∆εν είναι µόνο οι επιστήµονες που αφήνουν την Ελλάδα για να βρουν καλύτερες συνθήκες εργασίας. O Γιώργος, επαγγελµατίας ψαράς στο Ιόνιο, άφησε τη χώρα µας για να εγκατασταθεί στην Ισλανδία και να ασχοληθεί µε το ψάρεµα του µπακαλιάρου.
Επικοινωνήσαµε µαζί του µέσω Skype και µας περιέγραψε τις νέες συνθήκες που βρήκε σε αυτή την πραγµατικά µακρινή και εντελώς διαφορετική χώρα.
Γιώργο πες µας λίγα λόγια για την ψαρευτική σου εµπειρία στην Ελλάδα.
Η ψαρευτική µου εµπειρία ξεκίνησε από πολύ µικρός στην Ελλάδα. Aν θυµάµαι καλά ήµουν 8 χρόνων και το ψάρεµα µε προσέλκυσε µε την πρώτη (το µικρόβιο την αλµύρας που λέµε). Έτσι ξεκίνησα το επαγγελµατικό ψάρεµα µε το µπαµπά µου από τις εκβολές Αχελώου! Μετά από λίγα χρόνια απέκτησα τη δική µου βάρκα, ένα πολυεστερικό σκάφος µήκους 4.30 µέτρων, µάρκας Ποσειδών, και µε αυτή συνέχισα µέχρι που απολύθηκα από φαντάρος, µε πολλά ψαρέµατα, φουρτούνες και ξενύχτια στην θάλασσα. Το 2005 απέκτησα ένα 9µετρο τρεχαντήρι µε δίχτυα και παραγάδια. Πολύ δουλειά, ατελείωτα µίλια και ψαρέµατα, αλλά και πολύ καλές εποχές, µε πολλά ψάρια!
Ποιο ήταν το κίνητρο που σε οδήγησε να «ψαχτείς» στο εξωτερικό;
Τα κίνητρα που µε ώθησαν να µεταναστεύσω στο εξωτερικό ήταν πολλά. Στην θάλασσα τα τελευταία 4 µε 5 χρόνια τα πράγµατα είχαν γίνει δύσκολα. Οι ελληνικές θάλασσες πάνε από το κακό στο χειρότερο µε τα αποθεµατικά των ψαριών. Έβλεπα ότι δεν υπήρχε µέλλον στην Ελλάδα για το επαγγελµατία αλιέα. Ήµουν «άρρωστος» µε το ψάρεµα του τόνου, όπου δεν υπήρχε καµία υποστήριξη από την πολιτεία για την ποσόστωση στην Ελλάδα. Είναι γνωστό ότι η Ελλάδα έχει πολύ µικρή ποσόστωση σε σχέση µε τις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές χώρες. Έτσι αν κάποιος θέλει να ασχοληθεί µε το ψάρεµα του τόνου, µπορεί να το κάνει µόνο συγκεκριµένες εποχές και για ένα ή δύο µήνες, µέχρι δηλαδή να συγκεντρωθεί η ποσόστωση που δικαιούται. Λάθη και παραλείψεις των πολιτικών… Εκεί ήταν που έφτασε ο κόµπος στο χτένι και ξεκίνησα να σκέφτοµαι να µεταναστεύσω στο εξωτερικό!
Ήταν δύσκολη η µετεγκατάσταση στην Ισλανδία;
Όταν βρέθηκα στην Ισλανδία ήταν λες και ήµουν σε άλλο κόσµο. ∆εν ήταν δύσκολο για µένα, γιατί ήξερα από που είχα φύγει και που πήγαινα. Από ψαράς στους ψαράδες! Την πρώτη ηµέρα που πάτησα το πόδι µου στην Ισλανδία, ήταν 3 Σεπτεµβρίου, µε σχετικά καλό καιρό για τη συγκεκριµένη χώρα, όπου το µεσηµέρι η θερµοκρασία έφτανε τους 8 βαθµούς και το βράδυ στους -1 έως -3. Τις πρώτες δύο εβδοµάδες µου στη χώρα µε φιλοξένησε ένας Έλληνας, και στο διάστηµα αυτό ξεκίνησα την αναζήτηση εργασίας. Η πρώτη µου δουλειά ήταν σε ένα εργοστάσιο που έκανε παστό µπακαλιάρο, το οποίο διέθετε και κάποια καΐκια που πήγαιναν για ψάρεµα. ∆ήλωσα το ενδιαφέρον µου για εκεί, και αφού ολοκλήρωσα σχολείο επιβίωσης και σωστικά (υποχρεωτικό για να δουλέψεις σε επαγγελµατικό καΐκι), ξεκίνησα τη δουλειά. Από εκεί και έπειτα όλα κύλισαν σε κανονικούς ρυθµούς.
Συνθήκες ψαρέµατος, κρύο; Τι επικρατεί εκεί;
Το ψάρεµα στην Ισλανδία δεν είναι και πολύ εύκολο. Πρέπει να έχεις αντοχή στη θάλασσα γιατί εδώ δεν είναι πέλαγος, αλλά ωκεανός, στα όρια του αρκτικού κύκλου, µε πολλά µποφόρ και πολλές χιονοθύελλες την ώρα του ψαρέµατος! Εδώ το ψάρεµα µε παραγάδια ξεκινά τα µεσάνυχτα, το καλάρισµα γίνεται σε απόσταση 40 µε 50 µίλια µακριά από τις ακτές, όλα γίνονται σχεδόν αυτόµατα. Το µόνο που τοποθετούµε είναι τα δολώµατα στη µηχανή αυτόµατου δολώµατος! Σκουµπρί, θράψαλο και ρέγκα είναι τα δολώµατα που χρησιµοποιούµε για τους µπακαλιάρους. Το καλάρισµα διαρκεί δύο ώρες περίπου. Με µια µικρή αναµονή µέχρι το χάραµα, ξεκινάµε να το τραβάµε ξανά και δε σταµατάµε καθόλου. Από τη στιγµή που ξεκινήσει το σήκωµα, το παραγάδι ετοιµάζεται ξανά για να ρίξουµε. Το ταξίδι διαρκεί δύο ηµέρες, µέχρι δηλαδή να φουλάρει το αµπάρι! Μεγάλες διαφορές σε όλα από την Ελλάδα, εδώ τα αλιευτικά τους είναι από 10 µέτρα και πάνω, τα περισσότερα κλειστού τύπου, που αντέχουν στις θάλασσες. Από άποψη καιρικών συνθηκών και θερµοκρασίας είναι ιδιαίτερα δύσκολα τα πράγµατα. Πρέπει να έχεις αντοχές, καλή ενδυµασία κατάλληλη για αυτές τις συνθήκες, αλλιώς δεν µπορείς να τα καταφέρεις.
Με ποιες τεχνικές ψαρέµατος ασχολείστε και σε τι ψάρια στοχεύετε;
Εδώ στην Ισλανδία ψαρεύουµε µε δίχτυα, παραγάδια και µε µηχανές jigging, και κυνηγάµε τον µπακαλιάρο Ατλαντικού. Είναι πολύ διαφορετική η επαγγελµατική αλιεία στη Σκανδιναβία από άποψη εργαλείων και τεχνικών από την δική µας; Εδώ η αλιεία τους είναι 100 χρόνια µπροστά σε σχέση µε την Ελλάδα. Υπάρχει παιδεία και σεβασµός στη θάλασσα. Κάθε αλιευτικό σκάφος έχει τη δική του ποσόστωση µπακαλιάρου, αυτή που του παραχωρεί το κράτος. Μας παρακολουθούν 24ώρες το 24ωρο, δεν είναι ξέφραγο αµπέλι! Τους καλοκαιρινούς µήνες έχουν όλα τα αλιευτικά σκάφη το δικαίωµα να ψαρεύουν 778 κιλά µπακαλιάρο σε 14 ώρες, βάρος που µπορείς να πιάσεις µέσα σε 3ώρες! Αυτό πάει να πει πόλεµος του µπακαλιάρου, που ο µεγαλύτερος φτάνει και τα 45 κιλά! Αυτή την οργάνωση δεν την έχουµε στην Ελλάδα και φοβάµαι ότι ούτε θα την έχουµε ποτέ.
Τα χρήµατα που βγάζει ένας επαγγελµατίας στη Ισλανδία, συγκρίνονται µε την Ελλάδα;
∆ε µπορούµε να συγκρίνουµε την αλιεία της Ελλάδας µε την Ισλανδία. Στην Ισλανδία ένα αλιευτικό µπορεί να κάνει µια ψαριά µε 15.000 χιλιάδες αγκίστρια και να πιάσει πάνω από 10 τόνους µπακαλιάρο από 35 εκατοστά και πάνω! Τεράστιες διάφορες. Το θέµα είναι ότι τα πάντα λειτουργούν σαν καλορυθµισµένο ρολόι µε ουσιαστικό έλεγχο που στο τέλος είναι προς όφελος όλων!