Συρτή φύλακας στα βαθιά για μαγιάτικα και τσαούσια
∆ύο από τα εκλεκτά θηράµατα που θα συναντήσουµε στα βαθιά ψαρέµατα µε την τεχνική του φύλακα, είναι το µαγιάτικο και το τσαούσι.
Ο ψαράς µε εµπειρία στην τεχνική αυτή, είναι σε θέση να αναγνωρίσει το κάθε είδος από το τσίµπηµα και τη συµπεριφορά του, ενώ γνωρίζει πολύ καλά πότε είναι η κατάλληλη στιγµή να καρφώσει, και πως θα φέρει το ψάρι µε ασφάλεια στην επιφάνεια και στη συνέχεια µέσα στο σκάφος του. Εδώ λοιπόν, θα προσπαθήσουµε να αναλύσουµε κάποια χαρακτηριστικά τσιµπήµατα και συµπεριφορές των ψαριών αυτών.
Μαγιάτικο
Κατά καιρούς κάνει έντονα την εµφάνιση του σε όλα τα µήκη και πλάτη της θάλασσας, σε όλο τον κόσµο. Κάποιες αναφορές λένε, ότι αυτό παρατηρείται ακόµα πιο συχνά το µήνα Μάη, γεγονός στο οποίο οφείλει και το όνοµά του. Εγώ θα έλεγα ότι, το συγκεκριµένο θήραµα µπορούµε να το βρούµε όλους τους µήνες του χρόνου, σε όλα τα βάθη και ιδιαίτερα στα βαθιά νερά (100+ µέτρα). Αναντικατάστατος βοηθός µας στην εύρεση αυτού του ψαριού (και όχι µόνο, αλλά και πολλών άλλων αξιόλογων και σηµαντικών ειδών) είναι το βυθόµετρο, µε ιδιαίτερα σηµαντική παράµετρο την ακριβή καταχώρηση του χρόνου ανίχνευσης του στόχου. Τα µεγάλα άτοµα του είδους, είναι εξαιρετικά έξυπνα και επιφυλακτικά, όπως επίσης αρκετά δυνατά και ακούραστα. Τους χειµερινούς µήνες (Οκτώβριο–Φεβρουάριο), µπορούµε να συναντήσουµε το συγκεκριµένο θήραµα σε αρκετά µεγάλα κοπάδια, που πολλές φορές αριθµούν 100 ή και περισσότερα άτοµα. Πρόκειται για ένα τροµερά έξυπνο είδος, µε πολλές διαφορετικές συµπεριφορές απέναντι στα δολώµατά µας. Ας δούµε µερικές πολύ χαρακτηριστικές συνήθειες και αντιδράσεις του.
α) ∆ολώνοντας το δόλωµά µας και κατεβάζοντάς το στον επιλεγµένο τόπο, ξεκινάµε την ανίχνευση της φοράς των ρεµάτων. Αφού φτάσουµε στο θήραµα, περνώντας το δόλωµά µας µέσα από το κοπάδι ή δίπλα από κάποιο µεµονωµένο ψάρι, αρκετές φορές θα νιώσουµε ένα µέτρια δυνατό χτύπηµα (κάτι σαν σπρώξιµο), καθώς το ψάρι περιεργάζεται το δόλωµα, χτυπώντας το µε το σώµα ή την ουρά του. Στη συγκεκριµένη συµπεριφορά, το χτύπηµα στο δόλωµα µπορεί να έρθει αρκετά µετά, χωρίς τα 5 λεπτά να δείχνουν υπερβολή, και στη συνέχεια ακολουθεί ένα τρελό φευγιό…
β) Μια δεύτερη χαρακτηριστική αντίδραση του ψαριού, είναι να χτυπά στο δόλωµα µε τρόπο τόσο επιφυλακτικό, ώστε το µέγεθος του «επισκέπτη» να παραπέµπει σε χάνο και όχι σε µαγιάτικο. Μόνο όταν αποφασίσει να βάλει το δόλωµα στο στόµα, θα µας µαρτυρήσει την πραγµατική του διάσταση, και θα έχουµε αίσθηση του βάρους του ψαριού. Τότε είναι και η στιγµή για το κάρφωµα. Σίγουρα, στα πρώτα µέτρα της µάχης, η αντίδρασή του είναι τόσο έντονη, και οι χειρισµοί του ψαρά τόσο κρίσιµοι και δύσκολοι, ώστε να µένουν για πάντα χαραγµένοι στην µνήµη του.
γ) Ακόµα µια αρκετά περίεργη συµπεριφορά αυτού του θηράµατος, είναι το χτύπηµα προς τα πάνω. Μετά από ένα τρεµούλιασµα στη µύτη του καλαµιού, έρχεται ένα βίαιο φευγιό και ακολουθεί το κάρφωµα του ψαριού. Πολλές φορές όµως, το ψάρι, µετά από ένα καλό κάρφωµα παίρνει το δρόµο προς το σκάφος, δίνοντάς µας την εντύπωση ότι ξαγκιστρώθηκε. Η τακτική του αυτή αποσκοπεί στο να κερδίσει όσο περισσότερα µπόσικα µπορεί, και µετά, µε ένα απότοµο φευγιό, είτε να κόψει την αρµατωσιά µας, είτε να ξαγκιστρωθεί. Οι απαραίτητες από µέρους µας ενέργειες σε αυτή την περίπτωση, είναι να µην αφήσουµε στο ψάρι «να πάρει το πάνω χέρι», ανακτώντας τα «µπόσικα» γρήγορα, και µε το που αντιληφθούµε το βάρος του, µε ένα δεύτερο κάρφωµα, να νιώσουµε και πάλι τα έντονα συναισθήµατα της µάχης. Στα παραπάνω παραδείγµατα, είναι σηµαντικό να κρατάµε µια ταχύτητα από 0,4 έως 0,8 knots -το πολύ-. Αν η ταχύτητα µας υπερβεί τα 0,8 knots, τότε η συµπεριφορά του ψαριού έχει ένα βίαιο χαρακτήρα, από την πρώτη επαφή µε το δόλωµα, µε αποτέλεσµα τις περισσότερες φόρες να οδηγεί σε ήττα µας. Ο λόγος απλός: τις περισσότερες φόρες, καρφώνεται επιπόλαια χτυπώντας το δόλωµά µας.
Τσαούσι
Συνήθως ζει σε βάθος µεγαλύτερο από 90 µέτρα, αν και δεν αποκλείεται να το συναντήσουµε σε βάθος ακόµα και 30 µέτρων. Κυκλοφορεί συχνά κοπαδιαστό, και τα άτοµα της αγέλης, τις πρωινές ώρες και αργά το απόγευµα είναι αρκετά επιθετικά, ειδικά µε βόρειους καιρούς. ∆ηλαδή, όταν πάρουµε µια τσιµπιά σε ένα συγκεκριµένο σηµείο, επιστρέφοντας ξανά επάνω στο στίγµα, θα ακολουθήσουν αρκετά ακόµα χτυπήµατα στα δολώµατά µας. Θα έλεγα ότι το τσαούσι, αποτελεί από τους πιο καλούς δάσκαλους στο φύλακα, προκειµένου να αποκτήσουµε ευχέρεια και έγκαιρη αντίδραση στο κάρφωµα των θηραµάτων. Τα µικρά άτοµα του είδους (µανάλια µε βάρος 1-2,5 κιλά), χτυπάνε το δόλωµα µε ένα χαρακτηριστικά διακριτικό τρόπο, ο οποίος είναι στην ουσία αρκετά συνεχή και γρήγορα χτυπηµατάκια. Εκεί, όταν µπούµε στη διαδικασία να κατεβάσουµε τη µύτη του καλαµιού περιµένοντας το πρώτο φευγιό, απλά δε θα έρθει σχεδόν ποτέ. Άρα περιµένουµε λίγο, και επάνω στα µικροχτυπηµατάκια πραγµατοποιούµε το κάρφωµα, το οποίο µετά από κάποιο καιρό και την απόκτηση εµπειριών γίνεται µηχανικά, ελαχιστοποιώντας το χάσιµο των δολωµάτων και εκτοξεύοντας τα ποσοστά επιτυχίας στο µέγιστο.
Στα µεγάλα άτοµα (ψάρια µε βάρος 2,5-15 κιλά), τα πράγµατα είναι σχετικά πιο απλά όσον αφορά στο κάρφωµα. Αν και κάποιες εποχές εµφανίζονται αρκετά επιφυλακτικά, όταν το δόλωµα παρουσιαστεί µε όσο το δυνατόν καλύτερο τρόπο και πέσει στην αντίληψη ενός τέτοιου θηρευτή, θα νιώσουµε δυο επανωτά τραντάγµατα, και η µύτη του καλαµιού θα κατευθυνθεί βίαια προς το νερό, καθώς το ψάρι βουλιάζει γρήγορα στην άβυσσο. Τότε είναι η κατάλληλη στιγµή για το κάρφωµα… ΠΡΟΣΟΧΗ όµως στον τσαµπουκά του που συνοδεύει το πρώτο φευγιό του ψαριού! Μην προσπαθήσετε να κοντράρετε το ψάρι πάρα πολύ, γιατί τα δόντια του είναι τόσο κοφτερά (παρόµοια µε αυτά του λούτσου), ώστε γίνονται πολλές φορές η αιτία της απώλειάς του, µετά από µια έντονη κόντρα. Το σίγουρο είναι ότι ποτέ δε θα ξεχάσουµε την πρώτη επαφή µε το συγκεκριµένο θήραµα! Αξίζει ακόµα να αναφέρουµε, ότι το τσαούσι, λόγω της µικρής νηκτικής κύστης του και της µυώδους σάρκας του, είναι ιδιαίτερα µαχητικό θήραµα, και δεν πρέπει να µας εκπλήξει καθόλου, αν η δύναµή του επικρατήσει κόντρα στη δεξιοτεχνία µας, ακόµα και στα τελευταία µέτρα από το σκάφος. Καλή επιτυχία σε όλους.
Στο βυθόµετρο | ∆ηµήτρης Σπύρου
Ένας δεινός θηρευτής στην πιο βαθειά ζώνη είναι το τσαούσι το οποίο συνηθίζει να ζει σε λασποτραγάνες. Στην εικόνα βλέπουµε στα 97 µέτρα ένα µεγάλο κοπάδι από τσαούσια λίγα µέτρα πιο πάνω από τον πυθµένα. Στο βυθόµετρο τα χαρακτηρίζει η κίνηση που θυµίζει «W» και αυτό γιατί το κοπάδι συνηθίζει να βολτάρει σε κυκλικές κινήσεις µε αποτέλεσµα τα ίδια ψάρια να µπαίνουν και να βγαίνουν στο κώνο σήµατος. Πάνω αριστερά διακρίνουµε το εργαλείο που κατεβαίνει. Ο βυθός σκληρός µε πέτρες. Τα ψάρια υπολογίζονται από δυο έως πέντε κιλά.
