Φόρος μικρών σκαφών: Επιστολή του Σωματείου ΑΣΠΙΣ προς το ΥΠΕΘΟ και την ΑΑΔΕ
ΑΔΕΣΜΕΥΤΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΟ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ ΣΚΑΦΩΝ Γ.Κ.Λ. 38 «Α.Σ.Π.Ι.Σ. Γ.Κ.Λ. 38»
ΤΗΕ HELLENIC ASSOCIATION OF BOAT RENTAL OWNERS & EXCURSIONS SERVICES
ΕΔΡΑ: ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ
Τηλ.:: 694 096 8151
e-mail: aspisgkl38@gmail.com
http: www.gkl38.com
Αριθ. Πρωτ. 012/24/ΓΑ
Ηράκλειο, 21-ΣΕΠ-2024
ΠΡΟΣ: 1. κ. Χρ. ΔΗΜΑ
Υφυπουργό ΥΠΟΙΚ
2. κ. Γεωργ. ΠΙΤΣΙΛΗ
ΚΟΙΝ.: 1. ΣΕΚΑΠΛΑΣ-ΠΕΕΥ
2. Μέλη μας
Αξιότιμοι κύριοι
Α. Το Σωματείο μας το οποίο εκπροσωπεί πανελλαδικά το σύνολο σχεδόν των επαγγελματικά δραστηριοποιούμενων στο θαλάσσιο τουρισμό με τη μίσθωση μικρών σκαφών, ως αυτά νοούνται κατά τις διατάξεις αρμοδιότητας του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, μετά από όχληση μελών μας, τηλεφωνικής συνομιλίας με Υπηρεσιακούς παράγοντες του Υπουργείου σας και της προτροπής τους να εκθέσουμε γραπτώς τις επιφυλάξεις μας αναφορικά με την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 12 και 17 του ν. 27/1975 όπως ισχύει σήμερα, και στα μικρά σκάφη ολικού μήκους από 4,30 μέχρι και 10 μέτρα τα οποία υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του Γενικού Κανονισμού Λιμένων αριθ. 381 υπό τον τίτλο «Εκμίσθωση μηχανοκίνητων λέμβων και ταχύπλοων σκαφών» εκθέτουμε τα επόμενα:
1. Τα τηρούμενα από τις λιμενικές Αρχές βιβλία στα οποία εγγράφονται τα πλωτά, γενικά, μέσα είναι::
1.1. Νηολόγια τα οποία διακρίνονται σε:
1.1.1. βιβλία νηολογίων Α’ κλάσης: Εγγράφονται τα πλοία, μηχανοκίνητα και ιστιοφόρα, των οποίων η καθαρή χωρητικότητα όπως αυτή προκύπτει από το πιστοποιητικό καταμέτρησης, είναι ίση ή ανώτερη των δέκα (10) μέχρι και εξήντα (60) κόρους, (πρώτο εδάφιο άρθρου 25 του β.δ. της 10/17 Ιουλ. 1910 (ΦΕΚ 241 Α’/17-07-2010) εφεξής: ΒΔΝηολ.)
1.1.2. βιβλία νηολογίων ιστιοφόρων Β’ κλάσης: Εγγράφονται τα ιστιοφόρα πλοία καθαρής χωρητικότητας μεγαλύτερης από εξήντα (60) κόρους, (δεύτερο εδάφιο άρθρου 25 του ΒΔΝηολ.).
1.1.3. βιβλία νηολογίων μηχανοκίνητων Β’ κλάσης: Εγγράφονται τα μηχανοκίνητα πλοία καθαρής χωρητικότητας μεγαλύτερης από εξήντα (60) κόρους, (δεύτερο εδάφιο άρθρου 25 του ΒΔΝηολ.).
1.1.4. βιβλία νηολογίων στατικών ναυπηγημάτων ανεξαρτήτως χωρητικότητας ή εκτοπίσματος, (άρθρο 5 § 1 Κ.Ι.Ν.Δ.).
1.1.5. βιβλία νηολογίων στατικών ναυπηγημάτων (άρθρο 5 § 2 Κ.Ι.Ν.Δ.). Στο βιβλίο αυτό που τηρείται μόνον στο Κεντρικό Λιμεναρχείο Πειραιά καταχωρίζονται ανεξαρτήτως χωρητικότητας ή εκτοπίσματος που προορίζονται για εργασίες έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, συμπεριλαμβανομένης της διύλισης και αποθήκευσης αυτών, ή παραλαβής, προσωρινής αποθήκευσης και επαναεριοποίησης φυσικού αερίου.
1.1.6. βιβλία νηολογίων πλοιαρίων (άρθρο 56 του ΒΔΝηολ): Εγγράφονται τα πλοιάρια των οποίων η καθαρή χωρητικότητα είναι μικρότερη από δέκα (10) κόρους.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Όλα τα πλοία καθαρής χωρητικότητας μικρότερης των δέκα (10) κόρων θα καταχωρίζονται σε ειδικό βιβλίο η τήρηση του οποίου προβλέπεται στο άρθρο 4 Κ.Ι.Ν.Δ./2023 το οποίο θα αποτελεί συνέχεια των προηγούμενων, κατά χρονολογική σειρά, αστυνομικής φύσεως βιβλίων με τις ονομασίες (α) λεμβολόγιο και (β) Βιβλίο Εγγραφής Μικρών Σκαφών – Β.Ε.Μ.Σ. Γενικός Κανονισμός Λιμένων (Γ.Κ.Λ.) σε εκτέλεση του άρθρου 4 του Κ.Ι.Ν.Δ. δεν έχει ακόμη εκδοθεί.
1.1.7. βιβλίο νηολογίων φορτηγίδων (άρθρο 57 του ΒΔΝηολ.): Εγγράφονταν τα πλωτά/βοηθητικά ναυπηγήματα – φορτηγίδες ολικής χωρητικότητας έως και πεντακοσίων (500) κόρων.
1.1.8. βιβλίο νηολογίων πλωτών ναυπηγημάτων του ν. 457/76 (Α’ 276): Εγγράφονταν τα πλωτά ναυπηγήματα ολικής χωρητικότητας μεγαλύτερης από πεντακόσιους (500) κόρους ή εκτοπίσματος μεγαλύτερου από χίλιους (1000) τόνους το οποίο (εκτόπισμα) πρέπει να προκύπτει από τα στοιχεία του Κλάδου Ελέγχου Πλοίων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής (Υ.ΝΑ.Ν.Π./Κ.Ε.Π.),
1.1.9. βιβλίο νηολογίων πλωτών εξεδρών του ν. 2289/76 (Α’ 27) Στο βιβλίο αυτό που τηρείται μόνον στο Κεντρικό Λιμεναρχείο Πειραιά εγγράφονταν οι μόνιμες ή προσωρινές θαλάσσιες εγκαταστάσεις και πλωτές κατασκευές, ανεξαρτήτως χωρητικότητας ή εκτοπίσματος, που προορίζονται από κατασκευής ή μετασκευής για εργασίες έρευνας ή εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Η εγγραφή των πλωτών εξεδρών είναι προαιρετική.
1.2. Λεμβολόγιο. Δημόσιο βιβλίο, αστυνομικής φύσεως, στο οποίο εγγράφονταν, μέχρι και την 01/ΣΕΠ/2000, οι άφρακτες κατά το όλον ή μείζον τμήμα τους λέμβοι.
1.3. Βιβλίο Εγγραφής Μικρών Σκαφών (Β.Ε.Μ.Σ.): Δημόσιο βιβλίο, αστυνομικής φύσεως, στο οποίο εγγράφονται από την 02/ΣΕΠ/2000 και εντεύθεν τα μικρά σκάφη. Ως μικρό σκάφος2 νοείται κάθε σκάφος, ανεξαρτήτως υλικού κατασκευής, ολικού μήκους μέχρι και:
(α) επτά (07) μέτρων για επαγγελματικό μεταφοράς επιβατών ή (β) δέκα (10) μέτρων για επαγγελματικό αλιευτικό ή
(γ) δέκα (10) μέτρων για επαγγελματικό φορτηγό ή
(δ) δέκα (10) μέτρων για επαγγελματικό μεταφοράς επιβατών/αυτοδυτών και εξοπλισμού καταδύσεων για την εφαρμογή του άρθρου 10 του ν. 3409/2005 (Α’ 273) ή
(ε) δέκα (10) μέτρων για επαγγελματικό που εκμισθώνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Γενικού Κανονισμού Λιμένων αριθμ. 38 (Β’ 748/2004), όπως ισχύει, και μεταφέρει μέχρι και δώδεκα (12) επιβάτες ή
(στ) δώδεκα (12) μέτρων για ερασιτεχνικό.
2. Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 6 του Γ.Κ.Λ. αριθ. 38 εκμισθούμενο σκάφος είναι η μηχανοκίνητη λέμβος και το ταχύπλοο σκάφος, που πληροί τις προϋποθέσεις του Κανονισμού αυτού και δεν είναι «επαγγελματικό πλοίο αναψυχής» κατά την έννοια του άρθρου 1 του ν. 4256/2014 (Α’ 92), όπως ισχύει (ήδη ν. 4926/2022). Περαιτέρω στο άρθρο 3 παρ. 2γ του ίδιου Γ.Κ.Λ. αριθ. 38 επαναλαμβάνεται ουσιαστικά η διάταξη του της παρ. 2 (ε) του άρθρου 2 του Γ.Κ.Λ. αριθ. 23 κατά την οποία τα σκάφη μας ολικού μήκους από 4,30 έως και 10 μ. εγγράφονται στο Λεμβολόγιο ή Βιβλίο Εγγραφής Μικρών Σκαφών.
3. Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 2 και 3 του ν. 27/1975
«2. Διά τους σκοπούς του παρόντος νόμου τα πλοία λογίζονται υπό ελληνικήν σημαίαν, από της νηολογήσεως των εις ελληνικόν λιμένα ή της εγγραφής των εις Προξενικά Λιμεναρχεία τηρούμενα νηολόγια ή της εκδόσεως προσωρινού εγγράφου ελληνικής εθνικότητος αυτών, μέχρι του χρόνου καθ’ ον λαμβάνει χώραν το επιβάλλον την διαγραφήν του εκ του νηολογίου γεγονός.
3. Ο όρος πλοίον περιλαμβάνει και τα πλοιάρια, εφόσον ειδικώς δεν ορίζεται άλλως».
4. Η διάταξη του άρθρου 17 παρ. 1 του ν. 27/1975 κατά την οποία:
«1. Οι πλοιοκτήτες4 ή πλοιοκτήτριες εταιρείες που είναι εγγεγραμμένοι κατά την πρώτη Ιανουαρίου εκάστου έτους στο οικείο νηολόγιο ή λεμβολόγιο/Βιβλίο Εγγραφής Μικρών Σκαφών (ΒΕΜΣ) υποβάλλουν ηλεκτρονικά μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Μαρτίου του ίδιου έτους, δήλωση φόρου πλοίων δεύτερης κατηγορίας στην αρμόδια για το πλοίο φορολογική αρχή, για το προηγούμενο έτος, με την οποία γίνεται άμεσος προσδιορισμός φόρου. Την ίδια υποχρέωση για υποβολή δήλωσης φόρου πλοίων δεύτερης κατηγορίας έχουν και οι ναυλωτές ή ναυλώτριες εταιρείες πλοίου υπό γυμνή ναύλωση, καθώς και οι μισθωτές ή μισθώτριες εταιρείες πλοίου υπό χρηματοδοτική μίσθωση»,
παρεμβάλλεται ασυνδέτως εν σχέσει προς τις λοιπές διατάξεις του ν. 27/1975 με τις οποίες έρχεται σε ευθεία σύγκρουση. Αίφνης η διάταξη της παρ. 5 του άρθρου 13 του ν. 27/1975 κατά την οποία
«5. Πλοία ναυπηγούμενα εν Ελλάδι και τιθέμενα υπό ελληνικήν σημαίαν απαλλάσσονται του φόρου μέχρι συμπληρώσεως ηλικίας δώδεκα (12) ετών» εφαρμόζεται και στα μικρά σκάφη, εάν ναι γιατί δεν εφαρμόζεται και στα σκάφη που ναυπηγούνται στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης-Ε.Ε. και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου – Ε.Ο.Χ. (discrimination).
5. Από το συνδυασμό των διατάξεων που μνημονεύονται στις προηγούμενες 2 και 3 παραγράφους της παρούσας εναργώς προκύπτει ότι τα σκάφη μας δεν νηολογούνται, μη θεωρούμενα ως πλοία ή πλοιάρια, αλλά εγγράφονται στα Δημόσια, με αυξημένη αποδεικτική ισχύ και αστυνομικής φύσεως, βιβλία ήτοι στο λεμβολόγιο και Β.Ε.Μ.Σ.
6. Σύμφωνα με το άρθρο 12 παρ. 1 του ν. 27/1975 ο φόρος πλοίων δεύτερης κατηγορίας του άρθρου 3 του νόμου αυτού υπολογίζεται ετησίως ανά κόρο ολικής χωρητικότητας (GROSS) και καταβάλλεται σε ευρώ με βάση συγκεκριμένη και ορισμένη στο ίδιο άρθρο κλίμακα.
7. Η παράγραφος 2 του άρθρου 12 του ν. 27/1975 διακρίνει τα πλοία Β’ Κατηγορίας ανάλογα με το «είδος» τους σε:
• επαγγελματικά πλοία αναψυχής και τουριστικά ημερόπλοια, (βλ. ορισμούς στο άρθρο 1 του ν. 4926/2022)
• πλοία πόντισης και συντήρησης καλωδίων και αγωγών, πλοία θαλασσίων ερευνών, γεωτρήσεων και αντλήσεων,
• ρυμουλκά πλοία, ναυαγοσωστικά, πλοηγίδες, πυροσβεστικά και πλοία καθαρισμού και απορρύπανσης θαλασσών.
• βυθοκόρους, φορτηγίδες, και γερανοφόρα πλοία,
• πλοία εφοδιαστικά, ψυγεία, φαρόπλοια, σλέπια,
• ιδιωτικά πλοία αναψυχής, (βλ. ορισμό στο άρθρο 1 του ν. 4926/2022)
• πλοία εκπαιδευτικά και πλοία επιστημονικών ερευνών,
• επιβατηγά και φορτηγά πλοία,
• αλιευτικά πλοία.
Από την πιο πάνω διάκριση ελλείπει το είδος (κατηγορία) των επαγγελματικών μικρών σκαφών μας αλλά και άλλων ειδών που δεν κατονομάζονται.
8. Σύμφωνα με το ίδιο άρθρο 12 παρ. 2στ του ν. 27/1975 ο φόρος υπολογίζεται «Για τα ιδιωτικά πλοία αναψυχής, ανάλογα με το μήκος τους ως εξής:
Ολικό μήκος σε μέτρα | Συντελεστής φόρου |
---|---|
μέχρι και 7 | 0.5 |
7.01 – 12 | 1 |
άνω των 12 | 5 |
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στο ν. 27/1975 δεν περιλαμβάνεται ορισμός του ιδιωτικού πλοίου αναψυχής. Ο μόνος ορισμός που υφίσταται είναι αυτός που δίδεται στο άρθρο 1 παρ. 1 περ. α. και β. του ν. 4926/2022 (και στους προηγούμενους αυτού ν. 2743/1999 και 4256/2014) κατά τον οποίο ως ιδιωτικό πλοίο αναψυχής νοείται το σκάφος ολικού μήκους άνω των επτά (7) μέτρων, ιστιοφόρο ή μηχανοκίνητο, χαρακτηρισμένο ως ιδιωτικό, σύμφωνα με το δίκαιο του κράτους της σημαίας που φέρει με κύρια κατά προορισμό χρήση την εκτέλεση ταξιδιών αναψυχής, για ιδιωτικούς σκοπούς, και όχι για οποιαδήποτε εμπορική ή κερδοσκοπική δραστηριότητα. Όμως ο ορισμός αυτός, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο πιο πάνω πίνακας για τα σκάφη ολικού μήκους μέχρι και επτά μέτρα δεν τυγχάνει εφαρμογής.
9. Σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 5 του Γ.Κ.Λ. αριθ. 23/2000, όπως αντικαταστάθηκε από το Γ.Κ.Λ. αριθ. 45 (Β’ 1535/4-8-2008 «Τα μικρά σκάφη δεν υπόκεινται σε καταμέτρηση, εκτός από τα επαγγελματικά αλιευτικά για τα οποία είναι υποχρεωτική και η χωρητικότητα αυτών σε GT αναγράφεται στο Β.Ε.Μ.Σ, στις άδειες, καθώς και στο πιστοποιητικό κυριότητας».
10. Σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. 1 του Γ.Κ.Λ. αριθ. 38 «1. Το εκμισθούμενο σκάφος μήκους έως και δέκα (10) μέτρων θεωρείται ως επαγγελματικό, εφοδιάζεται με άδεια εκτέλεσης πλόων επαγγελματικού σκάφους και εξοπλίζεται με τα προβλεπόμενα για ερασιτεχνικό σκάφος εφόδια, σύμφωνα με τις διατάξεις του ισχύοντος Γενικού Κανονισμού Λιμένων, με τον οποίο ρυθμίζονται τα θέματα αυτά. Στην άδεια εκτέλεσης πλόων γίνεται ειδική μνεία του προορισμού του σκάφους, με την καταχώριση, με ερυθρά μελάνη, της φράσης «ΕΚΜΙΣΘΟΥΜΕΝΟ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ ΑΡΙΘ. 38 ΓΕΝΙΚΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΛΙΜΕΝΩΝ».
11. Η άσκηση της δραστηριότητάς μας, ατομικής ή εταιρικής μορφής, φορολογείται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος-Κ.Φ.Ε. (ν. 4172/2013) και όχι με τις αντίστοιχες του ν. 27/1975 η έκδοση του οποίου σκοπούσε, με τις ευνοϊκές για τα νηολογημένα στα Ελληνικά νηολόγια και μόνον πλοία του διατάξεις, στην ανάπτυξη της εμπορικής ναυτιλίας μας. Και εδώ εστιάζεται και η παραδοξότητα δηλονότι η εκμετάλλευση, βασική προϋπόθεση του νόμου, των νηολογημένων πλοίων να τυγχάνει ευνοϊκών ρυθμίσεων ενώ για την εκμετάλλευση των τα λοιπών μη νηολογημένων επαγγελματικών μικρών σκαφών να εισάγονται δυσθεώρητες οικονομικές επιβαρύνσεις. Παράδειγμα: εκμισθωτής 10 μικρών λέμβων καλείται να καταβάλει για το έτος 2023 φόρο 10.000 ευρώ ενώ για την ίδια χρονική περίοδο έχει φορολογηθεί σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε.
12. Από το συνδυασμό των διατάξεων που μνημονεύονται στις προηγούμενες παραγράφους προκύπτει το βασανιστικό ερώτημα πως θα φορολογηθούν τα σκάφη μας αφού:
12.1. δεν υπόκεινται σε καταμέτρηση για να φορολογούνται με βάση τη χωρητικότητά τους σε κόρους,
12.2. δεν είναι ιδιωτικά πλοία αναψυχής για να φορολογούνται με βάση το ολικό τους μήκος σε μέτρα.
12.3. φορολογούνται σύμφωνα με τον Κ.Φ.Ε.
Β. Από την μελέτη, συνδυαστικά και μη, των πιο πάνω διατάξεων, σαφών και μη επιδεχόμενων διαφορετικών ερμηνευτικών προσεγγίσεων, αβίαστα συνάγεται το συμπέρασμα ότι τα σκάφη μας που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του Γ.Κ.Λ. αριθ. 38:
• χαρακτηρίζονται ως επαγγελματικά,
• δεν υπόκεινται σε καταμέτρηση της χωρητικότητάς τους σε κόρους,
• δεν θεωρούνται πλοία ούτε πλοιάρια,
• δεν νηολογούνται,
• εγγράφονται στα αστυνομικής φύσεως βιβλία του λεμβολογίου παλαιότερον και ήδη του Β.Ε.Μ.Σ.
Γ. Εν κατακλείδι η συνδρομή των πιο πάνω παραμέτρων άγει, κατά την άποψή μας, στο ασφαλές συμπέρασμα ότι τα επαγγελματικά μικρά σκάφη μας ολικού μήκους από 4,30 μέχρι και 10 μ. δεν υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του ν. 27/1975 και δεν επιβάλλεται σ’ αυτά ο προβλεπόμενος από το νόμο αυτό φόρος.
Δ. Τέλος θα σας είμαστε ευγνώμονες εάν κρίνετε σκόπιμη την ενημέρωση του Συνδέσμου μας επί των πιο πάνω απόψεών μας προκειμένου και εμείς, ως Διοικητικό Συμβούλιο του Σωματείου μας, προβούμε στις ίδιες ενέργειες ενημέρωσης των ανά την Επικράτεια μελών μας και αποφευχθούν, λόγω και του ύψους του αναλογούντος φόρου, προσφυγές στα αρμόδια Δικαστήρια, ενώ είναι αυτονόητο ότι είμαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε τυχόν πρόσθετη διευκρίνιση ήθελε απαιτηθεί μη παραλείποντας να επισημάνουμε ότι μια περαιτέρω παράταση της προθεσμίας ολοκλήρωσης των υποχρεώσεων των διοικούμενων κρίνεται ως αναπόφευκτη.
Για το Διοικητικό Συμβούλιο
Ο Πρόεδρος
Γιάννης ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗΣ
Ο Γενικός Γραμματέας
Βασίλης ΜΠΑΣΜΑΤΖΟΓΛΟΥ
1. Εγκρίθηκε με την αριθ. 2122/10/04/28-4-2004 (ΦΕΚ 748 Β’/19-5-2004) απόφαση του Υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας. Με την αριθ. 2133.1/43348/2019/07-06-2019 Απόφαση του Υπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, η οποία δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 2390 Β’/19-06-2019, τροποποιήθηκαν τα άρθρα 1 έως και 11, εν προκειμένω το σύνολο των άρθρων του πιο πάνω Γενικού Κανονισμού Λιμένων και προστέθηκε νέο άρθρο 12
2. Άρθρο 2 του Γ.Κ.Λ. αριθ. 23/2000 (Β’ 231) όπως ισχύει
3. Η χρήση της λέξης «πλοιοκτήτης» είναι εσφαλμένη και ενδεχομένως να εγείρει νομικούς προβληματισμούς για τα ιδιωτικά πλοία και ερασιτεχνικά μικρά σκάφη. Σύμφωνα με το άρθρο 48 του Κώδικα Ιδιωτικού Ναυτικού Δικαίου (ν. 5020/2023 «πλοιοκτήτης είναι το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που εκμεταλλεύεται δικό του πλοίο, στο όνομα και για λογαριασμό του». Προφανώς η σωστή λέξη που θα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί είναι «κύριος του ιδιωτικού πλοίου ή ιδιοκτήτης του μικρού πλοίου/σκάφους»