων για µια καλή ψαριά.
• Τα ψάρια που µας αφορούν στο ψαχτήρι είναι πολλά, µε πιο συχνά τα ροφόπουλα, τις στήρες, τους σαργούς και τους σηκιούς, ενώ δεν αποκλείονται και κάποιες σφυρίδες στην αποχή, στα φρύδια που ενώνονται µε την άµµο. Τα λιανόψαρα, όπως πχ. τα µελανούρια και τα κεφαλόπουλα, είναι µια καλή επιλογή για αρχή, αλλά και δείγµα ζωής στην ζώνη που κυνηγάµε. Λαπίνες µαύρες ή πιτσιλωτές, θα στολίσουν σχετικά εύκολα την ψαροβελόνα µας, ενώ οι σκάροι είναι τις περισσότερες φορές τα ψάρια που θα µας βγάλουν ασπροπρόσωπους, θέλοντας µόνο λίγα δευτερόλεπτα καρτεράκι για να στραφούν προς την αιχµή της βέργας µας και να µας ανεβάσουν το ηθικό!
Τεχνική
Γενικά προσπαθώ να βρίσκοµαι όσο πιο νωρίς γίνεται µέσα στο νερό, για να συναντήσω τα ψάρια που γιάλωσαν τη νύχτα και πάντα προτιµώ να έχω τον ήλιο στη πλάτη καθώς κινούµαι. Πλησιάζοντας στα βράχια που θα ψάξω, κάνω µικρά καρτεράκια πριν για να δω την κίνηση των ψαριών απ’ έξω, ή ακόµα και πως κινούνται τα µικρόψαρα, τα οποία µπορούν να προδώσουν την ύπαρξη κάποιων µεγαλύτερων ψαριών. Καθώς πλησιάζω στο σηµείο που επιλέγω να ψάξω, προσπαθώ να µη δηµιουργώ τον παραµικρό θόρυβο, και κατά την κατάδυσή µου, αλλά ακόµα και κατά την εξίσωση των αυτιών µου, την οποία κάνω πριν πλησιάσω στο σηµείο. ∆ε φτάνω να κοιτάξω στα προθαλάµια ή και βαθύτερα µέσα σε αυτά, και αν δω κάτι, προετοιµάζοµαι να ρίξω αλλά κατεβαίνω έχοντας τις αισθήσεις σε πλήρη ετοιµότητα, σαν να έχω δει ήδη κάτι. Έτσι, καταφέρνω να πατήσω τη σκανδάλη σε πρώτο χρόνο. Το δευτερόλεπτο για να σκεφτούµε και µετά να ρίξουµε, τις περισσότερες φορές δεν το έχουµε, και όπως έλεγε ένας φίλος «πρώτα ρίχνω και µετά σκέφτοµαι». Η ετοιµότητα στη βολή και το να έχουµε εµείς το πλεονέκτηµα του αιφνιδιασµού, είναι τα µεγάλα πλεονεκτήµατα στο ψαχτήρι. Προσπαθώ να κάνω ήρεµες κινήσεις ώστε να µην προκαλώ ωστικό κύµα, προσέχω τον εξοπλισµό µου να µην κάνει θόρυβο, όπως τριξίµατα από τα πέδιλα, φυσαλίδες να βγαίνουν από τον αναπνευστήρα και λοιπά. Το ψαροντούφεκο σηµαδεύει ότι κοιτούν τα µάτια µου, ενώ ταυτόχρονα η περιφερειακή µου όραση προσπαθεί να δει απότοµες αλλαγές συµπεριφοράς από µικρόψαρα, σε κάθε σκίαστρο στους βράχους και τις εσοχές που µπορούν να κρύβουν ένα θήραµα. Επίσης, δεν προσεγγίζω το σηµείο που έχω επιλέξει έχοντας το σώµα µου εκτεθειµένο στη θέα των ψαριών που πιθανά βρίσκονται στο εσωτερικό των βράχων, αλλά προσέχω πάντα να κάνω κάλυψη σε κάθε φυσικό εµπόδιο που µου προσφέρεται. Αν δούµε κάποιο ψάρι και δεν το πάρουµε µε τη µία, δύσκολα θα το ξαναβρούµε µέσα στα χάλαβρα, µιας και οι δαιδαλώδεις χώροι στο εσωτερικό τους προσφέρουν τέλεια κάλυψη. Τα πράγµατα είναι λίγο πιο εύκολα όταν πρόκειται για µεµονωµένα µονόπετρα, όπου ξέρουµε σίγουρα ότι το θήραµά µας είναι εκεί, και αν δε φαίνεται από το άνοιγµα που το είδαµε, απλά πρέπει να ψάξουµε γύρω-γύρω για κάποιο δεύτερο σηµείο που πιθανόν να προσφέρει οπτική επαφή µαζί του και θα µας δώσει ευκαιρία βολής. Μια σωστή, γρήγορη εκτίµηση του µεγέθους του ψαριού και της τρύπας που θα κάνουµε τη βολή, µπορεί να µας γλιτώσει από περιπέτεια ξεβραχώµατος, χάσιµο χρόνου, αλλά από το ενδεχόµενο να σκοτώσουµε το ψάρι χωρίς να καταφέρουµε να το πάρουµε. Αρκετές φορές αποχαιρέτησα ψάρι και µάλιστα µεγάλο, γιατί εκτίµησα ότι δε θα µπορούσα να το βγάλω και να το πάρω τελικά.
Από τα πιο αγαπηµένα µου µέρη για ψαχτήρι, είναι οι τραγανόπλακες στην άµµο, αφού αποτελούν αγαπηµένα θαλάµια για σαργούς, σηκιούς, στήρες, ροφούς, αλλά και σφυρίδες. Θεωρητικά ψαρεύονται πιο εύκολα, απλά θέλει να έχουµε κοντά µας πολύ κοντό όπλο, χωρίς όµως και να αποκλείουµε ένα δυνατό 90άρι. Ένα-δύο καρτεράκια από µακριά, είναι απαραίτητα πριν πλησιάσουµε για να δούµε κάποια πιθανή κίνηση.
Προσεγγίζουµε προσπαθώντας να δούµε ίχνη από κάθισµα ψαριού στην άµµο, καθαρό σηµείο από είσοδο-έξοδο ψαριού, ξαφνική θολούρα να βγαίνει από το εσωτερικό της πλάκας, κάποια µικρόψαρα να µετακινούνται απότοµα και ότι άλλο θα µπορούσε να µας κινήσει υποψίες. Η προσέγγιση θα γίνει και πάλι αθόρυβα, µε πολύ προσοχή και η ετοιµότητα βολής σε πρώτο χρόνο είναι αυτονόητη. Αν δεν καταφέρουµε κάτι µε τη πρώτη βουτιά, στη δεύτερη θα κοιτάξουµε καλά στο εσωτερικό της πλάκας, προσπαθώντας η µατιά µας να «σκανάρει» και το παραµικρό χώσιµο που θα µπορούσε να λουφάξει κάποιο ψάρι. ∆εν είναι λίγες οι φορές που εντόπισα ένα ψάρι µετά από τρεις-τέσσερις βουτιές, ενώ δε φαινόταν κάτι από την αρχή. Γενικά το ψαχτήρι θέλει επιµονή, πολλές βουτιές, αλλά προπαντός νοµίζω ότι το παιχνίδι παίζεται στο ένστικτο και στην εµπειρία.
Θεωρώ πως είναι το πιο αποδοτικό ψάρεµα σήµερα. ∆ε µιλάω για τους πολύ εξειδικευµένους ψαροντουφεκάδες που το έχουν αναγάγει σε επιστήµη, αλλά για τους χοµπίστες που βλέπουν αυτό το σπορ µε αγάπη, ροµαντισµό και πάθος για επαφή µε τη φύση και το υγρό στοιχείο. Φυσικά, δε θα πρέπει ποτέ να αγνοήσουµε κάποιον από τους κανόνες ασφαλείας, τους οποίους τηρούµε µε ευλάβεια για να χαιρόµαστε αυτό το χόµπι για πάντα.